Από την πολεοδομική αμνηστία στην αμνησία και φτου κι απ' την αρχή

Επειδή σε τούτο τον τόπο έχουμε κοντή μνήμη, σας θυμίζω τα εξής: Τον Μάρτιο του 2011, δηλαδή πριν 13 χρόνια, η ολομέλεια της Βουλής ψήφισε σε νόμους τα κυβερνητικά νομοσχέδια που ρύθμιζαν την αμνήστευση πολεοδομικών παρατυπιών. Επιχειρώντας έτσι να δώσει ένα τέλος στο μέγα πρόβλημα που αντιμετώπιζαν δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν τίτλο ιδιοκτησίας για την ακίνητη περιουσία τους λόγω πολεοδομικών και οικοδομικών παρανομιών.

Η πολεοδομική αμνηστία τέθηκε σε εφαρμογή στις 8 Απριλίου 2011 και κράτησε περισσότερο απο ένα χρόνο. Οι πλείστες πολεοδομικές ματσαράγκες έγιναν από μεγάλους εργολήπτες και ντιβέλοπερ που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται και να εγκλωβίζουν ακόμη και σήμερα ανυποψίαστους αγοραστές.

Τα κυβερνητικά νομοσχέδια προέβλεπαν, μεταξύ άλλων, ότι η νομιμοποίηση των πολεοδομικών-οικοδομικών παρανομιών θα εφαρμόζεται μόνο για οικιστικές και παραθεριστικές αναπτύξεις, για ξενοδοχειακές και εμπορικές αναπτύξεις μικρής κλίμακας που δεν θα υπερβαίνουν τα 1.000 τ.μ. Προέβλεπαν, επίσης, ότι θα μπορούσε να εκδοθεί πολεοδομική άδεια για νομιμοποίηση παρανομιών σε υφιστάμενες οικοδομές που υπερβαίνουν το εγκριθέν δομήσιμο εμβαδόν κατά ανώτατο ποσοστό μέχρι 30%. Παράλληλα, σε επιμέρους μονάδες ή σε κοινόχρηστους χώρους επιτράπηκε αύξηση του εγκριθέντος δομήσιμου εμβαδού κατά ανώτατο ποσοστό μέχρι 30% νοουμένου ότι η συνολική αύξηση του εγκριθέντος δομήσιμου εμβαδού όλης της οικοδομής δεν θα υπερβεί το 10%.

Όπως λέχθηκε, τότε, στη Βουλή, η ψήφιση των νομοσχεδίων για πολεοδομική αμνηστία είναι επιβεβλημένη καθώς διαπιστώθηκε ότι για μεγάλο αριθμό οικοδομών και συγκροτημάτων οικοδομών δεν μπορούν να εκδοθούν τίτλοι ιδιοκτησίας λόγω αδυναμίας νομιμοποίησης παρανομιών σχετικά περιορισμένης κλίμακας και σημασίας.

Αυτά που λέγονταν τότε, τα ακούσαμε προχθές και από τον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Ιωάννου, ο οποίος, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, μας ανακοίνωσε ότι το υπουργείο του επεξεργάζεται σχέδιο πολεοδομικής αμνηστίας. Ο στόχος μας, δήλωσε, «είναι να γίνει με σωστά κριτήρια. Δεν είναι εύκολο έργο το σχέδιο που επεξεργαζόμαστε, αλλά στόχος είναι να απεγκλωβιστούν αγοραστές από παρατυπίες που έγιναν από επαγγελματίες ανάπτυξης γης ή τους ίδιους τους ιδιοκτήτες».

Οικονομικό κόστος

Σύμφωνα με τον υπουργό, θα καθοριστούν τιμές, θα υπάρχει ένας «τιμοκατάλογος» για κάθε είδος παρατυπίας. Ανακοινώνοντας, παράλληλα, πως τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν από τη νομιμοποίηση των παρανομιών στα ακίνητα θα διατεθούν για την κοινωνική πολιτική του κράτους. Για τους πολίτες, τους εγκλωβισμένους αγοραστές είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία η νέα πολεοδομική αμνηστία που δεν πρέπει να χαθεί παρόλο που υπάρχει οικονομικό κόστος.

Ανοχή στην παρανομία

Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική: Η αμνηστία να αφορά μόνο μικρής κλίμακας παρανομίες και να μην περάσει το μήνυμα ότι οι όποιες πολεοδομικές και οικοδομικές παρανομίες, αργά ή γρήγορα, νομιμοποιούνται με αμνηστίες.

Μαζί με την αμνηστία, η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη θα πρέπει να ανακοινώσει συγκεκριμένα μέτρα με στόχο την αλλαγή του τρόπου άσκησης του πολεοδομικού και οικοδομικού ελέγχου. Και αυτό διότι η βασικότερη γενεσιουργός αιτία των προβλημάτων παραμένει: Με αυξημένη συχνότητα και θράσος αποκαλύπτονται, συνεχώς, φαινόμενα έναρξης οικοδομικών εργασιών χωρίς τις απαιτούμενες άδειες ή και με εξόφθαλμη παραβίαση των αρχιτεκτονικών σχεδίων και των όρων αδειών οικοδομής. Και είναι εδώ που η ηγεσία του ΕΤΕΚ καλείται να περάσει από τα λόγια στις πράξεις: Να αυξήσει τις ποινές που επιβάλλει στα μέλη του που κλείνουν τα μάτια στις πολεοδομικές και οικοδομικές παρανομίες και, παράλληλα, να δημοσιοποιεί τις αποφάσεις του πειθαρχικού Σώματος.

Δυστυχώς, η ανοχή στην παρανομία μάς οδήγησε σε δεύτερη πολεοδομική αμνηστία σε διάστημα μόλις 12 χρόνων.

michalis.h@politis.com.cy