Όλοι κατά καιρούς αισθανόμαστε ότι κάποιο ζήτημα έχει κακοφορμίσει και χρειάζεται μια ριζική μεταστροφή. Και συνειδητοποιούμε ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να την επιδιώξουμε. Το πράγμα αρχίζει να γίνεται κάπως περίεργο όταν μαζεύονται πολλά πεδία στα οποία αισθάνεται κανείς ότι ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι.
Και ακόμη πιο πέρα: Τι κάνεις όταν αισθάνεσαι πως όχι μόνο πληθαίνουν τα ζητήματα στα οποία αναδύεται πτωμαΐνη, αλλά και ότι γίνεται όλο και πιο ορατή μια κλωστή που τα συνδέει μεταξύ τους;
Το «αθώο» κράτος
Αν ένας απλός πολίτης (πολύ απλός όμως, χωρίς «πιάσματα» στο καθεστώς) παρανομήσει και εντοπιστεί, τότε η δικαιοσύνη λειτουργεί άψογα και παραδειγματικά. Αν παρανομεί το κράτος ή λειτουργοί του –από τον Πρόεδρο μέχρι έναν αστυνομικό– τότε η δικαιοσύνη γίνεται εξαιρετικά νωχελική και λοβοτομημένη. Το κράτος και οι λειτουργοί του δεν φταίνε ποτέ. Είναι πάντα αθώοι. Είτε πρόκειται για την επιδεικτική ανοχή στη δολοφονία επτά γυναικών, είτε για τον θάνατο τεσσάρων Αιγυπτίων. Που πέθαναν γιατί εργοδοτούνταν με άθλιους όρους και «στεγάζονταν» σε υπόστεγο στη μέση του πουθενά. Με την ανοχή και εν γνώσει του κράτους!
Το ερώτημα είναι
- Αφού η κεφαλή του κράτους και πολλά κεφάλια κάτω απ’ αυτήν είναι πάντα ατιμώρητοι, γιατί να υπάρχει αίσθημα δικαιοσύνης μέσα στην κοινωνία;
- Αφού δεν υπάρχει κράτος δικαίου και αίσθημα δικαιοσύνης, γιατί να υπάρχει δικαιοσύνη μόνο εκεί που μας βολεύει προσωπικά, ή ακόμη και συλλογικά (π.χ. στο Κυπριακό);
Ασυνέπεια και ανευθυνότητα
Είναι πια κοινός τόπος ότι τα τελευταία οκτώ χρόνια δυσκολεύεται κανείς να εντοπίσει μια επιλογή, μια δήλωση, ή μια απόφαση του Προέδρου και της πλειονότητας των κυβερνητικών αξιωματούχων που να έχει σχετική συνέπεια και συνέχεια με αντίστοιχη προηγούμενη ή επόμενη. Σε όλους τους τομείς.
Επομένως
- Γιατί να έχουν συνέπεια, συνέχεια και λογική υπευθυνότητα αυτά που λένε ή κάνουν οι πολίτες στην καθημερινότητά τους;
- Γιατί οι πολίτες να μην αποκτούν συλλογιστικές συνήθειες και συμπεριφορές ψεκασμένων και αντί αυτού να σπεύσουν να εμβολιαστούν για το καλό το δικό τους και της κοινωνίας;
- Γιατί αυτός που διαμαρτύρεται γιατί του «έφαγε» κάποιος τη σειρά στο ταμείο να μην θεωρεί φυσιολογικό τα παιδιά του στο σπίτι να συμπεριφέρονται στην ξένη υπηρέτρια ως δούλα;
Ποιο Κυπριακό;
Τον Νοέμβριο του 2016 ο Πρόεδρος αποφάσισε τελεσίδικα ότι το Κυπριακό δεν πρέπει να οδηγηθεί σε λύση στη βάση των όσων είχαν συμφωνηθεί μέχρι τότε. Όλα όσα έκανε και είπε από τότε μέχρι σήμερα –με εξαίρεση την προεκλογική περίοδο του 2018– είχαν ως στόχο την υλοποίηση αυτής ακριβώς της απόφασης. Είναι ίσως η μοναδική περίπτωση που οι επιλογές του Προέδρου είχαν σχετική συνέπεια και συνέχεια. Τώρα που σε διπλωματικό επίπεδο και στην πράξη κατοχυρώνεται η πολιτική των δύο κρατών (κατάθεση πρότασης Τατάρ, «άνοιγμα» Αμμοχώστου κ.λπ.) επανέρχεται φραστικά στην τότε βάση λύσης - χωρίς και πάλι να κάνει το παραμικρό για να ευθυγραμμιστεί με εκείνη, π.χ. στο θέμα της πολιτικής ισότητας. Όλοι το ξέρουν πια, και μέσα και έξω. Όλοι γνωρίζουν πως η τουρκική αδιαλλαξία δεν μπορεί να ξεπλύνει την επιλογή του Προέδρου.
Επομένως
- Γιατί ο Ερντογάν να δεχτεί ένα νέο Κραν Μοντανά και μάλιστα απροσδιόριστης διάρκειας και να τον εμπαίζει ο δικός μας Πρόεδρος για άλλα πέντε ή σαράντα πέντε χρόνια;
- Γιατί ο Ερντογάν να μην επιδιώξει –και εκείνος– «λύση δύο κρατών» και γιατί να μην «ανοίξει» την Αμμόχωστο;
- Γιατί ο γ.γ. του ΟΗΕ να κατηγορήσει ευθέως την Άγκυρα, αφού εδώ και πέντε χρόνια δεν κατηγόρησε ευθέως τη Λευκωσία;
- Γιατί οι μισοί Τουρκοκύπριοι να μην ψηφίσουν Τατάρ;
- Γιατί η ΕΕ να κάνει οτιδήποτε περισσότερο για την Κύπρο και το Κυπριακό; Γιατί οι Σλοβένοι φορολογούμενοι να πληρώσουν βαριά, σε πραγματικό χρήμα, την επιβολή ανώφελων κυρώσεων στην Τουρκία, όταν εμείς για εφτά τόνους πορτοκάλια διαφωνήσαμε σε κυρώσεις στη Ρωσία όταν προσάρτησε την Κριμαία;
Ποιο συλλογικό καλό;
Σε μια σειρά από ζητήματα, από τον εξορθολογισμό των υπηρεσιών μέχρι την εξυγίανση του φορολογικού συστήματος, η ίδια η πολιτεία με τους θεσμούς της κινείται αντιδεοντολογικά και ιδιοτελώς, υπηρετώντας κάθε φορά συγκεκριμένα συμφέροντα. Η κυβέρνηση, η Βουλή, πολλοί ανεξάρτητοι αξιωματούχοι λειτουργούν για το θέμα των εκποιήσεων υπηρετώντας τις τράπεζες, για το θέμα του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης τους εργολάβους, για το θέμα του εκσυγχρονισμού της δικαιοσύνης τον εαυτό τους (δικηγόροι), για τον εκσυγχρονισμό των δομών των υπηρεσιών πυροπροστασίας και ασφάλειας το συμφέρον των δικών τους (κομματικών) ανώτερων διοικητικών υπαλλήλων, και πάει λέγοντας.
Επομένως
- Γιατί ο πολίτης να σκέφτεται το συλλογικό καλό, να μην πετά σκουπίδια, να δηλώνει στον φόρο τα εισοδήματά του, να εργάζεται υπεύθυνα και συνειδητά;
- Γιατί ο πολίτης να μην απαιτεί και εκείνος ένα κοκκαλάκι, ένα ρουσφέτι, μιαν εξυπηρέτηση;
- Γιατί ο καθένας να σκέφτεται και τον διπλανό του;
Ζούμε σε ένα κράτος που υποκρίνεται ότι θέλει να βελτιωθεί, που περιστασιακά βελτιώνεται αλλά πάντα λιγότερο από όσο χρειάζεται, που δεν θέλει να δει τον εαυτό του στον καθρέφτη. Και που, εν τέλει, λειτουργεί ως πλυντήριο της ανηθικότητας.
ΚΑΛΑΘΙ
- Τα αισιόδοξα (1): Η στήλη δεν έχει λόγο να καλοπιάνει κανέναν. Αποδεδειγμένο. Όμως όλοι νομίζω παραδέχονται πως με τις πρώτες δημόσιες εμφανίσεις και δηλώσεις του ο νέος γ.γ. του ΑΚΕΛ κέρδισε πολλούς πόντους. Έπεισε. Αν τελικά το ΑΚΕΛ καταφέρει κάποια στιγμή να κάνει μικρά έστω βήματα εκσυγχρονισμού των δομών του, αν τα διλήμματα για τη μελλοντική του πορεία και φυσιογνωμία βρουν απαντήσεις, και αν επιτευχθεί το 2023 η εκλογή ενός αξιόπιστου Προέδρου, φαίνεται ότι αυτό θα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον Στέφανο Στεφάνου.
- Τα αισιόδοξα (2): Η σθεναρή στάση των αξιωματούχων της ΕΕ απέναντι στην πολιτική επιλογή της «λύσης δύο κρατών» φαίνεται να βάζει κάποιο φρένο, προσωρινά έστω, στη ραγδαία οπισθοδρόμηση του Κυπριακού. Δεν είναι αρκετή για να ανατρέψει όσα έγιναν –καλύτερα όσα προέκυψαν από αυτά που έκανε και όσα δεν έκανε η ελληνοκυπριακή ηγεσία– από το 2017 μέχρι σήμερα. Όμως είναι κάτι. Ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι τελευταίες ρητές τοποθετήσεις έγιναν από την πρόεδρο της Κομισιόν στην ίδια την Κύπρο κατά τη σημαδιακή επίσκεψή της. Εκεί που φαίνεται ότι δεν υπάρχει σοβαρό φρένο είναι στην υπόθεση της Αμμοχώστου. Δεν υπάρχει πια το έδαφος ή το επιχείρημα οποιουδήποτε για να ζητήσει από τον Ερντογάν αναστολή στους σχεδιασμούς του. Τι να του πει; «Μην 'ανοίξεις' την Αμμόχωστο για να μην πληγούν οι συνομιλίες» που δεν γίνονται; Ή «αυτό που κάνεις είναι αντίθετο με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ», τα οποία η ελληνοκυπριακή πλευρά παραγνωρίζει π.χ. αναφορικά με την πολιτική ισότητα; Ανάμεσα στα τόσα άλλα χάσαμε πια σημαντικό τμήμα και από τα ηθικά ερείσματα και πλεονεκτήματά μας.
- Τα αισιόδοξα (3): Στα χέρια μου το τελευταίο βιβλίο του Χρυσόστομου Περικλέους. Ο χαλκέντερος ερευνητής, που εξέδωσε πολλές δικές του έρευνες και επιμελήθηκε άψογα πολλές άλλες εκδόσεις, ο μελετητής που με ό,τι καταπιάνεται το φέρνει σε πέρας με «προτεσταντική» αποτελεσματικότητα, μας εκπλήσσει για άλλη μία φορά: Το «Οδοιπορικό», είναι μια έκδοση 340 σελίδων, με νεότερα και παλαιότερα διηγήματα, χρονογραφήματα και ποιήματα του Χρυσόστομου. Γεμάτα ευαισθησία και έναν ιδιαίτερο, «επικό» λυρισμό. Διανθισμένα με υδατογραφίες της Ρέας Μπέιλι. Όσοι ξέρουμε τον Χρυσόστομο δεν εκπλησσόμαστε και τόσο. Γιατί και ο ίδιος είναι η επιτομή του ορθολογιστή διανοούμενου, του δοτικού και ανιδιοτελούς αγωνιστή σε κάθε μορφής καλό αγώνα, που όμως το δυνατό μυαλό και το ψυχικό σθένος του τροφοδοτείται από μιαν ακατάλυτη φλόγα πάθους, για ό,τι όμορφο και αληθινό, και μιαν ευαισθησία που έχουν μόνο οι πηγαία έντιμοι με τη ζωή και στη ζωή άνθρωποι. Ευχαριστούμε Χρυσόστομε.
