«Δικοινοτική συνεργασία για σιδηροδρομικές υπηρεσίες στην Κύπρο»

Ένας από τους Ελληνοκύπριους αναγνώστες μου, ο κ. Χρίστος Παπαχριστοφόρου, μου έστειλε ένα email αφού διάβασε τα άρθρα μου για τα δικά μου μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που δημοσίευσε η εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ σε αυτές τις σελίδες πριν από λίγο καιρό. Μου είπε ότι πριν από τέσσερα χρόνια, πρότεινε και ο ίδιος κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κύριων κοινοτήτων του νησιού μας: τη δικοινοτική συνεργασία για σιδηροδρομικές υπηρεσίες στην Κύπρο. Μου έστειλε επίσης την πρότασή του. Τον ευχαριστώ για όσα έγραψε και σήμερα, με την ευγενική του άδεια, θέλω να μοιραστώ το email του, καθώς και την πρότασή του. Έγραψε:

Πολιτική βούληση

«Αγαπητή Sevgul,

Διαβάζω όποτε μπορώ τα άρθρα σου και σε συγχαίρω για την προσπάθεια που κάνεις για μια ειρηνική επανενωμένη Κύπρο, καθώς και για την πολύτιμη προσφορά σου για διακρίβωση της τύχης των αγνοούμενων προσώπων και στις δύο κοινότητες. Οι εισηγήσεις σου για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ Τ/Κ και Ε/Κ είναι πολύ καλές, το πρόβλημα έγκειται, όπως αναφέρεις και συ, στο αν υπάρχει η πολιτική βούληση και τα μέσα για υλοποίησή τους. Κατά την άποψή μου, στο πολύ δύσκολο σημείο που έχουμε φτάσει, ίσως τα πιο πρακτικά μέτρα είναι δυνατό να φέρουν καλύτερα αποτελέσματα.

Πιστεύω ότι το πιο ισχυρό μέτρο είναι η γλώσσα. Με βάση το Σύνταγμα, η ελληνική και η τουρκική γλώσσα είναι οι επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας. Λογικά, θα έπρεπε όλα τα άτομα με κυπριακή ιθαγένεια να μιλούν και τις δύο γλώσσες. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν υπάρχουν τρόποι να γίνει αυτό. Η συνεργασία των νέων με τους τρόπους τους οποίους εισηγείστε, ίσως και άλλους, είναι βέβαιο ότι θα αποφέρει πολλαπλά οφέλη . Στο θέμα αυτό μπορούν να γίνουν πολλά.»

«Το φαγητό, δηλαδή η γαστρονομική κουλτούρα της Κύπρου, είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός τομέας ο οποίος δεν έχει αξιοποιηθεί. Υπάρχουν άπειροι τρόποι μέσω των οποίων η γαστρονομία μπορεί να φέρει κοντά Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους. Εδώ χρειάζονται ιδέες και άτομα να δραστηριοποιηθούν.

Η συνεργασία ομοειδών επαγγελμάτων θα έπρεπε ήδη να βρισκόταν σε υψηλό επίπεδο. Παίρνω ως παράδειγμα τον δικό μου τομέα της αγροτικής παραγωγής στον οποίο, αντί συνεργασία επιστημόνων (γεωπόνοι, κτηνίατροι κ.λπ.) και αγροτών (γεωργοί, κτηνοτρόφοι κ.λπ.), υπάρχει αδιαφορία έως και αντιπαράθεση. Η Κύπρος είναι μία μικρή χώρα με δεδομένους τους φυσικούς της πόρους, για την άριστη αξιοποίηση των οποίων θα έπρεπε να υπάρχει συνεχής και αρμονική συνεργασία.»

«Τέλος, είχα το 2020 μια εισήγηση η οποία είναι πολύ δύσκολο να υλοποιηθεί, αλλά, αν γίνει αυτό, νομίζω ότι θα συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στη συνεργασία των δύο κοινοτήτων στο νησί. Αναφέρομαι στο τρένο και επισυνάπτω σχετικό κείμενο στην αγγλική γλώσσα για ενημέρωση. Εύχομαι υγεία και συνέχιση της καλής δουλειάς.

Φιλικά,

Χρίστος Παπαχριστοφόρου»

Η πρόταση για το τρένο

Και η πρόταση του Χρίστου Παπαχριστοφόρου για τις δικοινοτικές σιδηροδρομικές υπηρεσίες έχει ως εξής, όπως μου την έστειλε: «Δικοινοτική συνεργασία για εισαγωγή του σιδηρόδρομου στην Κύπρο: Στην Κύπρο, όπως είναι γνωστό και καταγράφεται σε σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (27/02/2019), ο τομέας των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι υποανεπτυγμένος και δεν υπάρχουν στη χώρα, ούτε τραμ, ούτε σιδηρόδρομος, όπως επισημαίνει. Σε μεγαλύτερα από την Κύπρο (Σικελία, Σαρδηνία) ή μικρότερα (Κορσική, Μαγιόρκα) νησιά της Μεσογείου υπάρχει σιδηρόδρομος ο οποίος εξυπηρετεί τις καθημερινές ανάγκες μετακίνησης των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών, καθώς και τη διακίνηση αγαθών.»

Με τεράστια οφέλη

«Ένα δίκτυο σιδηροτροχιών που θα ένωνε σε πρώτη φάση τη Λευκωσία με Αμμόχωστο και Λάρνακα, και σε δεύτερη φάση τη Λευκωσία με Μόρφου, Λεμεσό και Πάφο, θα συνέβαλλε με αποτελεσματικό τρόπο στην ουσιαστική απεξάρτηση της διακίνησης ανθρώπων και αγαθών από το αυτοκίνητο, με όλα τα θετικά συνεπακόλουθα:

1. Θα μειωθεί η κίνηση επιβατικών, εμπορικών και βαρέου τύπου οχημάτων στο υπερφορτωμένο αστικό και υπεραστικό οδικό δίκτυο, με αποτέλεσμα,

(α) τη μείωση των εισαγωγών πετρελαιοειδών, οχημάτων και εξαρτημάτων

(β) τη μείωση των εκπομπών ρύπων και, συνεπώς, μικρότερη συμβολή τους στην κλιματική αλλαγή

(γ) τη λιγότερη καταπόνηση και ταλαιπωρία οδηγών και επιβατών

(δ) τη μείωση του αριθμού των τροχαίων ατυχημάτων

(ε) τη μείωση των κινδύνων για πολύ σοβαρά τροχαία ατυχήματα λόγω της ανεξέλεγκτης ταχύτητας που αναπτύσσουν στο υπεραστικό δίκτυο βαρέα και αρθρωτά οχήματα

(στ) τη λιγότερη φθορά στο οδικό δίκτυο, λιγότερες δαπάνες συντήρησης

(ζ) τον περιορισμό των δαπανών στον οικογενειακό προϋπολογισμό για καύσιμα και συντήρηση οχημάτων

η) η λειτουργία του σιδηρόδρομου δεν επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες

2. Θα υπάρχει στη διάθεση των πολιτών ένα γρήγορο, οικονομικό και άνετο μέσο διακίνησης για επαγγελματικούς, οικογενειακούς και ψυχαγωγικούς λόγους.

3. Θα διευκολυνθεί σε μεγάλο βαθμό η εμπορία και διακίνηση αγαθών.

4. Θα δημιουργηθούν προοπτικές για νέα επαγγέλματα και πολλές θέσεις εργασίας κατά τα στάδια κατασκευής και λειτουργίας του σιδηρόδρομου.

5. Αναφορικά με την καθημερινότητα των πολιτών, θα αποτελέσει καταλύτη στην προσπάθεια επαναπροσέγγισης, πρακτικής συνεργασίας και ειρηνικής συμβίωσης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

6. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει την εγκατάσταση/επέκταση των συστημάτων σταθερής τροχιάς (σιδηρόδρομος), τόσο στο στάδιο της εκπόνησης μελετών, όσο και στο στάδιο της υλοποίησης.

7. Έχει γίνει ήδη κάποια προεργασία από το Τμήμα Δημοσίων Έργων με τη συμβολή του οργανισμού Shift2 Rail της ΕΕ: «Προκρίνεται σε πρώτη φάση η δημιουργία σιδηροδρομικής σύνδεσης Λευκωσίας-Λάρνακας (πόλη και αεροδρόμιο) και σε δεύτερη φάση, μεταξύ Λευκωσίας-Λεμεσού (πόλη και λιμάνι).»

Εκτιμώ ότι υπάρχει δυνατότητα ανάληψης πρωτοβουλίας από ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές οργανώσεις για προώθηση της ιδέας με τη συμπαράσταση και κάποιων ΜΜΕ. Η ΕΕ είναι βέβαιο ότι θα υποστήριζε με πολιτικά και οικονομικά μέσα ένα τέτοιο εγχείρημα.

Μια Ad hoc Δικοινοτική Συμβουλευτική Επιτροπή θα μπορούσε να προτείνει σε μελλοντικό στάδιο τη χρηματοδότηση του έργου από το κοινό ταμείο υδρογονανθράκων (αν ποτέ εξορυχθούν).»

Κάποτε στο παρελθόν

Μια φορά και έναν καιρό υπήρχαν τρένα που λειτουργούσαν στην Κύπρο. Η αδελφή μου, που γεννήθηκε στην Αμμόχωστο στις 14 Ιανουαρίου 1944, θυμάται ότι όταν ήταν μικρό παιδί, ήταν στο τρένο και ερχόταν στη Λευκωσία για να επισκεφτεί την οικογένεια μας – η οικογένεια μας ήταν κυρίως εγκατεστημένη στη Λευκωσία, έτσι η μητέρα μου έπαιρνε την αδελφή μου Ilkay και ταξίδευαν με το τρένο στη Λευκωσία και επισκέπτονταν το σπίτι της θείας μου, περνώντας χρόνο εκεί ως αδελφές. Είναι πολύ κρίμα που δεν υπάρχουν πλέον τρένα στην Κύπρο. Η αδελφή μου γεννήθηκε στην Αμμόχωστο γιατί ο πατέρας μου ήταν αστυνομικός που είχε σταλεί στην Αμμόχωστο για να εργαστεί. Εργαζόταν μαζί με τον διάσημο αρχηγό της Αστυνομίας Χασάπη, με τον οποίο ο πατέρας μου είχε στενές σχέσεις. Γεννήθηκα το 1958 στη Λευκωσία και όταν γεννήθηκα εγώ, δεν υπήρχαν πλέον τρένα. Αν θέλαμε να πάμε στην Αμμόχωστο, στο Βαρώσι στο σπίτι του μεγάλου μου θείου στην οδό Ευριπίδου για να περάσουμε λίγες μέρες το καλοκαίρι, έπρεπε να πάρουμε ένα «φτηνό ταξί» για να μας πάει εκεί. Αν θέλαμε να πάμε στη Λεμεσό, έπρεπε να κάνουμε το ίδιο. Αυτές οι υπηρεσίες «φτηνού ταξί» σε πήγαιναν κατευθείαν στο κατώφλι των συγγενών σου, σε αντίθεση με τα λεωφορεία που σε πήγαιναν στο σταθμό των λεωφορείων. Δεν θυμούμαι ποτέ τη μητέρα μου να παίρνει το παλιό μας Volkswagen εκτός Λευκωσίας – ο πατέρας μου είχε πεθάνει όταν ήμουν επτά χρονών και η μητέρα μου οδηγούσε το αυτοκίνητό του, ένα πολύ παλιό Volkswagen που χαλούσε συχνά και το χειμώνα ήταν πολύ δύσκολο να το ξεκινήσουμε – έπρεπε να το σπρώξουμε για να ξεκινήσουμε το παλιό Volkswagen. Έτσι, μπορώ να φανταστώ γιατί δεν οδηγούσε ποτέ εκτός πόλης σε περίπτωση που χαλούσε και δεν υπήρχε κανένας να τη βοηθήσει.

Υποανάπτυκτες δημόσιες συγκοινωνίες

Η Κύπρος έχει γίνει ένας τεράστιος τόπος όπου οι δημόσιες συγκοινωνίες δεν είναι πραγματικά διαθέσιμες ή μάλλον υποανάπτυκτες. Ειδικά στο βόρειο μέρος του νησιού μας, τα λεωφορεία σταματούν μια συγκεκριμένη ώρα το βράδυ και στην Κύπρο αν δεν έχεις αυτοκίνητο, δεν μπορείς να μετακινηθείς, εκτός αν έχεις τα λεφτά για να πληρώσεις ταξί. Επομένως, βρίσκω την πρόταση του κ. Χρίστου Παπαχριστοφόρου για τα τρένα πολύ πρακτική – ίσως δεν είναι εύκολο να εφαρμοστεί, αλλά αν υπάρχει θέληση, πάντα μπορείς να βρεις τρόπους να το κάνεις. Όχι μόνο θα έφερνε τις κοινότητές μας κοντά από το στάδιο του σχεδιασμού, αλλά θα έφερνε και τόσα πολλά οφέλη στο περιβάλλον του πολύτιμου νησιού μας και την υποστηρίζω πλήρως. Σας ευχαριστώ κ. Χρίστο Παπαχριστοφόρου που μοιραστήκατε τις ιδέες σας μαζί μας. Καλώ, επίσης, τους αναγνώστες μου να μοιραστούν τις δικές τους πρακτικές προτάσεις για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινοτήτων μας στην Κύπρο έτσι ώστε να συνεχίσουμε αυτή την ουσιαστική συζήτηση.