«Ανδριάνα Νικολάου, πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας» της Ρένας Χόπλαρου και του Γιώργου Ζερβίδη

«Κανένα δικαστήριο, καμία αποζημίωση, κανένας δικαστής και κανένας δικηγόρος δεν φέρνει το παιδί μου πίσω. Αυτό που ψάχνω τόσα χρόνια είναι να βρω την αλήθεια».

«15 χρόνια μου λείπεις. 15 χρόνια πονώ. 15 χρόνια κλαίω. 15 χρόνια παλεύω. 15 χρόνια κυματίζει η σημαία στον τάφο σου και στον τόπο που βρέθηκες και ακόμα δεν έμαθα το γιατί. Διερωτώμαι σε ποια χώρα ζω και υποφέρω και βασανίζομαι χωρίς έλεος».

Ανδριάνα, Νικολάου, μητέρα Θανάση

Δεν υπάρχει ούτε παρηγοριά, ούτε πειστική εκλογίκευση της παράνοιας που έζησε τα τελευταία δεκαέξι χρόνια η Ανδριάνα Νικολάου, μητέρα του Θανάση. Φύλακας άγγελος στο παιδί της όσο ήταν ζωντανό. Φύλακας άγγελός του και νεκρό. Υποκλίνομαι στην αντοχή τής μαυροφορεμένης αυτής γυναίκας που για 5.840 μέρες και νύχτες κρατούσε τη φωτογραφία του γιου της και πηγαινοερχόταν από γραφείο σε γραφείο, από την Αστυνομία στο δικαστήριο, από το δικαστήριο στους ιατροδικαστές και από τους ιατροδικαστές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ώσπου κατάφερε να ξανανοίξει την υπόθεση για κακοδικία. Υποκλίνομαι στη δύναμή της να ξεθάψει το παιδί της για να διεξαχθεί νέα ιατροδικαστική έρευνα. Μόνο σε αρχαίες τραγωδίες υπάρχουν τέτοιες σκηνές. Μόνη για χρόνια -η ίδια ξέρει τα σκοτάδια της μοναξιάς της- υποστήριζε ότι ο γιος της δεν αυτοκτόνησε αλλά δολοφονήθηκε.

Ντρέπομαι που την αφήσαμε μόνη τόσα χρόνια στην οδύνη της αντί να στοιχηθούμε δίπλα της. Ντρέπομαι για το κράτος μας και για κάθε έναν από τους αξιωματούχους του που είτε έκανε πλημμελώς το καθήκον του είτε κουκούλωσε συνειδητά την υπόθεση. Εάν δεν στοιχειώσει τη συνείδησή μας αυτή η γυναίκα και ο αγώνας της, τι μπορεί να τη στοιχειώσει αλήθεια; Πρέπει να κοιτάξουμε στα μάτια τον αρχαϊκό χαρακτήρα αυτού του νησιού, ο οποίος συχνά μασκαρεύεται πίσω από την παράδοση, την εκκλησία, την αρχαιολατρία και την πατριδοκαπηλία ενώ δεν έχει καμία σχέση με τη θρησκευτική πίστη, την αρχαιότητα, την πολιτότητα, το πατριωτικό καθήκον. Δεν είμαστε υπήκοοι. Είμαστε πολίτες. Αυτό μας μαθαίνει η μαυροφορεμένη αυτή μάνα με την απέραντη αγάπη για το παιδί της και την πίστη της να φτάσει μέχρι τέλους για να βρει την αλήθεια.

Ο Γιώργος Ζερβίδης έγραψε ένα συγκλονιστικό σχόλιο: Μια μάνα χωρίς στοιχειώδεις γνώσεις εγκληματολογίας τους απεδείκνυε ότι ο γιος της δολοφονήθηκε και δεν αυτοκτόνησε. Μέχρι και την απόσταση από τη γέφυρα μέτρησε μόνη της και τους έλεγε πως ούτε αν πηδούσε με φόρα δεν θα έπεφτε στο σημείο που τον βρήκαν. Τη χλεύαζαν και άφηναν και υπονοούμενα ότι δεν είχε σώας τας φρένας. Δεκαέξι χρόνια μετά αποδεικνύεται πως ο γιος της δολοφονήθηκε.

Ένας υπερήλικας μεσίτης με απλά, λογικά επιχειρήματα τους υποδείκνυε ότι δεν μπορούν οι κοπέλες απλά να έφυγαν για τα κατεχόμενα και να άφησαν όλα τα υπάρχοντά τους πίσω. Ακόμα και τα φάρμακα του μωρού της μιας ήταν εκεί, στο τραπέζι. Τον έδιωχναν λέγοντας του ότι έννεν δουλειά του και να σταματήσει να γίνεται ενοχλητικός. Τυχαία από έναν τουρίστα που βρήκε μια βαλίτσα ανακάλυψαν τον Ορέστη.

Αλλά όταν οι αξιολογήσεις των κυβερνητικών υπαλλήλων δείχνουν ότι το 98% είναι εξαίρετοι στα καθήκοντά τους θα ακούμε μια μάνα που της «γύρισε» από τον χαμό του γιου της και έναν γραφικό γέρο που απλά θέλει να κάμνει φασαρία και όχι τους εξαίρετους; Και φυσικά ακολουθούν ερευνητικές επιτροπές που αθωώνουν τους πάντες απλά γιατί το διαβρωμένο σύστημα πρέπει να προστατεύσει τους υπηρετούντες αυτό.

Πόσο πιο τραγικό μπορεί να γίνει αυτό το κράτος; Πόσο πιο χαμηλά μπορούμε να πέσουμε σαν κοινωνία; Πόσα χρόνια ακόμα θα ανεχόμαστε όλη αυτή την άνοστη φαρσοκωμωδία; Πού είναι η ενσυναίσθησή μας σαν κοινωνία; Ή μήπως ότι δεν μας αγγίζει ό,τι δεν μας αφορά; «Απόν φορτώννει πόσσω σου τάνα του να φορτώσει;» ή «To δίτσιον αν ένει να φανεί τζιαι ας χαθεί ο κόσμος;».

 

Κάποτε πρέπει σαν κοινωνία να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να διαλέξουμε.

* Ο Γιώργος Ζερβίδης είναι εκπαιδευτής, καθηγητής πανεπιστημίου και σύμβουλος επικοινωνίας