Ένα κράτος κομμένο-ραμμένο στα μέτρα του ΕΛΑΜ

Η τελευταία απόφαση της κυβέρνησης για αναστολή της εξέτασης των αιτήσεων Σύρων, ήρθε να επιβεβαιώσει πόσο προβληματική μπορεί να καταστεί η εικόνα, ως πολιτική πρόταξη, όταν στερείται ιδεολογικού υπόβαθρου και γίνεται εμμονή. Κυρίως, όμως, όταν αυτή η απουσία πολιτικού υπόβαθρου συνδυάζεται με την απουσία πολιτικών αρχών. Όταν, δηλαδή, ο λαϊκισμός μετατρέπεται σε πρώτιστο και μόνο.

Το ΕΛΑΜ έσπευσε να συγχαρεί την κυβέρνηση και να οικειοποιηθεί την πατρότητα της πρότασης. Άλλωστε, το τσουβάλιασμα, η αντίληψη ότι δεν είναι απαραίτητο να ακολουθούνται κατά γράμμα οι διεθνείς συμβάσεις, πως όταν το καλό της χώρας το επιτάσσει τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορούν να μπαίνουν στο περιθώριο, είναι κεντρικό στοιχείο της «ακροδεξιάς ιδεολογίας». Όπως, βέβαια, και οι πρακτικές Σαλβίνι που φέρεται να εφαρμόζει η κυβέρνηση με τα pushbacks. Τα οποία, βουλευτής του ΕΛΑΜ, έσπευσε να αναδείξει ως δικαίωση του κόμματος, αφού αποδείχθηκε, όπως υπέδειξε, πως οι θέσεις που υποστήριζε όλο το προηγούμενο διάστημα το ΕΛΑΜ είναι και εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές. Αυτό όμως που κρίνεται δεν είναι αν οι πρακτικές αυτές είναι τελικά εφαρμόσιμες, αλλά κατά πόσον είναι ικανή αυτή η κυβέρνηση να λειτουργήσει πέραν της εικόνας με τρόπο αποτελεσματικό, και κυρίως με τρόπο που δεν θα τη μετατρέπει σε φερέφωνο του ΕΛΑΜ. Ενδεικτική μιας κατάστασης που τείνει να καταστήσει την κυβέρνηση εκπρόσωπο της ακροδεξιάς ήταν η παρέμβαση του υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος χαρακτήρισε ως νόμιμες τις ενέργειες, θέτοντας παράλληλα όρια στην ενημέρωση, καθώς, όπως είπε, «η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να σχολιάζει θέματα που άπτονται της προστασίας των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας». Αφού προφανώς δεν αφορούν την κοινωνία. Ενώ ο Νικόλας Παπαδόπουλος, στην επίμονη παρατήρηση του Χρήστου Μιχάλαρου ότι είναι παράνομα τα pushbacks, απαντούσε- γεμάτος αυτοπεποίθηση- ότι είναι δικαίωμα του δημοσιογράφου να είναι σίγουρος και παράλληλα να έχει και λάθος. Και επέμενε πως τα pushbacks δεν υπάρχουν ως ορολογία, αλλά είναι εφεύρημα των δημοσιογράφων.

Εκμεταλλευόμενοι ένα ανθρωπιστικό ζήτημα όπως το μεταναστευτικό, είναι προφανές ότι Πρόεδρος και υπουργός Εσωτερικών προσπαθούν να ανυψώσουν την καταρρακωμένη δημοφιλία της κυβέρνησης. Αντιλαμβάνονται, άλλωστε, τον πυρήνα του κόσμου τους. Την ίδια στιγμή, επιχειρούν να βοηθήσουν και το ΔΗΚΟ στην προσπάθεια που κάνει ώστε να μειωθούν οι ροές προς το ΕΛΑΜ και να διατηρήσει την τρίτη θέση. Το πρόβλημα, πέραν της ηθικής διάστασης, είναι πως με αυτό τον τρόπο μετατρέπουν το ΕΛΑΜ σε κυρίαρχο παίχτη της πολιτικής σκηνής. Ο οποίος καθορίζει τις εξελίξεις και επιβάλλει τις πολιτικές.

Η άνοδος του ΕΛΑΜ δεν είναι σήμερα που καταγράφεται. Όλες οι προηγούμενες εκλογικές διαδικασίες έδειχναν μια σταθερή άνοδό του. Δεδομένα, εκμεταλλεύτηκε τις συγκυρίες, τις ίδιες συγκυρίες που εκμεταλλεύτηκε η ακροδεξιά και σε άλλες χώρες: Τη γενικότερη απαξίωση του πολιτικού συστήματος, τη διαχρονική αδυναμία των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά ζητήματα όπως το μεταναστευτικό και την απουσία μιας σοβαρής συζήτησης που μετέτρεψε το μεταναστευτικό βορά στα χέρια της λαϊκίστικης ακροδεξιάς. Σε αυτή την άνοδο συνέβαλε, επίσης, το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα δεν αντιμετώπισε πολιτικά το ΕΛΑΜ, αλλά περιστασιακά και αναλόγως πρόσκαιρων συμφερόντων, και πως το ΕΛΑΜ πέτυχε να αποστασιοποιηθεί από την ΧΑ αλλά και από γεγονότα, όπως ήταν π.χ. οι επιθέσεις σε αλλοδαπούς ή τα πογκρόμ. Ενώ εντάχθηκε σταδιακά στο κομματικό τόξο, εκλέγοντας πρόεδρο της Βουλής και τη δεύτερη Κυριακή Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πήρε ad hoc επιτροπή και έγινε κομμάτι του δημόσιου διαλόγου, ποτέ δεν φορτώθηκε το βαρίδια του συστήματος. Αυτό όμως που έφερε το κόμμα της ακροδεξιάς να είναι σήμερα φαβορί να αναδειχθεί τον Ιούνιο σε τρίτο πόλο, ήταν η αποτυχία της παρούσας κυβέρνησης να ανταποκριθεί στις υποσχέσεις της για αλλαγή. Το γεγονός ότι λειτούργησε ως επιβεβαιωτική της αδυναμίας του συστήματος να ανταποκριθεί στα προβλήματα και ανησυχίες της κοινωνίας, μαζί με τα σκάνδαλα και την έκταση της διαπλοκής, είναι που διεύρυναν τον δρόμο στην ακροδεξιά για να προτάξει εαυτόν ως εναλλακτική.

Πλέον, παρακολουθούμε μια κυβέρνηση η οποία ακολουθεί σχεδόν κατά γράμμα τις θέσεις του ΕΛΑΜ για αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, και όχι μόνο. Προχωρά σε πογκρόμ που χαρακτηρίζει νόμιμα, σε pushbacks τα οποία βαφτίζει ως δημοσιογραφικούς όρους, επιβάλλει τη συσκότιση, καθορίζει τα όρια της λογοδοσίας, απευθύνεται στα πιο ακραία ένστικτα ώστε να παραμείνει στην εξουσία. Και επιχειρεί να σταματήσει την άνοδο του ΕΛΑΜ απλά υιοθετώντας τις πρακτικές του. Σπρώχνοντάς το στην εξουσία. Διότι η άνοδος δεν ανακόπτεται, ούτε με πογκρόμ, ούτε με pushbacks, ούτε υιοθετώντας τη ρητορική της ακροδεξιάς, ούτε, πολύ περισσότερο, αγκαλιάζοντας τις πρακτικές της. Μπορεί να ανακοπεί μόνο προσεγγίζοντας ξανά τη δημοκρατία. Με εξυγίανση και ανανέωση του συστήματος, την ορθή λειτουργία του κράτους. Μέσα από την προοπτική που δίνουν οι πολιτικές που λειτουργούν ως αντίβαρο και κόντρα στις υποσχέσεις και τον φόβο των ακροδεξιών. Καθιστώντας το πολιτικό μας πολίτευμα ξεκάθαρα πιο ελκυστικό από την ακροδεξιά. Η δύναμη της δημοκρατίας ήταν άλλωστε πάντοτε εκείνη η μεταφυσική πίστη πως αυτό το πολίτευμα προάγει το κοινό συμφέρον.

Αυτό που παρακολουθούμε σήμερα είναι ένα κράτος κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του ΕΛΑΜ. Το οποίο δεν μπορεί παρά μόνο να αποτελέσει σκαλί για την περαιτέρω άνοδό του. Άλλωστε, αν κάτι επιβεβαιώνει η Ιστορία, είναι πως η ακροδεξιά πάντα γίνεται σχετική με την απαξίωση του συστήματος, ενδυναμώνεται όταν το σύστημα αρχίζει να συζητά τις θέσεις του και γιγαντώνεται όταν η ακροδεξιά αρχίζει να καθορίζει τον δημόσιο διάλογο. Σε αυτό το στάδιο βρισκόμαστε σήμερα. Το επόμενο είναι η οριστική της επικράτηση.

https://twitter.com/AntonisPolydoro