Τα άνθη της κουτσουπιάς

Άνθισαν τα μενεξεδένια άνθη της κουτσουπιάς και ύστερα εξαφανίστηκαν ξαφνικά. Τα μάτια σου δεν ήταν μενεξεδιά, όμως για κάποιο λόγο πάντα μου θύμιζαν εσένα. Όποτε άκουγα το τραγούδι «Περιπλανώμενος», θυμόμουν τα παλιά θερινά σινεμά. Όποτε περνούσα από εκείνο το σοκάκι, δεν μπορούσα να μην κοιτάξω τα παράθυρα εκείνου του σπιτιού. Όπου και αν κοιτούσα καθώς περπατούσα στην εντός των τειχών περιοχή, θυμόμουν την παλιά της κατάσταση. Τη θυμόμουν μαζί με τα παλιά τραγούδια. Ένα μαγκάλι. Ένα γιασεμί. Και η μυρωδιά καπνιστού. Ήταν η πιο ωραία από τις μυρωδιές η μυρωδιά του φουλιού που ήταν στο στήθος της μητέρας μου. Δεν υπάρχει φούλι. Δεν υπάρχει η μητέρα μου. Όμως ακόμα νιώθω εκείνη τη μυρωδιά.

Ούτε εσύ πίστευες στη μαντεία και τα μάγια, ούτε εγώ. Μια μέρα θα συναντιόμασταν εμείς βεβαίως. Διότι περάσαμε από τους ίδιους δρόμους και πήγαμε. Ήπιαμε νερό από τις ίδιες βρύσες. Διαβάσαμε τα ίδια μυθιστορήματα. Παρακολουθήσαμε τις ίδιες ταινίες. Μας άρεσαν τα ίδια τραγούδια. Χωρίς να γνωριζόμαστε μεταξύ μας, κλάψαμε μετά τον απαγχονισμό των τριών επαναστατών. Όπου και να πήγαινα, οι δρόμοι θα με έβγαζαν σε εσένα βεβαίως. Όπου και να πήγαινες, οι δρόμοι θα σε έβγαζαν σε εμένα βεβαίως. Ένα βράδυ θα έπαιζε εκείνη η μελωδία και θα κλαίγαμε και εμείς μαζί σου. Ξέρω, υπάρχει μέσα σου η μοναξιά ενός νεκρού καλόκαρδου ανθρώπου, ο οποίος πυροβολήθηκε στον δρόμο. Ξέρω και ότι ένιωθες μοναξιά εν μέσω του πλήθους σε κάθε συλλαλητήριο στην πλατεία. Όπως προκαλεί μελαγχολία μια άδεια πλατεία μετά τον θόρυβο, έτσι θα μελαγχολήσεις την ψυχή μας. Θα θυμηθείς την επιγραφή στην ταφόπετρα του Καζαντζάκη: «Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος». Μήπως μόνο όταν πεθάνει ο άνθρωπος απαλλάσσεται από όλους τους φόβους του; Μόνο όταν πεθάνει απελευθερώνεται;

Περνάς και εσύ τώρα σαν ξένος από τα σοκάκια αυτής της πόλης, από τα οποία περνώ και εγώ σαν ξένος. Στάθηκα δίπλα σε εκείνους τους δύο ευκαλύπτους στη λεωφόρο. Ακούμπησα στον κορμό τους. Μακάρι να μιλούσαν μαζί μου. Να μου διηγούνταν πώς πέρασαν από εδώ εκείνα τα δύο φέρετρα πάνω στους ώμους. Να μην μιλήσουμε πλέον γι’ αυτές τις μέρες. Να μη λέμε σε όσους μας ρωτούν πως είμαστε «σαν τη χώρα μας». Άλλωστε, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Αν υπάρχει κάτι, η χώρα είναι σαν εμάς. Δεν είμαστε εμείς αιχμάλωτοι της χώρας. Η χώρα είναι δική μας αιχμάλωτος. Εμείς δεν είμαστε αδέσποτοι. Η χώρα είναι αδέσποτη.

Τα μάτια σου δεν είχαν το μενεξεδένιο χρώμα της κουτσουπιάς, όμως πάντα μου θύμιζε εσένα. Τη θλιμμένη σου στάση, αν και ήσουν τόσο επαναστατημένος. Εξέλειπαν οι άνθρωποι που μας καταλάβαιναν σε αυτή την πόλη. Είχε νιώσει αυτό τον πόνο στη μακρινή γειτονιά που ήταν εξόριστος ο Ναζίμ, ο οποίος είχε πει «πιο μακριά είναι η χώρα ή τα νιάτα μου;» Εμείς τον νιώθουμε στη δική μας χώρα. Και κοιτάζουμε τα βουνά. «Ο αέρας που φυσάει από τα ψηλά βουνά, παίρνει χαιρετίσματα στην αγαπημένη». Έπαιζε αυτό το τραγούδι μια μέρα που κατέβαινα από τα βουνά με άρβυλα. Αν ήσουν στο πλάι μου, θα ακουμπούσα το κεφάλι στο στήθος σου. Αν ήσουν στο πλάι μου, θα σε αγκάλιαζα σαν να επρόκειτο να φύγεις ποτέ πια. Θα σε φιλούσα στο πρόσωπο, στα μαλλιά. Και να πέθαινα δεν θα με ένοιαζε. Δεν είχα σκοτώσει κανέναν, δεν υπήρχε μέσα μου ο φόβος του Ρασκόλνικοφ, όμως υπήρχαν τύψεις όπως εκείνες που ένιωθε εκείνος. Διότι όλα αυτά συνέβησαν ενόσω ζούσα και δεν μπόρεσα να κάνω απολύτως τίποτα. Δεν με παρηγόρησαν ποτέ παρηγορητικά λόγια όπως ότι δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Λευκωσία. Τουλάχιστον εσύ με καταλαβαίνεις, όταν κανείς άλλος δεν με καταλαβαίνει; Να κοπιάσει και σε εμάς ο ποιητής, ο οποίος εξαφάνισε τα μέρη που θα μπορούσε να υποφέρει όταν έφτασε σε ηλικία που θα μπορούσε να υποφέρει. Να πιούμε το ωραιότερο κρασί αυτού του νησιού σε ένα τραπέζι στο οποίο το μαράζι να μένει πάντα μαράζι και καημός ο καημός. Τα βράδια το σκοτάδι μοίρασε στα δυο την πατρίδα μας. Και τι με αυτό, αγαπημένη μου; Μήπως εμείς δεν είμαστε ενωμένοι;