Οι αποφάσεις για τις τράπεζες δεν είναι μια αυστηρά εθνική απόφαση

 

Όταν με το καλό ολοκληρωθεί η συγκρότηση των επιτροπών της νέας Βουλής και ξεκινήσει το κοινοβουλευτικό έργο, ένα από τα πρώτα θέματα που θα κληθούν να χειριστούν οι Κύπριοι νομοθέτες είναι το θέμα των εκποιήσεων. Στα τέλη Ιουλίου εκπνέει η υφιστάμενη ευρεία αναστολή στους πλειστηριασμούς (καλύπτει πρώτη κατοικία, επαγγελματική στέγη και αγροτική γη).

Η προηγούμενη Βουλή έχει κληροδοτήσει στη νέα Βουλή ένα πακέτο προτάσεων νόμων τα οποία έχουν ως στόχο την προστασία των δανειοληπτών έναντι μη νόμιμων απαιτήσεων των τραπεζών. Η Κεντρική Τράπεζα, έμμεσος επόπτης των συστημικών τραπεζών και άμεσος επόπτης των υπόλοιπων τοπικών τραπεζών, έχει ήδη τοποθετηθεί αρνητικά. Ο κίνδυνος, για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, είναι μια ευρεία αναστολή των εκποιήσεων μέσω της δικαστικής οδού, να οδηγήσει σε μηδενισμό της αξίας των ενυπόθηκων εξασφαλίσεων, όπως έγινε με τον Συνεργατισμό. Οι κυπριακές τράπεζες (και συγκεκριμένα οι συστημικές για τις οποίες υπάρχει δημόσια πληροφόρηση) διαθέτουν υψηλά κεφάλαια, αλλά μια τέτοια εξέλιξη θα έχει αντίκτυπο σε μια περίοδο αβεβαιότητας λόγω της πανδημίας.

Η προηγούμενη Βουλή έχει κληροδοτήσει στη νέα Βουλή ένα πακέτο προτάσεων νόμων τα οποία έχουν ως στόχο την προστασία των δανειοληπτών έναντι μη νόμιμων απαιτήσεων των τραπεζών. Η Κεντρική Τράπεζα, έμμεσος επόπτης των συστημικών τραπεζών και άμεσος επόπτης των υπόλοιπων τοπικών τραπεζών, έχει ήδη τοποθετηθεί αρνητικά. Ο κίνδυνος, για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, είναι μια ευρεία αναστολή των εκποιήσεων μέσω της δικαστικής οδού, να οδηγήσει σε μηδενισμό της αξίας των ενυπόθηκων εξασφαλίσεων, όπως έγινε με τον Συνεργατισμό. Οι κυπριακές τράπεζες (και συγκεκριμένα οι συστημικές για τις οποίες υπάρχει δημόσια πληροφόρηση) διαθέτουν υψηλά κεφάλαια, αλλά μια τέτοια εξέλιξη θα έχει αντίκτυπο σε μια περίοδο αβεβαιότητας λόγω της πανδημίας.

Τι πρέπει να γίνει; Μια λύση υπάρχει. Να υλοποιηθεί η δέσμευση για επιτάχυνση της δικαστικής διαδικασίας σε υποθέσεις που αφορούν διαφορές μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών, να αποκτήσει υπόσταση το Τμήμα Αφερεγγυότητας και να αφεθεί να λειτουργήσει η τελευταία τροποποίηση, του 2019, για προσφυγή των δανειοληπτών στον Χρηματοοικονομικό επίτροπο αν θεωρούν ότι η τράπεζα δεν τήρησε των κώδικα αναδιάρθρωσης δανείων.

Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι οι αποφάσεις για τις τράπεζες δεν είναι μια αυστηρά εθνική απόφαση. Η Τραπεζική Ένωση και οι νέοι θεσμοί που εισήγαγε, όπως ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (που αν θέλει μπορεί ακόμη και διοικήσεις να ορίσει στις τρεις συστημικές τράπεζες) ή το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (που μπορεί να θέσει σε εκκαθάριση οποιαδήποτε τράπεζα απειλείται με χρεωκοπία) έχουν αλλάζει τον συσχετισμό δύναμης και επιρροής στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Γι' αυτό πρέπει να ακούμε τι μας λένε οι Ευρωπαίοι επόπτες.

Η Ελίζαμπεθ Μακόλ, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, μιλώντας στο ΚΥΠΕ ήταν ξεκάθαρη: αν το πλαίσιο των εκποιήσεων σχεδιαστεί επιπόλαια μπορεί να έχει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, αποσταθεροποιώντας τον τραπεζικό τομέα.

Παράλληλα προειδοποίησε ότι οι τροποποιήσεις, που έγιναν στο πλαίσιο εκποιήσεων, όπως η προσφυγή στον Χρηματοοικονομικό επίτροπο και η παράταση των προθεσμιών στην όλη διαδικασία «θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις τράπεζες».

Το αναφαίρετο δικαίωμα πρόσβασης σε κύρια κατοικία για τους ευάλωτους συμπολίτες μας δεν πρέπει να αποτελέσει όχημα για την παράλυση των τραπεζικών διαδικασιών. Η κοινωνική πολιτική και η πολιτική στέγασης είναι δουλειά του κράτους και όχι του ιδιωτικού τομέα.