Ευρωεκλογές: Πόσο αλλάζει το πολιτικό σκηνικό;

Οι μετρήσεις της κοινής γνώμης που είδαν το φως της δημοσιότητας αυτές τις ημέρες και οι οποίες πραγματεύονται τόσο τις επιδόσεις των κομματικών σχηματισμών ενόψει των ευρωεκλογών αλλά και τις μάχες οι οποίες εξελίσσονται κυρίως στις κεντρικές περιφέρειες και δήμους, επιβεβαιώνουν δύο γενικές αλήθειες οι οποίες είναι απότοκο της πολιτικής και κοινωνικής πρακτικής τόσο σε σχέση με την τύχη των πολιτικών σχηματισμών όσο και για την πολυπλοκότητα της προεκλογικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Η πρώτη αλήθεια αφορά τη σχετική επιβεβαίωση από τις μετρήσεις των βασικών τάσεων οι οποίες επικυριαρχούν σε σχέση με τα δύο μεγάλα κόμματα και τη σκληρή μάχη η οποία αναμένεται να εξελιχθεί για την πρωτιά στη μοναδική καθαρή κομματική αναμέτρηση, εκείνην των ευρωεκλογών. Είναι σαφές ότι τα ποσοστά των μετρήσεων επιβεβαιώνουν:

α) Την ανασύνταξη των δυνάμεων του ΔΗΣΥ σε κομματικό επίπεδο παρά τις επιμέρους δυσκολίες που αντιμετωπίζει, κυρίως στο επικοινωνιακό κομμάτι και στις διεργασίες που συντελούνται ερήμην των αποφάσεων του κόμματος. Ο ΔΗΣΥ αναγκάστηκε να τρέχει αυτές τις μέρες για να μετριάσει αρνητικές εντυπώσεις οι οποίες προκλήθηκαν κυρίως στο καθαρό κομμάτι των εντυπώσεων και αφορούσαν τη στάση μιας εκ των συνεργατών του τέως Προέδρου, της Νιόβης Παρισσινού και της καθαρά πολιτικής της αντίδρασης όσο και αν η ίδια αντιδρά εντελώς απολίτικα, να προτείνει και να στηρίξει υποψηφίους του ΕΛΑΜ. Βεβαίως, θα πρέπει να αποτιμηθεί ρεαλιστικά η στάση της πρώην αναπληρώτριας ΚΕ παρά το γεγονός ότι ως πολιτική μονάδα δεν είχε να επιδείξει οποιεσδήποτε περγαμηνές και μάλλον η παρουσία της στο Προεδρικό είχε να κάνει με την ανάγκη του Νίκου Αναστασιάδη να κλείσει το μάτι σε βολέματα και υποχρεώσεις που είχε απέναντι στον σκληρό ΔΗΣΥ και στο δικό του παρελθόν. Σε συνάρτηση με την επιλογή του διατελέσαντα κυβερνητικού εκπροσώπου του Αναστασιάδη να βρεθεί στο ψηφοδέλτιο του ακροδεξιού μορφώματος, οι λίγες ώρες δημοσιότητας τις οποίες απόλαυσε έστω και με αυτό τον τρόπο η τέως συνεργάτιδα Αναστασιάδη δημιούργησαν αρνητικούς συνειρμούς στον ΔΗΣΥ αν και δεν εκτιμάται ότι τέτοια περιστατικά είναι ικανά να δράσουν καταλυτικά στις αποδόσεις του κόμματος, τουλάχιστον στην επικείμενη εκλογική αναμέτρηση. Αναδεικνύουν ωστόσο τη σύγχυση η οποία σταδιακώς διοχετεύεται σε αυτό το κόμμα και το οποίο ανεξάρτητα από τις επιδόσεις του στις επικείμενες εκλογές, είναι υποχρεωμένο να αποτιμήσει με ρεαλισμό και αποφασιστικότητα, τι ακριβώς σήμερα πρεσβεύει, πώς θα βαδίσει με δυνάμεις οι οποίες οριοθετούνται στα δεξιότερα, πώς θα σχηματοποιήσει και να οριοθετήσει την ταυτότητά του αλλά και τις ιδεολογικές του αναζητήσεις. Βεβαίως, ένα τέτοιο διευρυμένο βήμα ο ΔΗΣΥ θα το πράξει αν καταφέρει και ξεφύγει από τις συμπληγάδες εντός των οποίων βρέθηκε την τελευταία διετία, και αν θα διαθέτει μια στιβαρή και ενισχυμένη ηγεσία η οποία απρόσκοπτα θα λειτουργήσει στη βάση των νέων σύγχρονων παραμέτρων. Στην παρούσα χρονική συγκυρία πάντως οι μετρήσεις της κοινής γνώμης, κυρίως λόγω του εξισορροπητικού ρόλου που προσδίδει στο κόμμα η Αννίτα Δημητρίου, δίνουν ερείσματα στην ηγεσία να ελπίζει ότι θα κρατήσει το κόμμα υψηλά στον κομματικό χάρτη της χώρας παρά τις έντονες πιέσεις που δέχεται.

Ρεαλισμός και πείραμα

Η αλήθεια για τους δύο ισχυρούς πόλους της πολιτικής σκηνής συμπληρώνεται από τις επιδόσεις του ΑΚΕΛ στις τρεις τελευταίες δημοσκοπήσεις που είδαν αυτή τη βδομάδα το φως της δημοσιότητας. Το κόμμα βαδίζει με ρεαλισμό αλλά και με βεβαιότητα ότι θα βγει ενισχυμένο από την πολυσήμαντη εκλογική διαδικασία της 9ης Ιουνίου. Θεωρεί ότι κτυπά την πρώτη θέση σε ποσοστά στις ευρωεκλογές, διασφαλίζει βεβαίως τις δύο θέσεις στο Ευρωκοινοβούλιο ενώ εκτιμά, τουλάχιστον στη βάση των ευρημάτων των δημοσκοπήσεων ότι βρίσκεται σε ορθή πορεία το πείραμά του να δημιουργήσει εκ νέου συμμαχίες στις τοπικές κοινωνίες μέσα από τις συνεργασίες του, όχι μόνο στις κεντρικές εκλογικές αναμετρήσεις των προέδρων των επαρχιακών επιτροπών αλλά και στην ανάδειξη δημάρχων σε μεγάλους ή και μικρότερους. Από την άλλη δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι το ΑΚΕΛ θα δείξει δύο ποσοστά σε αυτές τις εκλογές. Ένα ισχυρό ποσοστό στις ευρωεκλογές στο οποίο ψηφίζουν και οι Τ/Κ και ένα ποσοστό πιο χαμηλό στις δημοτικές, συντηρώντας σε κάποιο βαθμό τον προβληματισμό από τα ποσοστά που πήρε στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Για να υπερκεράσει αυτό το σενάριο είναι σαφές ότι το ΑΚΕΛ έδειξε με τη στάση του την ετοιμότητά του να κτίσει τις συμμαχίες ενώ ταυτόχρονα οι επιλογές του δημιούργησαν προβλήματα σε πιθανές συμπράξεις στις οποίες επιδίωκε και το αντίπαλο δέος. Το κόμμα βεβαίως υποστηρίζει ότι η διευρυμένη συνεργασία που πέτυχε ήταν απότοκο της τάσης η οποία επικρατούσε στις τοπικές κοινωνίες. Προφανώς, επρόκειτο και για μια εξόχως πολιτική θέση η οποία είχε ως κίνητρο την επόμενη μέρα και στη δημιουργία ενός νέου status πολιτικών συμμαχιών.

Το εύρος των ψηφοφόρων

Στην αποτύπωση της πρώτης αλήθειας με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις και προφανώς και αυτών που θα έρθουν τις επόμενες μέρες και εβδομάδες, δεν είναι το γεγονός ότι τα δύο μεγάλα κόμματα κινούνται πάνω-κάτω στα ίδια ποσοστά . Αυτό το οποίο θα κάνει τη διαφορά είναι κατά πόσο οι πρωτιές αυτών των κομμάτων συνοδεύονται με δυνάμεις οι οποίες δεν μειώνονται αλλά αυξάνονται. Το γεγονός ότι σε απόλυτους αριθμούς, δηλαδή στην πραγματική αποτίμηση στήριξής τους από την κοινωνία, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μείωση εκείνων των ψηφοφόρων οι οποίοι τους εμπιστεύονται, είναι ένα ζήτημα το οποίο κάποια στιγμή θα πρέπει να αντιμετωπίσουν χωρίς να καλύπτονται πίσω από τα έωλα ποσοστά χωρίς αντίκρισμα, και τα οποία δεν αποτυπώνουν το πραγματικό εύρος της ισχύς τους στον κοινωνικό ιστό.

Νέα πραγματικότητα

β) Στην αξιολόγηση των μετρήσεων των τελευταίων ημερών σε σχέση με τα υπόλοιπα κόμματα καταγράφεται η δεύτερη αλήθεια η οποία σαφώς δεν αποτελεί έκπληξη. Αφορά τη σταθερή άνοδο του ξενοφοβικού ΕΛΑΜ και της σχεδόν βεβαίας εκπροσώπησής του στην Ευρωβουλή. Το κίνημα αυτό κατά τεκμήριο είναι ο μόνος κομματικός σχηματισμός ο οποίος παρουσιάζει άνοδο όχι μόνο στα ποσοστά του αλλά και σε σχέση με τους απόλυτους αριθμούς στήριξής του. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν στις ευρωεκλογές του 2009 το ακροδεξιό αυτό μόρφωμα πήρε συνολικά 663 ψήφους, στις ευρωεκλογές του 2019 αυτός ο αριθμός έχει εκτοξευτεί στις 23.167 ψήφους. Αυτή η πορεία βεβαίως όπως πολλές φορές σημειώθηκε, έχει κανονικοποιηθεί μέσα από τις πρακτικές των κομμάτων του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου. Κυρίως των κομμάτων της Κεντροδεξιάς τα οποία έχουν στηρίξει και πολλές φορές υιοθετήσει και οικειοποιηθεί ακραίες θέσεις τόσο πολιτικές όσο και κοινωνικές, από τον ακραίο εθνικισμό έως τις ρατσιστικές θέσεις που διαπερνούν επικινδύνως την κοινωνία. Είναι δε τόσο διαυγής αυτή η ταύτιση με τις ακραίες θέσεις που είναι προδήλως αδύνατο να επανέλθουν στα κόμματα του λεγόμενου δημοκρατικού τόξο ψηφοφόροι όπως και σειρά στελεχών τους, όχι μόνο του ΔΗΣΥ αλλά και άλλων κομμάτων από το ΔΗΚΟ την ΕΔΕΚ και τη ΔΗΠΑ ή και πολλών ανέντακτων. Σημειώνεται ότι στη δημοσκόπηση που παρουσίασε το ΡΙΚ την Παρασκευή ποσοστό 8% του ΔΗΣΥ, με αδιευκρίνιστη ψήφο στο 15%, αλλά και ένα ποσοστό της τάξης του 8,5 του ΔΗΚΟ με αδιευκρίνιστη ψήφο επίσης στο 15%, μετακινούνται στο ΕΛΑΜ.

Παρ' όλα αυτά μέσα από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις δεν εξάγεται απολύτως το συμπέρασμα ότι το ΕΛΑΜ έχει εξασφαλίσει την τρίτη θέση. Ναι μεν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το κόμμα αυτό να είναι κοντά σε αυτό τον στόχο αλλά η συσπείρωσή του ξεπερνά το 80%. Το ΔΗΚΟ παλεύει για τη συσπείρωσή του η οποία επί του παρόντος βρίσκεται γύρω από το 60%. Αυτό αφήνει τη μάχη της τρίτης θέσης ανοικτή.

Το Volt και οι άλλοι

Αν με βάση τις δημοσκοπήσεις από τα κόμματα του λεγόμενου κεντρώου χώρου το ΔΗΚΟ αντιστέκεται, τα στοιχεία των μετρήσεων για ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και Οικολόγων είναι καταθλιπτικά. Στις τρεις δημοσκοπήσεις που κοινοποιήθηκαν αυτή τη βδομάδα, η ΕΔΕΚ κατέγραψε 4% στη δημοσκόπηση της εταιρείας CYMAR Market Research, και από 2-3% στις τελευταίες χρονικά δημοσκοπήσεις των εταιρειών Prime consulting Ltd και της CMRC Cypronetwork. Με βάση τα αποτέλεσμα των ίδιων δημοσκοπήσεων βρίσκουμε τους Οικολόγους και τη ΔΗΠΑ σε ποσοστά κοντά στα 2%, στην καλύτερη των περιπτώσεων.

Από τις πρώτες δημοσκοπήσεις το Volt, το νέο δικοινοτικό κίνημα δείχνει ότι αρχίζει να μορφοποιείται ως μια δύναμη η οποία μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να βρεθεί ακόμη και στην πέμπτη θέση. Το γεγονός και μόνο ότι καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις σε αυτή τη σύντομή του πορεία αναδεικνύει μια δυναμική η οποία μπορεί στο προσεχές μέλλον να κάνει τη διαφορά. Παρά το γεγονός ότι τα δείγματα είναι μικρά, η καταγραφή αυτού του πολιτικού σχηματισμού δημιουργεί έναν διαφορετικό τόνο στην πολιτική ζωή και μάλλον θα είναι ένα σημείο αναφοράς για το μέλλον. Όπως εκτιμούν ορισμένοι εκ των εκλογολόγων ακόμη και αν το κόμμα σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση μείνει με βάση την αναλογία σε ποσοστά κοντά στα 3-4%, εξάγεται το συμπέρασμα ότι η επόμενη μέρα των εκλογών θα το βρει ακόμη πιο δυνατό κυρίως σε αναμέτρηση βουλευτικών εκλογών.