Το μεγάλο στοίχημα του Στεφάνου - Τα νέα μέλη της Γραμματείας και του Πολιτικού Γραφείου

 

Η εκλογή του Στέφανου Στεφάνου στη θέση του νέου γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ δεν αποτέλεσε έκπληξη για όσους γνωρίζουν τις εσωτερικές ισορροπίες σε αυτό το κόμμα. Ούτε αποτελεί έκπληξη και ο λόγος του νέου ηγέτη του ΑΚΕΛ μετά την ανάδειξή του την περασμένη Κυριακή. Ο λόγος του εκ πρώτης δεν είναι καταλυτικός. Στο συνέδριο, όπως ο γράφων είχε σημειώσει μερικές μέρες μετά την εκλογική υποχώρηση του κόμματος, δεν υπήρξαν οι δυνατότητες, μέσα από τις προδιαγραφές που έχουν καθοριστεί, να αλλάξει όλο το σκεπτικό στη βάση του οποίου πορεύεται το κόμμα. Ιδιαίτερα για ζητήματα ταμπού. Ζητήματα που έχουν σχέση με την ταυτότητα του κόμματος, την αναδιάταξή του μέσα στην κοινωνία αλλά και τον εκσυγχρονισμό του. Κάποια ψήγματα ανανέωσης διαφάνηκαν πάντως μέσα από τη νέα σύνθεση της Γραμματείας και του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος.

Ο προβληματισμός

Στον διάλογο πριν από το συνέδριο ακούστηκαν προτάσεις και απόψεις οι οποίες μπορεί να μην βρήκαν δυναμική παρέμβασης στο ίδιο το συνέδριο, ωστόσο δυνητικά μπορεί να αποτελέσουν για την ηγεσία του κόμματος την απαρχή μιας νέας μορφής προβληματισμού για την ενσωμάτωση, προσαρμοσμένου στα νέα δεδομένα, ενός διαφορετικού ιδεολογικού στίγματος. Στο συνέδριο αλλά κυρίως στον προσυνεδριακό διάλογο, τον οποίο δικαίως επικαλείται ο Στέφανος Στεφάνου, υπήρξε ένας ευρύτερος προβληματισμός προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν ήταν ωστόσο ικανός αυτός ο προβληματισμός να διεισδύσει και να ενσωματωθεί επαρκώς στις εργασίες του συνεδρίου. Αυτό διαφάνηκε από τις αποφάσεις του συνεδρίου αλλά κυρίως διαφαίνεται μέσα από τον λόγο που επιχειρεί να εκφέρει ο νέος ηγέτης του κόμματος.

Ο Στέφανος Στεφάνου σε γενικές γραμμές κράτησε τα πρώτα 24ωρα της επικοινωνίας του με την κοινωνία τα κύρια χαρακτηριστικά των όσων λέχθηκαν στο συνέδριο. Επιχείρησε βεβαίως να εξηγήσει ότι το ΑΚΕΛ ως μια δύναμη με ιστορία, με θετικά τις προηγούμενες δεκαετίες αντανακλαστικά, με συμπόρευση με τον βασικό κορμό της κοινωνίας «δεν έχει σήμερα το δικαίωμα να κινείται με κατεβασμένα τα ρολά και να μην έχει επαφή με την κοινωνία». Για τον Στέφανο Στεφάνου το ΑΚΕΛ είναι ένα μεγάλο κόμμα επειδή πλησίασε, στη δεκαετιών ιστορία του, τη μάζα της κοινωνίας, «κάτι που δεν έκαναν άλλα κόμματα του τύπου και του χαρακτήρα του ΑΚΕΛ». Ωστόσο ο νέος ηγέτης του ΑΚΕΛ παραδέχεται ότι μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που ανήκουν στην Αριστερά «έχει απαιτήσεις από εμάς και πολλές φορές δεν μας εμπιστεύεται λόγω των παρατηρήσεων που έχει να συμπορευθεί μαζί μας και να μας ψηφίσει». Δεν δίνει ωστόσο εξηγήσεις για το εύρος στη βάση του οποίου το κόμμα θα προσελκύσει αυτή τη μάζα των ανθρώπων.

Στις διάφορες παρεμβάσεις του βεβαίως ο Στέφανος Στεφάνου επιχείρησε να στείλει το μήνυμα ότι με τις δομικές και οργανωτικές αλλαγές στις οποίες θα προχωρήσει το κόμμα μέσω ενός καταστατικού συνεδρίου «θα αποκτήσει τα αντανακλαστικά επαναφοράς του κόμματος εντός της κοινωνίας».

Διχασμός

Σήμερα το ΑΚΕΛ δεν είναι ένα ομοιογενές ιδεολογικό κόμμα. Όπως διαφάνηκε και εντός του συνεδρίου, το κόμμα είναι βαθιά διχασμένο κυρίως στον τρόπο ερμηνείας και εφαρμογής του ίδιου του χαρακτήρα του. Όσοι είναι γνώστες του παρασκηνίου στο κόμμα γνωρίζουν ότι έχει ήδη διαμορφωθεί μια νέα τάση των σκληρών ιδεολογικών εραστών της δογματικής αντίληψης και πρακτικής του ιδεολογικού περιβλήματος του κόμματος. Διαμορφώνεται μια ομάδα στελεχών που «δογματοποιούν» σε υπερθετικό βαθμό την ιδεολογική ταυτότητα του κόμματος. Είναι ενδεικτική η ψηφοφορία που έγινε στο συνέδριο για το αν θα πρέπει να κλείσουν οι εργασίες του ύστερα από την επιμονή ομάδας συνέδρων. Μια πρόταση που δεν πέρασε αλλά και μόνο που τέθηκε είναι θέμα προς προβληματισμό. Ένα ζήτημα που είχε λύσει το κόμμα από το 1990. Πρόταση βεβαίως η οποία απέτυχε να πείσει τους συνέδρους αλλά μπήκε στην ατζέντα μιας τάσης μελών και στελεχών οι οποίοι στέλνουν σταθερά το μήνυμα ότι θα αποτελέσουν τροχοπέδη σε οποιαδήποτε προσπάθεια διαφοροποίησης ή ενσωμάτωσης στοιχείων που «υποσκάπτουν την ιδεολογική καθαρότητα του κόμματος».

Ο νέος γενικός γραμματέας και η νέα Γραμματεία αλλά και το πολιτικό γραφείο θα καλεστούν να ισορροπήσουν σε ένα πεδίο διαφορετικών αντιλήψεων για καίρια ζητήματα δράσης.

Η νέα ηγεσία του κόμματος δεν φαίνεται έτοιμη και προφανώς δεν επιθυμεί να εισέλθει σε λογικές σύγκρουσης ιδεολογικού χαρακτήρα στο κόμμα. Είναι το τελευταίο που σκέφτεται αυτή τη στιγμή. Ωστόσο όσο το κόμμα θα επιχειρεί να επανέλθει στις ράγες μιας πορείας προς την κοινωνία «για να μπορέσει να αγκαλιάσει αλλά και να αγκαλιαστεί από εκείνο το προοδευτικό κομμάτι της κοινωνίας που είναι μεγάλο, που συμμερίζεται τα ίδια οράματα, τις ίδιες αγωνίες, τις ίδιες προσδοκίες, έχει τις ίδιες απόψεις και την ίδια πολιτική ατζέντα που έχει η Αριστερά» όπως δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό Omega o Στέφανος Στεφάνου, τόσο η εσωτερική δογματική αντίληψη των πραγμάτων θα καταστήσει τους στόχους της νέας ηγεσίας σχεδόν ανέφικτους. Αργά ή γρήγορα επομένως στο ΑΚΕΛ θα πρέπει να αναμετρηθούν ο εκσυγχρονισμός με τη συντήρηση.

Γραμματεία - Πολιτικό Γραφείο

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι συνθέσεις της Γραμματείας και του Πολιτικού Γραφείου. Στη Γραμματεία εισήλθαν ο Άριστος Δαμιανού, που θα είναι και ο εκπρόσωπος του κόμματος, η Σωτηρούλλα Χαραλάμπους και ο νεαρός Χάρης Καράμανος. Αίσθηση προκάλεσε η μη εκλογή του βουλευτή Λευκωσίας Χρίστου Χριστοφίδη στο Πολιτικό Γραφείο.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΑΚΕΛ, εκτός του γενικού γραμματέα Στέφανου Στεφάνου, στο Πολιτικό Γραφείο θα συμμετέχουν οι:

Χρυστάλλα Αντωνίου

Ανδρέας Βύρας

Άθως Γεωργίου

Γιώργος Τ. Γεωργίου

Άριστος Δαμιανού

Χρύσανθος Ζαννέττος

Νίκος Ιωάννου

Χάρης Καράμανος

Άντρος Καυκαλιάς

Γιώργος Λουκαΐδης

Ελένη Μαύρου

Μιχάλης Παπανικολάου

Χάρης Πολυκάρπου

Νεοκλής Συλικιώτης

Τουμάζος Τσιελεπής

Ανδρέας Φακοντής

Πανίκος Χάμπας

Σωτηρούλα Χαραλάμπους

 

Τη νέα Κεντρική Γραμματεία του ΑΚΕΛ αποτελούν εκτός του γενικού γραμματέα Στέφανου Στεφάνου οι:

Άριστος Δαμιανού

Νίκος Ιωάννου

Χάρης Καράμανος

Γιώργος Λουκαΐδης

Τουμάζος Τσιελεπής

Σωτηρούλα Χαραλάμπους

Ο παραγοντισμός στο ΑΚΕΛ

Το ζήτημα του παραγοντισμού στο ΑΚΕΛ αποτέλεσε από ό,τι φαίνεται ένα σημαντικό κομμάτι στις συζητήσεις στο κόμμα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό το ζήτημα έγινε εντονότερο στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, στις ευρωεκλογές και στις πρόσφατες βουλευτικές. Το ζήτημα τέθηκε ακροθιγώς μετά τις ευρωεκλογές για να επανέλθει τώρα ως σημείο αναφοράς. Το θέμα της προσωπικής ή ομαδοποιημένης δράσης των στελεχών που πολλές φορές λειτουργεί υπερβατικά στις βασικές κατευθύνσεις του κόμματος αλλά και στη γενική αρχή της συλλογικότητας δεν είναι νέο. Ωστόσο ουδέποτε τα συλλογικά όργανα του κόμματος τόλμησαν να πάρουν αποφάσεις για οφθαλμοφανή φαινόμενα παραγοντισμού από στελέχη του κόμματος γιατί είχε αποφευχθεί η προσωποποίηση του φαινομένου. Και από τη στιγμή που δεν κατονομάζονταν οι ασκούντες τον παραγοντισμό, στην ουσία υπήρξε μια ύποπτη ανοχή στο φαινόμενο. Το οποίο για το ΑΚΕΛ όπως διαφάνηκε και στο συνέδριό του είναι έγκλημα καθοσιώσεως. Υπάρχει ακόμη η εντύπωση πως αν αρχίσει μια συζήτηση στη βάση της προσωπικής στόχευσης αυτό το φαινόμενο θα εκλείψει. Ούτε τα πειθαρχικά μέτρα ούτε και οι περιορισμοί, ούτε και οι κομματικές ντιρεκτίβες έχουν τη δύναμη να αλλάξουν αυτή την πρακτική και νοοτροπία η οποία διαχέεται στις δράσεις των στελεχών του κόμματος. Ο παραγοντισμός, όπως τον βίωσε το κόμμα στις τελευταίες εκλογές, είχε σοβαρές υπερβατικές κινήσεις των κυρίαρχων αποφάσεων της ηγετικής ομάδας στο κόμμα. Στην ουσία ωστόσο είναι ότι όλο το υπόστρωμα του κόμματος λειτουργούσε υπό τη γενική κομματική αντίληψη με στοιχεία παραγοντισμού. Είτε μια ομάδα στελεχών επιδίωκε το άλφα είτε μια άλλη ομάδα στελεχών επιδίωκε  το βήτα. Το αποτέλεσμα στην ουσία είναι το ίδιο. Ο παραγοντισμός στο κόμμα είναι απότοκο της μορφής παραγοντισμού που υπάρχει στην κοινωνία. Με λίγα λόγια, όπως παντού, και τα στελέχη του ΑΚΕΛ είναι επιρρεπή ενός συστήματος που είναι καλά εδραιωμένο στον κοινωνικό ιστό γιατί χωρίς αυτόν η κοινωνία δεν έμαθε δυστυχώς να λειτουργεί.