Οι άριστοι και όχι οι αρεστοί

Όπως γνωρίζουν οι αναγνώστες της στήλης, δεν παρακολουθώ ειδήσεις και άλλες ενημερωτικές εκπομπές της κυπριακής τηλεόρασης εδώ και δεκαετίες. Για όσους, αν υπάρχουν, τους ενδιαφέρει η ακριβής ημερομηνία, η τελευταία φορά που είδα από τηλεοράσεως επικαιρική εκπομπή ήταν η συζήτηση πριν από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών μεταξύ Γ. Βασιλείου και Γλ. Κληρίδη και στις οποίες νικητής ανεδείχθη ο πρώτος. Προχθές Πέμπτη πήγα να δω έναν φίλο μου άρρωστο στο σπίτι του και είχε απέναντι από το κρεβάτι του την τηλεόραση. Σε λίγο άρχισαν οι ειδήσεις. Εκεί που κουβεντιάζαμε, υποχρεωτικά άκουα και «έβλεπα» τις ειδήσεις. Από ευγένεια δεν του είπα να κλείσει την τηλεόραση. Μεταξύ πολλών «σκουπιδιών» είδα και κάποιους υποψήφιους για τις εκλογές του Ευρωκοινοβουλίου και υποψήφιους δημάρχους. Τελείωσε το δελτίο του ενός σταθμού και ο φίλος μου πάτησε το κουμπί και άλλαξε σταθμό. Σε λίγο άλλοι υποψήφιοι, άλλες κόντρες. Από τα όσα είδα, οι ειδήσεις στον τόπο μας έχουν μετατραπεί σε θέαμα. Τα δελτία ειδήσεων μετατράπηκαν σε εκπομπές οι οποίες ασχολούνται με 4 – 5 ειδήσεις και ο τηλεοπτικός χρόνος αναλώνεται σε αντιπαραθέσεις φερόμενων αναλυτών και πολιτικών, σε κοσμικά κουτσομπολιά και σε ρεπορτάζ της κλειδαρότρυπας.

Νόμιζα πως τα πράγματα είχαν αλλάξει προς το καλύτερο. Αλλά έπεσα έξω. Συνεχίζεται από τα ΜΜΕ και ιδιαίτερα την τηλεόραση η προώθηση της πολυτελούς και περιττής κατανάλωσης, του lifestyle, του υποβαθμισμένου πολιτισμού, της διασκέδασης, του ατομικισμού, της ανευθυνότητας, του χαβαλέ, της αποπολιτικοποίησης, του εφησυχασμού, της αλλοτρίωσης και του ευνουχισμού των πολιτών. Μπροστά στο κυνήγι της θεαματικότητας οι τηλεοράσεις δεν διστάζουν να αγνοούν τις θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες και τη δεοντολογία και να προβάλλουν ακόμα και στα δελτία ειδήσεων κάθε είδους «σκουπίδια». Και να αδιαφορούν παντελώς για την προβολή των θετικών παραδειγμάτων που υπάρχουν σε πολλούς τομείς, όπως στις επιχειρήσεις, στην παιδεία, στις πρωτοβουλίες πολιτών, στον εθελοντισμό, ακόμα και στην Αστυνομία ή στη Δημόσια Υπηρεσία. Σε κάποια εγκληματική πράξη δίδεται τηλεοπτικός χρόνος ως να πρόκειται για την έναρξη πολεμικών επιχειρήσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ενώ για τις επιτυχίες της Αστυνομίας μόνο μερικές λέξεις.

Ο λαϊκισμός, όπως στα κόμματα, έτσι και στα ΜΜΕ, παραμένει κυρίαρχο στοιχείο. Και από όσα είχα την ευκαιρία να δω, δεν υπήρξε καμία αλλαγή στη μεταχείριση των πολιτικών προσώπων. Συνεχίζουν τα ΜΜΕ να επιβάλλουν στους πολίτες τους αρεστούς στους καναλάρχες και μεγαλοεκδότες, μέσω της προβολής και της εξιδανίκευσης της εικόνας τους. Με τη δύναμη αυτήν που διαθέτουν είναι πολύ εύκολο έναν ανεπάγγελτο υποψήφιο να τον παρουσιάσουν ως προσωπικότητα και να τον προωθήσουν να γίνει βουλευτής, υπουργός, δήμαρχος κ.λπ. Αυτός ο ρόλος τους, ασφαλώς, δεν περιορίζεται μόνο στην πολιτική «ελίτ», αλλά επεκτείνεται και στην οικονομική, καλλιτεχνική και πνευματική «ελίτ». Υπάρχει και εκεί διαπλοκή.

Ως σκεπτόμενοι πολίτες πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η «τέταρτη εξουσία» δρα εξουσιαστικά, αφού ασκεί τόση επιρροή και επιβάλλει πρότυπα, πολιτικές, καταστάσεις, μηχανισμούς και πρόσωπα. Οφείλουμε να σταθούμε κριτικά και ν’ αντισταθούμε απέναντι σ’ αυτές τις σκοπιμότητες, την προπαγάνδα και τα πρότυπα, που για δικά της συμφέροντα η πλειονότητα των ΜΜΕ μας επιβάλλει. Μπορούμε να μη γινόμαστε τα εύκολα θύματά τους και να επιδιώκουμε την πιο αντικειμενική ενημέρωση, χρησιμοποιώντας ελεύθερα και ανεξάρτητα την κρίση μας.

Συμπερασματικά, τα ΜΜΕ, σε αλληλεξάρτηση και σε διαπλοκή με την πολιτική εξουσία, εκτός κάποιων εξαιρέσεων, τις τελευταίες δεκαετίες επέλεξαν την προπαγάνδα έναντι της ενημέρωσης και τις διαπαιδαγώγησης των πολιτών. Αυτό, ασφαλώς, δεν είναι τυχαίο. Η δύναμή τους και τα κοινά τους συμφέροντα με το κατεστημένο πολιτικό σύστημα εξασφαλίζονται περισσότερο όταν οι πολίτες μετατρέπονται σε παθητικούς καταναλωτές, παραιτούνται από τα κοινά και την πολιτική, ιδιωτεύουν, εφησυχάζουν και αδιαφορούν για την πρόοδο της κοινωνίας και για το μέλλον.

Βρισκόμαστε ήδη σε προεκλογική περίοδο. Καλούμαστε να επιλέξουμε τους εκπροσώπους μας στο Ευρωκοινοβούλιο και τους τοπικούς μας αρχοντες (περιφερειάρχες, δημάρχους, δημοτικούς συμβούλους, κοινοτάρχες κ.λπ). Σε μεγάλο βαθμό οι αποφάσεις τους επηρεάζουν τη ζωή μας. Ας αξιολογήσουμε τους υποψηφίους με προσοχή και με όσο γίνεται κριτήρια αντικειμενικά. Υπάρχουν κάποιοι δήμαρχοι που έχουν επιτελέσει αξιόλογο έργο. Έχουν κάθε δικαίωμα να ζητούν ξανά την ψήφο μας. Έχουμε και εμείς υποχρέωση να τους τη δώσουμε για να τους ανταμείψουμε για το έργο που πρόσφεραν. Υπάρχουν άλλοι υποψήφιοι που δεν έχουν να επιδείξουν τίποτε το ουσιαστικό. Κι όμως, κάποιους από αυτούς τα ΜΜΕ προσπαθούν να τους παρουσιάσουν ως «γίγαντες». Οφείλουμε να μην παρασυρθούμε.

Δεν έχω καμία πρόθεση να συμπεριφερθώ σαν δάσκαλος προς μαθητές. Αλλά νιώθω μεγάλο πόνο να βλέπω σε σημαντικά πολιτικά αξιώματα ανθρώπους ανεπάγγελτους, ενώ εκεί έπρεπε να βρίσκονται οι άριστοι. Και οι άριστοι για την πολιτική εξουσία και για τη διαχείριση των κοινών είναι αυτοί που διαθέτουν αξίες και αρετές, όπως εντιμότητα, ειλικρίνεια, ακεραιότητα, ταπεινότητα, φιλότιμο, τόλμη και φιλοδοξία για κοινωνική συνεισφορά. Και όχι αυτοί που έχουν φίλους καναλάρχες και σχέσεις με μεγαλοκαρχαρίες.

Του Χρήστου Πουργουρίδη