Επιχείρηση αναβάθμισης της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των κοινοτήτων

Σε πλήρη κινητοποίηση βρίσκεται η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ των ΗΕ Μαρία Άνχελα Ολγκίν, εστιάζοντας σε ιδέες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια θετική κινητικότητα στην οικονομία, στοχεύοντας, μεταξύ άλλων, στη διάνοιξη περαιτέρω οδοφραγμάτων, στην ανάπτυξη του εμπορίου μεταξύ δύο πλευρών μέσω της διεύρυνσης του καταλόγου των προϊόντων που διακινούνται από και προς τα κατεχόμενα (Κανονισμός Πράσινης Γραμμής).

Οι πληροφορίες, ωστόσο, αναφέρουν ότι διάχυτη είναι και η δυσαρέσκεια που διακατέχει πλέον την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ και την ομάδα της, αφού οι προσπάθειές της προσκρούουν την επιμονή του Τ/Κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ, ο οποίος επιμένει σε λύση που κινείται εκτός πλαισίου του ΟΗΕ, αξιώνοντας λύση δύο κρατών και αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας. Την ίδια ώρα, η αξιωματούχος των ΗΕ θεωρεί, σύμφωνα με αρμόδια πηγή, ότι ούτε η ε/κ πλευρά επιδεικνύει διάθεση ευελιξίας, με την προσωπική απεσταλμένη του Α. Γκουτέρες να αναμένει, λένε οι πληροφορίες, μια πιο «αξιόπιστη και ξεκάθαρη» προσέγγιση από πλευράς Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ενθαρρυμένη από οικονομικούς παράγοντες

Στον αντίποδα, όμως, η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ εμφανίζεται, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ενθαρρυμένη από τη στάση που τηρούν οι οικονομικοί παράγοντες του τόπου, οι οποίοι αναγνωρίζουν και αντιλαμβάνονται τα αμοιβαία συμφέροντα που θα εξυπηρετούσε η ενδεχόμενη επίλυση του Κυπριακού καθώς η ενίσχυση της εμπορικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των κοινοτήτων λειτουργεί προς όφελος της οικονομίας και της ευημερίας των πολιτών. Ενδεικτικά, σε περίπτωση επίλυσης του Κυπριακού, οι Τ/Κ θα αποκτήσουν απρόσκοπτη και απευθείας πρόσβαση στη διεθνή αγορά, ενώ οι Ε/Κ θα αποκτήσουν απρόσκοπτη και απευθείας πρόσβαση στην τουρκική αγορά, με πληθυσμό 80 και πλέον εκατομμυρίων.

ΚΕΒΕ-ΟΕΒ

Η βελτίωση της λειτουργίας του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή αποτελεί μια από τις παραμέτρους που θα μπορούσαν να συμβάλουν προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης της οικονομικής και εμπορικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Δίνοντας το στίγμα της προσέγγισής τους, το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ) και η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), μιλώντας στον «Π», τάχθηκαν με τον πιο σαφή τρόπο υπέρ του Κανονισμού, ο οποίος ενισχύει την οικονομική αλληλεπίδραση μεταξύ των κοινοτήτων.

Ο γ.γ του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ) Μάριος Τσιακκής, αφού διευκρίνισε ότι ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής ρυθμίζει τις πωλήσεις τ/κ προϊόντων προς τις ελεύθερες περιοχές, αλλά όχι τις πωλήσεις από τις ελεύθερες περιοχές προς τα κατεχόμενα, επεσήμανε ότι ο Κανονισμός εφαρμόζεται αρμοδίως από τα δύο Επιμελητήρια, το ΚΕΒΕ και το τ/κ εμπορικό επιμελητήριο, με τη συμβολή των κρατικών αρχών για σκοπούς ελέγχου και συμμόρφωσης των προϊόντων με τα πρότυπα και προδιαγραφές, στη βάση των ευρωπαϊκών οδηγιών.

Η διακίνηση αγαθών ένθεν και ένθεν της Πράσινης Γραμμής προϋποθέτει την έκδοση συνοδευτικού εγγράφου, το οποίο εκδίδεται από το ΚΕΒΕ και το τ/κ επιμελητήριο, όπως προβλέπεται από τον ευρωπαϊκό Κανονισμό, είπε ο Μάριος Τσιακκής, ο οποίος αναπτύσσοντας τη θέση του, πρόσθεσε ότι ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής διέπει μόνο τις πωλήσεις των τ/κ προϊόντων προς τις ελεύθερες περιοχές και κατ΄ επέκταση προς την ΕΕ, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις και εκδίδεται το σχετικό συνοδευτικό έγγραφο από τα δύο Επιμελητήρια. Ωστόσο, ο Μάριος Τσιακκής ξεκαθάρισε ότι το ΚΕΒΕ δεν συμφωνεί με τις συζητήσεις περί αλλαγής του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής διότι, όπως είπε, μπορεί να προκληθεί το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά τόνισε με τον πιο σαφή τρόπο ότι το Επιμελητήριο τάσσεται υπέρ της λειτουργίας και ορθής εφαρμογής του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής.

Πάντως, το ΚΕΒΕ δεν προσεγγίζει αρνητικά την εξέταση του ενδεχομένου περαιτέρω διεύρυνσης του καταλόγου των προϊόντων που περιλαμβάνονται στον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής, λέει ο Μάριος Τσιακκής, αλλά την ίδια ώρα επισημαίνει ότι θα πρέπει πάντα να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα που θα διακινούνται, ικανοποιούν και συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ΕΕ καθώς και ότι θα μπορεί να τεκμηριωθεί πως οι ποσότητες των υπό συζήτηση προϊόντων, υπάρχει η δυνατότητα να παραχθούν στις κατεχόμενες περιοχές.

Τα προβλήματα

Η αξίωση της τ/κ πλευράς για «απευθείας εμπόριο» τίθεται εκτός συζήτησης για λόγους που άπτονται κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και ως εκ τούτου, ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής δίνει κάποιου είδους διέξοδο στους Τ/Κ εμπόρους για πώληση των προϊόντων τους στις ελεύθερες περιοχές και κατ΄ επέκταση στη διεθνή αγορά. Την ίδια ώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει ήδη τη δυνατότητα εμπορικών συναλλαγών με την τουρκική αγορά, μέσω όμως άλλων χωρών (και της ΕΕ) αφού η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει το κυπριακό κράτος. Στο θέμα όμως της διείσδυσης ε/κ προϊόντων στα κατεχόμενα, οι Ε/Κ έμποροι και επιχειρηματίες βρίσκονται αντιμέτωποι με μια σειρά εμποδίων που καθιστούν, σύμφωνα με τον γ.γ του ΚΕΒΕ, δυσκολότερη την πρόσβαση ε/κ προϊόντων στην τ/κ αγορά.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Μάριο Τσιακκή, στα κατεχόμενα έχει δημιουργηθεί ένα αντίγραφο (mirror regulation) του ευρωπαϊκού Κανονισμού που διέπει την Πράσινη Γραμμή, με στόχο τη ρύθμιση του τρόπου με τον οποίο γίνεται η διακίνηση των ε/κ προϊόντων προς τα κατεχόμενα. «Θεωρητικά, όμως, όλα τα προϊόντα που παράγονται και υπάρχουν στις ελεύθερες περιοχές της Δημοκρατίας μπορούν να περάσουν στα κατεχόμενα διότι πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά το καθεστώς στα κατεχόμενα για να δείξει ότι έχει και δικές του δομές, δημιούργησε έναν εσωτερικό Κανονισμό για να ελέγχει και να εκδίδει μια λεγόμενη άδεια για τα ε/κ προϊόντα, τα οποία προορίζονται για την τ/κ αγορά. Παράλληλα, σε κάποιες περιπτώσεις, επιβάλλεται και κάποιος λεγόμενος δασμός, που δυσκολεύει τις πωλήσεις ε/κ προϊόντων», λέει ο γ.γ του ΚΕΒΕ.

Άλλο ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η διαδικασία διακίνησης ε/κ προϊόντων στην τ/κ αγορά απορρέει από την απουσία ΦΠΑ στα κατεχόμενα. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Μάριο Τσιακκή, «όταν πωλούμε εμείς στα κατεχόμενα, πρέπει ο Ε/Κ επιχειρηματίας να επιβάλλει τον σχετικό ΦΠΑ στο προϊόν. Όμως, οι επιχειρήσεις στα κατεχόμενα δεν είναι εγγεγραμμένες στον ΦΠΑ και ως εκ τούτου, οι Τ/Κ δεν δικαιούνται να διεκδικήσουν (claim) τον ΦΠΑ, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η αξία του προϊόντος και πλέον να καθίσταται ασύμφορο στον Τ/Κ καταναλωτή για να το αγοράσει».

Τα προβλήματα που ανακύπτουν τέθηκαν από το ΚΕΒΕ στην ομάδα της Μαρία Άνχελα Ολγκίν, αλλά είναι εις γνώσιν και των Ευρωπαίων εταίρων, με τον Μάριο Τσιακκή να απευθύνει κάλεσμα όπως εξευρεθούν τρόποι διευκόλυνσης της διέλευσης και διάθεσης των ε/κ προϊόντων στην τ/κ αγορά, ώστε το εμπόριο και το ύψος των συναλλαγών να είναι αμφίδρομη υπόθεση.

Συναλλαγές

Ενδεικτικά, το ύψος των εμπορικών συναλλαγών από τα κατεχόμενα προς τις ελεύθερες περιοχές για το έτος 2023 ανήλθε στα 15 εκατ. ευρώ, ενώ το αντίστοιχο ύψος των εμπορικών συναλλαγών από τις ελεύθερες προς τις κατεχόμενες περιοχές ανήλθε, σύμφωνα με το ΚΕΒΕ, στο περίπου 1,1 εκατ. ευρώ. Στόχος, σύμφωνα με τον Μάριο Τσιακκή, είναι η αύξηση των εν λόγω εμπορικών συναλλαγών.

Υπέρ της διεύρυνσης του καταλόγου προϊόντων του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής τάσσεται και η ΟΕΒ, μετά από προσεκτική όμως μελέτη, που να διασφαλίζει, σύμφωνα με τον γ.δ. της Ομοσπονδίας Μιχάλη Αντωνίου, την ορθή εφαρμογή της διαδικασίας. Ο Μιχάλης Αντωνίου υπογράμμισε, όπως και ο Μάριος Τσιακκής, την ανάγκη ισότιμης πρόσβασης και των ε/κ προϊόντων στα κατεχόμενα, ενώ διεμήνυσε ότι η Οργάνωση Εργοδοτών και Βιομηχάνων προκρίνει την οικονομική όσμωση μεταξύ των δύο κοινοτήτων, στη βάση του κατάλληλου ελέγχου σε σχέση με τις προδιαγραφές.