Η σημασία της φιλίας σε αυτήν τη διαιρεμένη γη

 

Ο Hasan Yalkut, του οποίου ο πατέρας σκοτώθηκε από κάποιους Ελληνοκύπριους το 1974, είχε δημιουργήσει σταθερές φιλίες με μερικούς Ελληνοκύπριους όπως τον Κυριάκο Τζιαμπάζη, τον Αντώνη Κουρσουμπά και πολλούς άλλους. Ήταν παρών σε πολλές δικοινοτικές δραστηριότητες για την ειρήνη και τη συμφιλίωση. Ήταν ένας από εκείνους που κατάφεραν να μην μετατρέψουν τον μεγάλο τους πόνο σε μίσος, αλλά, αντίθετα, με τον μεγάλο πόνο του περπάτησε προς τη συμφιλίωση και την κατανόηση.
Αυτά τα λόγια, που προέρχονται από τους Ελληνοκύπριους φίλους του, μας δείχνουν πόσο πολύτιμη είναι η φιλία στη διαιρεμένη μας πατρίδα. Φέτος, την 1η Μαΐου, Ελληνοκύπριοι από την Πάφο που συνήθιζαν να συμμετέχουν μαζί με τον Ufuk Tomson, τον Τουρκοκύπριο συμπατριώτη τους, στης εκδηλώσεις της 1ης Μαΐου στην Πάφο, ανάρτησαν τη φωτογραφία του και στο facebook. Ο Ufuk ήταν από την Πάφο και κάθε χρόνο συμμετείχε στις πορείες της ΠΕΟ κατά την Εργατική Πρωτομαγιά στην Πάφο. Πήγαινε και έμενε εκεί και συμμετείχε μαζί με τους Ελληνοκύπριους φίλους του. Όσο αφήνουμε σημάδια φιλίας, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς στις καρδιές των ανθρώπων από τις άλλες κοινότητες της πατρίδας μας σημαίνει ότι υπάρχει ελπίδα στην Κύπρο για το μέλλον μας. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν ανθρώπινες επαφές και τέτοιες επαφές πρέπει να ενθαρρύνονται, να εκτιμώνται και να ανταμείβονται. Πρέπει να δείχνουμε τέτοιες φιλίες στους νέους, ώστε να βλέπουν ότι δεν υπάρχει μόνο πόλεμος και σύγκρουση στην Κύπρο, αλλά επίσης υπάρχει ανθρωπιά, φιλία και ειρηνική κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων. Μακάρι ο Hasan Yalkut όπως και ο Ufuk Tomson να αναπαυθούν εν ειρήνη. Ας οικοδομήσουμε μια πατρίδα όπου τα παιδιά μας θα εκτιμούν τη φιλία και την ανθρωπιά ο ένας του άλλου.

[rml_read_more]

«Κατευοδώνοντας τον λατρευτό φίλο Hasan Yalkut

Του Κυριάκου Τζιαμπάζη

Η είδηση ήταν ένα σοκ για μένα: ο φίλος μου Hasan Yalkut έφυγε από τη ζωή. Πριν λίγες μέρες είχαμε μιλήσει στο τηλέφωνο. Εκείνος με πήρε για να μου πει ότι όλα πάνε καλά με την υγεία του. Κάθε φορά που πήγαινε για χημειοθεραπεία, όταν επέστρεφε, παρότι φοβερά κουρασμένος, με έπαιρνε τηλέφωνο και μου έλεγε ότι είναι καλά. Χθες όλη μέρα τον είχα στη σκέψη μου. Έλεγα να τηλεφωνήσω να δω πώς είναι με την υγεία του, αλλά τελικά δεν βρήκα τον χρόνο. Και αργά τη νύχτα, όταν κάθισα μπροστά από τον υπολογιστή είδα την ανάρτηση του γιου του Tandogan για την κηδεία του. Δεν το πίστευα, το είπα στη γυναίκα μου Ειρήνη κι αυτή μου είπε ότι δεν είναι δυνατόν, μήπως τα τουρκικά μου δεν είναι τόσο καλά για να μεταφράσω τα γραφόμενα. Της έδειξα τη φωτογραφία του και τι ακριβώς γράφει. Πλάκωσε σιωπή, δεν είχαμε λόγια να πούμε.
Έφερα στη μνήμη μου την πρώτη μέρα της γνωριμίας μας το 2003 σε μια συγκέντρωση που οργανώθηκε στη βόρεια Λευκωσία με ομιλητή τον Ανδρέα Παράσχο και μεταφραστή τον Hasan. Σε κάποια στιγμή ανέλαβε κάποιος άλλος τη μετάφραση και ο Hasan ήρθε και κάθισε δίπλα μου. Μου συστήθηκε. Η πρώτη θερμή χειραψία μας. Του είπα ποιος είμαι, ότι αρθρογραφώ στην εφημερίδα «Πολίτης». «Δεν γράφεις και για μας στην εφημερίδα ORTAM ένα άρθρο; Θα ήταν ενδιαφέρον να το διαβάσουν οι αναγνώστες της εφημερίδας μας». Έτσι ξεκίνησε η γνωριμία μας. Με κάλεσε στο σπίτι του για να μεταφράσουμε το άρθρο. Χρειαζόταν τη βοήθειά μου. Πήγα στο σπίτι του, όπου με υποδέχτηκε με ανοιχτές αγκάλες. Με γνώρισε στη σύζυγό του Meliha, στα παιδιά του Tandogan, Talat και στην κόρη του Zehra. Η δεύτερή μας συνάντηση ήταν στο κόμμα TDP, του οποίου πρόεδρος ήταν ο Μουσταφά Ακιντζί. Εκεί είχα και την πρώτη μου συνάντηση με τον Μουσταφά Ακιντζί. Ο Hasan ήταν τότε επαρχιακός γραμματέας Λευκωσίας και ταμίας του κόμματος. Με πήρε στο γραφείο του και μου είπε: «Θέλω να σου εξομολογηθώ ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζω: ο μικρότερός μου γιος -τότε ήταν φοιτητής- μου είπε: παπά, πώς γίνεται να φέρνεις στο σπίτι μας έναν Ελληνοκύπριο του οποίου η κοινότητα έχει ευθύνη - σκότωσαν τον παππού μου. Εγώ, μου λέει, του απάντησα: για να μην σκοτωθώ ούτε εγώ, και περισσότερο κανένα από τα παιδιά μου, θα πρέπει να παλέψω για την ειρήνη στην Κύπρο. Ο Κυριάκος είναι άνθρωπος της ειρήνης, θέλει να ζήσουμε μαζί οι δυο κοινότητες. Καλά δεν τα είπα»; με ρωτάει. Είχε ξεπεράσει τον θάνατο του πατέρα του, γιατί αντιλαμβανόταν ότι η μνησικακία, η βία και το μίσος δεν λύνουν προβλήματα. Του είχε γίνει βίωμα ο συμβιβασμός και η αγάπη προς τον Άνθρωπο. Για τον θάνατο του πατέρα του δεν μιλούσε, προσπαθούσε να αποφεύγει τέτοιες συζητήσεις, που αντί να βοηθήσουν στην κοινή συμβίωση απομακρύνουν τους ανθρώπους.
Το 2004 γράψαμε ένα κείμενο και το δημοσιεύσαμε στις εφημερίδες, στον βορρά και στον νότο. Καλούσαμε όλους να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα «ναι». Η φιλία μας καθημερινά δυνάμωνε. Εργαστήκαμε από κοινού και μεταφράσαμε αρκετά άρθρα, αλλά και θεατρικά. Γυρίσαμε και φιλμάκια για έναν διαγωνισμό και κερδίσαμε με το φιλμάκι με τίτλο: «Τουρκοκύπριοι συντυγχάννουσιν ελληνικά» και το δεύτερο ήταν συνεντεύξεις με τους μαθητές μου και άλλους Τ/Κ που μιλούν κυπριακά.
Τα πρώτα Χριστούγεννα του 2003 τον καλέσαμε στο τραπέζι της ευρύτερης οικογένειας. Στο σπίτι του μ. Σοφοκλή και της Γνώσας. Ήρθε με τη Meliha. Εκεί ήταν και ο γείτονάς μας στο Βαρώσι Tevfik Devran μαζί την οικογένειά του. Μετά την κατανάλωση της ζιβανίας άρχισε να τσιαττίζει με την πεθερά μου. Στα ελληνικά. Εκεί έμαθα ότι ο πατέρας του ήταν τσιαττιστής σε κατακλυσμούς, πανηγύρια και γάμους. Αργότερα έγραψα ένα άρθρο στην εφημερίδα «Αλήθεια» για τον πατέρα του και παρέθεσα και αρκετά τσιαττιστά του. Αυτό αποτέλεσε το ερέθισμα για να γυρίσουμε μαζί με τον φίλο μου Αντώνη Κουρσουμπά ένα φιλμάκι για τους δίγλωσσους ποιητάρηδες της Κύπρου, που δημοσιεύσαμε τον προηγούμενο μήνα, αν και είχε γυριστεί πριν από αρκετό καιρό.
Ο Hasan ήταν ανθρωπιστής. Όποιος είχε πρόβλημα και χρειαζόταν τη βοήθειά του δεν μπορούσε να του αρνηθεί. Και όταν ερχόταν στον νότο, τους μιλούσε για τον φίλο του τον Κυριάκο και έρχονταν απαραίτητα για έναν καφέ στο σπίτι μου. Έζησα τις χαρές του όταν πάντρευε τα παιδιά του, όταν αποκτούσε εγγόνια, τις λύπες του όταν έχανε κάποιο φίλο. Κι εκείνος δεν έλειπε από τους γάμους των παιδιών μου, της Έλενας και του Κωνσταντίνου.
Στις δικοινοτικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνταν είτε στον νότο είτε στον βορρά ήμασταν πάντοτε μαζί. Δεν γινόταν να περάσω στον βορρά και να μην σταματήσω στο σπίτι του. Δεθήκαμε πάρα πολύ. Ταξιδέψαμε μαζί στην Αθήνα και φιλοξενηθήκαμε στο διαμέρισμα του γιου μου. Μια βδομάδα που του έμεινε αξέχαστη και για την οποία μιλούσε τακτικά. Ο Hasan δέθηκε πολύ με τον γιο μου και προχθές ο Κωνσταντίνος με ρώτησε τι κάνει ο φίλος μας, επειδή γνώριζε για την αρρώστια του και τις εγχειρήσεις στην Κωνσταντινούπολη. Έζησα πολύ έντονα εκείνες τις μέρες. Μιλούσαμε σχεδόν καθημερινά και μου έλεγε για την εξέλιξη της υγείας του.
Έφυγες φίλε μου Hasan και πήρες μαζί σου και ένα μέρος από τη ζωή μου. Τώρα θα περνώ στον βορρά και δεν θα ξέρω πού να σταματήσω για καφέ. Θα περνώ όμως να βλέπω τη Meliha και να μιλούμε για σένα. Θα είσαι πάντα μαζί μου, θα με συνοδεύεις στις συγκεντρώσεις, στα ταβερνάκια που πηγαίναμε. Όσο ζω θα σε θυμάμαι και θα διηγούμαι στα εγγονάκια μου για σένα και πόσο δεμένοι ήμασταν.
Σαν επίλογος: Στο σπίτι του Hasan στον Άγ. Συμεών/Avtepe μιλούσαν ελληνικά. Το 1967 με τα γεγονότα του Νοέμβρη στην Κοφίνου, αν και φοιτητής στο διδασκαλικό κολέγιο, είχε επιστρατευθεί και για έξι μήνες δεν πήγε στο χωριό του. Η μητέρα του ανησυχούσε πολύ για την εξέλιξη των γεγονότων, αλλά και για τον γιο της που δεν είχε νέα του. Η κυκλοφορία των Τ/Κ ήταν επικίνδυνη υπόθεση. Όταν κατάφερε να πάει στο χωριό του, η μάνα του τον υποδέχθηκε με κλάματα και του είπε το παρακάτω ποίημα:
Πού ήσουν άστρον πού ’φετζιες
χαράματα τζιαι νύχτες
τζι άφησες κόσμον σκοτεινά
τζι έσhισες νέφη τζι ήρτες
Ήσουν άστρο φίλε μου για μένα και την οικογένειά μου, που θα μας δείχνεις την πορεία προς τον Άνθρωπο, την ειρήνη και την κοινή συμβίωση για όλους τους ανθρώπους του νησιού μας, ανεξάρτητα από γλώσσα, θρησκεία ή εθνότητα.
Καλό δρόμο φίλε μου. Όσο ζω θα σε θυμάμαι».

Σημείωμα από τον φίλο του Αντώνη Κουρσουμπά

Μαζί με τον γλυκύτατο αυτό άνθρωπο το 2013 και με τους Ahmet Derya και Κυριάκο Τζιαμπάζη γυρίσαμε το ντοκιμαντέρ « Δίγλωσσοι Τουρκοκύπριοι ποιητάρηδες - τσιαττιστές από τον Άγιο Συμεών Καρπασίας»! Τα γυρίσματα έγιναν στο σπίτι του στη βόρεια Λευκωσία και το ντοκιμαντέρ ολοκληρώθηκε τους τελευταίους μήνες του 2020 έτσι ώστε να προλάβει να το παρακολουθήσει μετά από μια δύσκολη χειρουργική επέμβαση που έκανε τις ίδιες μέρες στην Τουρκία! Στο πρόσωπο του Hasan γνώρισα έναν πολυτάλαντο καλοσυνάτο άνθρωπο με το χαμόγελο πάντα ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του! Μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα με αποθέματα ευγένειας και πολιτισμού που θα μου μείνουν για πάντα αξέχαστα! Παρόλο που έχασε τον πατέρα του στον πόλεμο του '74 από τους δολοφόνους της ΕΟΚΑ Β που πρόλαβαν να τον σκοτώσουν πριν την απόβαση του τουρκικού στρατού, έτρεφε τα καλύτερα αισθήματα για τους συμπατριώτες του Ελληνοκύπριους τους οποίους είχε φίλους αφού γνώριζε να μιλάει άπταιστα τη γλώσσα τους! Όπως δε μαθαίνω από τον φίλο Κ. Τζιαμπάζη αγωνίστηκε συνειδητά και πολύπλευρα για την επανένωση της πατρίδας του για πολλά χρόνια στο πλευρό του Μουσταφά Ακιντζί! Ας είναι ελαφρύ το χώμα της Κύπρου που θα τον σκεπάσει!” Το ντοκιμαντέρ μπορείτε να το δείτε στον παρακάτω σύνδεσμο: https://vimeo.com/499924591”

Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518