Πόσες εικόνες περιέχει ένας καθρέφτης;
Αν ο καθρέφτης αυτός είχε μνήμη και αν η μνήμη του μπορούσε να καταγραφεί, θα μπορούσαμε να κοιτάξουμε τώρα στο όμορφο πρόσωπο της «αγνοούμενης» Κακουλλούς…
Δεν υπάρχει ούτε μία φωτογραφία που να απέμεινε από αυτήν…
Η Κακουλλού ζούσε μαζί με τον σύζυγο της Γιάννη Έλληνα στο κέντρο της Λευκωσίας, κοντά στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας – Τζαμί Selimiye, ακριβώς απέναντι από τη δεύτερη είσοδο του παντοπωλείου – της Δημοτικής Αγοράς Λευκωσίας που είχε κτιστεί το 1932…
Στο ισόγειο ο σύζυγός της Γιάννης διατηρούσε καφενείο και στον πάνω όροφο χρησιμοποιούσαν τα δωμάτια ως πανσιόν για κάποιο καιρό…
Σε αυτό το σπίτι ο καθρέφτης ήταν πάνω σε ένα μπουφέ σε ένα μικρό δωμάτιο…
Αυτός είναι ένας πολύ παλιός κυπριακός καθρέφτης, εμπνευσμένος από τους περίτεχνους καθρέφτες των Ενετών…
Η Κακουλλού πιθανώς κοιτούσε τον καθρέφτη αυτόν και χτένιζε τα μαλλιά της, έβαζε το κοκκινάδι της, ντυνόταν και ήταν μια από τις πιο όμορφες γυναίκες του καιρού της…
Η οικογένειά της ήταν Ελληνοκύπριοι που είχαν έρθει από την Ανατολία και εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο. Σε κάποια φάση, ως νεαρό κορίτσι, είχε «πωληθεί» στους Άραβες, αλλά κατάφερε να διαφύγει από την Αίγυπτο και επέστρεψε στην Κύπρο.
Ήταν μια πολύ καινοτόμα και ενεργητική γυναίκα…
Είχε μαζέψει κάποιο πλούτο και συνέχιζε να ζει στο σπίτι της στην περιοχή Αγίας Σοφίας στη Λευκωσία… Στη γωνία της οδού Uray… Ο δρόμος αυτός ήταν παράλληλος με την οδό Ερμού…
Ήταν η πρώτη γυναίκα που είχε αγοράσει αυτοκίνητο στην Κύπρο και ήταν η πρώτη γυναίκα μέτοχος στην Τράπεζα Κύπρου…
Κάποια από τα μέλη της οικογένειάς της ζούσαν στη Γιαλούσα και είχαν κτίσει σπίτια για τις αδελφές της εκεί. Είχαν ακόμα κτίσει και ένα δημοτικό για τη Γιαλούσα με το όνομα «Κακούλλειον Δημοτικό Σχολείο για Αγόρια»… Το σχολείο χρησιμοποιείται ακόμα ως δημοτικό σχολείο από τους Τουρκοκύπριους που ζουν στη Γιαλούσα…
Η Εκκλησία τής είχε παραχωρήσει τόπο για να ταφεί σε αντάλλαγμα για τη γενναιοδωρία της και η Κακουλλού από εκείνο τον καιρό έβαλε και της έκτισαν έναν τάφο – έναν άδειο τάφο που στέκει εκεί μέχρι σήμερα ακόμα…
Διότι τον Δεκέμβριο του 1963, όταν ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συγκρούσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αυτή η πολίτισσα, ηλικιωμένη, σχεδόν κλινήρης κυρία, η Κακουλλού, και ο σύζυγός της Γιάννης είχαν σκοτωθεί από κάποιους Τουρκοκύπριους.
Οι αναγνώστες μου μου είχαν πει την ιστορία της πριν από χρόνια και την παρακολουθούσα και συνεχίζω να την παρακολουθώ…
Την είχαν σκοτώσει στο κρεβάτι της στον κάτω όροφο του σπιτιού και έριξαν το στρώμα έξω μαζί με το άψυχο της σώμα. Ο σύζυγός της προσπάθησε να πηδήσει μέσα στο χάνι από τη στέγη του σπιτιού και έσπασε το πόδι του, αλλά προσπάθησε να συρθεί για να ξεφύγει προς την οδό Ερμού… Ο δρόμος αυτός και η συγκεκριμένη περιοχή ήταν ακριβώς στην άκρη του σημείου όπου η Λευκωσία είχε διαιρεθεί από το 1958…
Όμως, οι φανατικοί Τουρκοκύπριοι έτρεξαν και τον έπιασαν και τον σκότωσαν στη μέση του δρόμου…
Οι γείτονες στην περιοχή τρομοκρατήθηκαν… Πώς μπορούσαν αυτοί οι δύο αθώοι Ελληνοκύπριοι πολίτες που δεν έβλαψαν κανέναν να σκοτωθούν τόσο άγρια στη μέση του δρόμου, απλώς επειδή έτυχε να ζουν στον τουρκοκυπριακό τομέα της Λευκωσίας;
Οι γείτονες εκείνοι που ήταν μάρτυρες σε αυτή τη διπλή δολοφονία ήταν φοβισμένοι… Δύο από τους γείτονες πήραν τα σώματα και τα έβαλαν σε ένα κλειστό βαν και περίμεναν να νυχτώσει. Τότε πήραν τα σώματα στους κήπους του Tekke (Tekke Bahchesi στη Λευκωσία) για να τα θάψουν… Εκείνο τον καιρό, οι κήποι του Tekke είχαν γίνει νεκροταφείο… Θάβονταν εκεί όχι μόνο Τουρκοκύπριοι που είχαν σκοτωθεί στις διακοινοτικές συγκρούσεις από κάποιους Ελληνοκύπριους, αλλά και κάποιοι Ελληνοκύπριοι που είχαν σκοτωθεί στον τουρκοκυπριακό τομέα της Λευκωσίας…
Ο Γιάννης και η Κακουλλού Έλληνα ήταν «αγνοούμενοι», αλλά κανένας δεν σκοτίστηκε να βάλει τα ονόματά τους στον επίσημο «Κατάλογο Αγνοουμένων Ατόμων».
Μέχρι που ανακαλύψαμε τις ιστορίες τους μέσω των αναγνωστών μας…
Και ένας Ελληνοκύπριος αναγνώστης μάς βοήθησε να επικοινωνήσουμε με ένα στενό συγγενή της Κακουλλούς που ζούσε στο Λονδίνο… Όταν δημοσιεύσαμε την ιστορία της Κακουλλούς στα τουρκικά, αγγλικά και ελληνικά, βρήκαμε ένα στενό συγγενή του Γιάννη Έλληνα, τον Τάκη Χατζηδημητρίου… Και ήρθε μαζί μας για να δώσει δείγμα DNA για τον Γιάννη στο Ινστιτούτο Γενετικής…
Είχαν γίνει εκσκαφές από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμένους στου κήπους του Tekke… και βρήκαν εκεί τα οστά πολλών «αγνοουμένων» – πιθανώς κυρίως Τουρκοκύπριων «αγνοουμένων», αλλά επίσης και κάποιων Ελληνοκύπριων «αγνοουμένων»... Αν, όπως μας έχουν πει αυτόπτες μάρτυρες, ο Γιάννης και η Κακουλλού Έλληνα είχαν θαφτεί εκεί, τότε δεν θα μείνουν σε ένα κουτί στο εργαστήριο της ΔΕΑ… Ο Κρις Ζαχαρίου, ο στενός συγγενής της Κακουλλούς, θα έρθει στην Κύπρο τον Μάιο και θα δώσει δείγμα DNA για την Κακουλλού στο Ινστιτούτο Γενετικής.
Μαζί με τους συγγενείς της Κακουλλούς, Chris και Christine Zachariou, στο πίσω μέρος του σπιτιού της Κακουλλούς το 2014.
Ο Γιάννης και η Κακουλλού Έλληνα είχαν σκοτωθεί και το σπίτι τους είχε λεηλατηθεί από κάποιους Τουρκοκύπριους που ζούσαν εκεί κοντά… Πήραν οτιδήποτε θα τους ήταν χρήσιμο…
Με κάποιο τρόπο ο καθρέφτης της Κακουλλούς έμεινε σε εκείνο το μικρό δωμάτιο και σώθηκε από εκείνη τη λεηλασία…
Το σπίτι παρέμεινε άδειο για πάνω από δύο χρόνια και μετά από δύο χρόνια η αγαπητή μας φίλη καλλιτέχνις Ferah Kaya μετακόμισε εκεί με την οικογένειά της. Ήταν 17 χρονών και μέσα στο σπίτι αυτό της Κακουλλούς επέλεξε το μικρό δωμάτιο στον πάνω όροφο ως το δωμάτιό της…
Στο σπίτι αυτό είχε βρει ένα κρεβάτι, ένα μπαούλο και ένα μπουφέ πάνω στο οποίο ήταν αυτός ο καθρέφτης, ο καθρέφτης της Κακουλλούς…
Η Ferah Kaya κοίταζε τον καθρέφτη αυτόν, χτένιζε τα μαλλιά της μπροστά στον συγκεκριμένο καθρέφτη και ντυνόταν κοιτάζοντας τον καθρέφτη αυτόν.
Έβλεπε την Κακουλλού όταν πήγαινε στο κατάστημα του θείου της, δίπλα από το σπίτι της Κακουλλούς, και της άρεσε ο τρόπος που αυτή καθόταν και κάπνιζε μπροστά από την εξώπορτά της… Είχε ένα σάλι πάνω στους ώμους της…
Αντικατοπτρισμός της Ferah στον καθρέφτη της Κακουλλούς.
Η Ferah έζησε για δύο χρόνια σε αυτό το μικρό δωμάτιο, στο σπίτι της Κακουλλούς… Μετά έφυγε για να πάει να σπουδάσει στην Τουρκία. Δεν επέστρεψε ποτέ ξανά σε εκείνο το μικρό δωμάτιο… Σπούδασε γεωγραφία και έγινε δασκάλα Γεωγραφίας στην Άγκυρα. Αργότερα επέστρεψε στην Κύπρο και παντρεύτηκε. Ενόσω έλειπε, η οικογένειά της έδωσε τον καθρέφτη της Κακουλλούς σε ένα συγγενή τους… Δεν είχε πλέον αυτή τον καθρέφτη…
Πέρασαν χρόνια και ενώ ερευνούσαμε την ιστορία του Γιάννη και της Κακουλλούς, ζήτησα από τη Ferah να ζωγραφίσει έναν πίνακα με την Κακουλλού… Ζωγράφισε το πορτρέτο της όπως τη θυμόταν και το δημοσιεύσαμε. Έκανε επίσης και μια ελαιογραφία με το σπίτι της Κακουλλούς… Δημοσιεύσαμε επίσης και εκείνη τη φωτογραφία…
Καθώς η Ferah Kaya διάβαζε τις ιστορίες της Κακουλλούς που δημοσιεύσαμε, θυμήθηκε τον καθρέφτη…
Έκανε τα πάντα προσπαθώντας να πάρει πίσω εκείνο τον καθρέφτη. Τελικά, τον βρήκε και τον πήρε πίσω…
Αποφάσισε να δώσει τον καθρέφτη αυτό πίσω στην οικογένεια της Κακουλλούς και πριν από μερικές μέρες μου τηλεφώνησε για να μου το πει.
Πήγα στο σπίτι της και είδα τον καθρέφτη της «αγνοούμενης» γυναίκας…
Ένιωσα παράξενα κοιτάζοντας εκείνο τον καθρέφτη, γνωρίζοντας ότι η «αγνοούμενη» Κακουλλού επίσης τον κοίταζε, αλλά δεν υπάρχει τίποτα από τον δικό της αντικατοπτρισμό, μόνο ο δικός μας…
Τώρα η Ferah Kaya περιμένει τον Κρις Ζαχαρίου, τον στενό συγγενή της Κακουλλούς Έλληνα, για να έρθει στην Κύπρο τον Μάιο και να του δώσει τον καθρέφτη ως ανάμνηση από τη θεία του…
Η Κακουλλού Έλληνα κοίταξε τον καθρέφτη αυτό για τελευταία φορά το 1963… Ακριβώς μετά από 54 χρόνια, η Ferah Kaya θα επιστρέψει τον καθρέφτη αυτόν στους συγγενείς της «αγνοούμενης»…
Η Ferah Kaya μάς δείχνει ότι η ανθρωπιά στη γη αυτή δεν έχει πεθάνει… Μας δείχνει ότι η αναζήτηση ενός τεχνουργήματος που ανήκει σε έναν «αγνοούμενο», η εξασφάλισή του και η επιστροφή τους στους συγγενείς εκείνου του ατόμου έχει πολύ νόημα με έναν πολύ ανθρωπιστικό τρόπο…
Ευχαριστώ τη Ferah Kaya για την ανθρωπιά της και ευχαριστώ όσους μας βοήθησαν να αναστήσουμε τον Γιάννη και την Κακουλλού Έλληνα από τη λήθη στη ζωή – δίνοντάς τους την ανθρώπινη αξιοπρέπεια που τους αξίζει…
Η Ferah θα επιστρέψει τον καθρέφτη της Κακουλλούς στην οικογένειά της.
Πίνακας της Ferah Kaya που απεικονίζει το σπίτι της Κακουλλούς
Το σπίτι της Κακουλλούς τώρα βρίσκεται σε κακή κατάσταση
Η Ferah Kaya μάς δείχνει τον δρόμο προς την ανθρωπιά
