«Η ματαιοδοξία των ιεραρχών μας» του Ντίνου Θεοδότου

Η κατεδάφιση των τεσσάρων διατηρητέων οικοδομών στην εντός των τειχών Λευκωσία που ανήκουν στην Αρχιεπισκοπή και γειτνιάζουν με τον υπό ανέγερση καθεδρικό ναό προκάλεσε συζητήσεις σε διάφορα επίπεδα κυρίως σε θέματα νομικά που αφορούν την τοπική αυτοδιοίκηση, θέματα ισονομίας, δηλαδή ίσης μεταχείρισης όλων απέναντι στους νόμους, τις αυθαιρεσίες της Εκκλησίας και πολλά άλλα. Αναφέρθηκαν ακόμη η αποκατάσταση των διατηρητέων κτηρίων και το διοικητικό πρόστιμο που ενδέχεται να επιβληθεί στην Αρχιεπισκοπή. Τη στήλη θα προβληματίσει μια άλλη παράμετρος του θέματος, αυτή της αισθητικής άποψης που περνά η Εκκλησία και οι θεσμοί της μέσα από την παιδεία που χειραγωγεί και ελέγχει πλήρως και την εν γένει δράση της.

Η καταλυτική επίδρασή της δεν εξαντλείται στους νεαρούς μαθητές του εκπαιδευτικού συστήματος αλλά επεκτείνεται στο σύνολο του λαού. Οι ιεροί ναοί που ανεγείρει σε πόλεις και χωριά είναι κατά κανόνα πανομοιότυποι, σχεδιασμένοι με μια τεχνοτροπία χιλίων και πλέον ετών, αντιγραφές των βυζαντινών, με την κυριαρχία του μπετόν και λόγω του όγκου τους δεσπόζουν στον περιβάλλοντα χώρο και επηρεάζουν τη φυσιογνωμία του. Ο πολίτης που τους βλέπει καθημερινά μην έχοντας άλλη επιλογή συμβιβάζεται με την παρουσία τους.

Έναν τέτοιο ναό θέλησε ο Αρχιεπίσκοπος να προβάλει κατεδαφίζοντας τις τέσσερις παραδοσιακές οικοδομές μέσα στο ιστορικό κέντρο της παλιάς Λευκωσίας. Κατέστρεψε τα παλιά σπίτια, έργα λαϊκών τεχνητών άλλων χρόνων που έφτιαξαν με γούστο και μεράκι, που αποδίδουν το ωραίο με την απλότητα και τη σεμνότητα, που εκφράζουν το πνεύμα της εποχής τους, για να δημιουργήσει, λέει, χώρο ώστε να προβάλλεται απρόσκοπτα ο τεράστιος ναός που θα οικοδομήσει. Το ότι το νέο οικοδόμημα δεν έχει καμιά σχέση και δεν θα εναρμονίζεται με τα άλλα της περιοχής και θα διασπά μια αλυσίδα από κτήρια που είναι σύμβολα, μεταξύ των οποίων το Παγκύπριο Γυμνάσιο και η Σεβέρειος Βιβλιοθήκη, δεν απασχολεί καθόλου την Εκκλησία. Ούτε και το γεγονός ότι μερικές δεκάδες μέτρα πιο μακριά βρίσκεται ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ιωάννη και το κτήριο της παλαιάς Αρχιεπισκοπής. Ο υφιστάμενος καθεδρικός ναός είναι κομψότατος, συνδέεται με τις ιστορικές στιγμές του τόπου αλλά σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο του πέφτει λίγος και γι’ αυτό κτίζει πιο μεγάλο! Πρέπει να λεχθεί ότι η ενότητα του χώρου έχει ήδη διασπαστεί με την ανέγερση του τεράστιου νέου αρχιεπισκοπικού μεγάρου. Το μόνο που μπορεί να υποθέσει κάποιος είναι ότι η μεγαλομανία των ιεραρχών μας θεωρεί όλα αυτά επουσιώδη εμπρός στο κύρος που αναμένουν να τους δώσει ο νέος ναός!

Ωστόσο η ζωή που κάμνουν οι ιεράρχες, οι χώροι όπου διαβιούν, οι εκκλησίες όπου ιερουργούν έπρεπε να διαπνέονται από το πνεύμα του χριστιανισμού το οποίο μας διδάσκουν, όπως η λιτότητα, η σεμνότητα, η εγκράτεια και η ανεκτικότητα. Αυτές οι αρετές δεν συνάδουν με τους πολυτελείς, χρυσοποίκιλτους και χλιδάτους ναούς. Τι εξυπηρετούν ο εξεζητημένος πλούτος, η υπερβολή, οι απαστράπτουσες λιμουζίνες, τα ακριβά χρυσά άμφια αν όχι τη ματαιοδοξία τους;

Βέβαια όπως έχουν σήμερα τα δεδομένα, με την Εκκλησία όχι απλά να είναι κράτος εν κράτει αλλά υπεράνω του κράτους και των νόμων, να είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός και επιχειρηματικός οργανισμός, να συνεργάζεται με διεθνείς απατεώνες ως μεσάζων για πώληση διαβατηρίων, να επεμβαίνει επί παντός θέματος ερχόμενη συχνά σε σύγκρουση με τον λαό και να στηρίζει τους Ελαμίτες που έχουν ως ιδεολογία τους το μίσος, είναι το λιγότερο αφελές να περιμένει κάποιος να νοιάζεται για την αλλοίωση του περιβάλλοντος και της γραφικότητας της παλιάς Λευκωσίας. Τέτοιου είδους ευαισθησίες μην περιμένετε. Ενδιαφέρεται για την επίδειξη της δύναμης και της ακτινοβολίας της παρά να δώσει στον κόσμο ό,τι η φύση της και η αποστολή της επιβάλλουν. Και αυτό πιστεύει ότι επιτυγχάνεται με περίλαμπρους και μεγαλοπρεπείς ναούς παρά με χριστιανικά έργα. Οι όποιες φιλανθρωπίες που σίγουρα κάμνει δεν είναι αρκετές.