«Η δημοκρατία μας υπό απειλή» του Αντώνη Πολυδώρου

Όλο το προηγούμενο διάστημα, η κυβέρνηση, επικαλούμενη την ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας, προχώρησε σε μέτρα που μήνες πριν θεωρούνταν αδιανόητα. Και ο μέσος άνθρωπος, αντιλαμβανόμενος το έκτακτο της κατάστασης, έβαλε στην άκρη θεμελιώδη δικαιώματα και αξίες που οικοδόμησαν διαχρονικά την πρόοδο της ανθρωπότητας, θεωρώντας ότι αυτό επιτάσσει η προσωπική και κοινωνική ευθύνη. Την ίδια όμως στιγμή, κάποιοι έσπευσαν να καλλιεργήσουν μία κουλτούρα που στην ουσία επέβαλλε να δοθεί στην κυβέρνηση λευκή επιταγή. Το κράτος από αυστηρός κηδεμόνας εξελίχθηκε σε ιερή αγελάδα. Η «κοινωνική ευθύνη» δεν επέτρεπε διαφορετικές- από την επίσημη- θέσεις. Όποιος εξέφραζε αμφιβολίες για τα μέτρα- κατά πόσον αυτά δικαιολογούνται ηθικά και πρακτικά- εντασσόταν στους επιπόλαιους και επικίνδυνους. Αυτές οι λογικές ενισχύθηκαν και μέσα από την «οικειοποίηση» της αμφισβήτησης από μια μερίδα αρνητών και αντιεμβολιαστών. Επιλέγοντας να επικεντρωθούμε στους γραφικούς, ξεχάσαμε να κάνουμε τη συζήτηση που οφείλαμε να κάνουμε. Που ήταν οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από την εμπέδωση της άποψης ότι σε εποχές εκτάκτου ανάγκης οι ανθρώπινες ελευθερίες καθίστανται αδιάφορες.

Λογική εξέλιξη αυτής της έλλειψης συζήτησης, της λευκής επιταγής στην κυβέρνηση, της πόλωσης στην κοινωνία, ήταν και η σύλληψη του ιατρού Ελπιδοφόρου Σωτηριάδη, γνωστού επικριτή των μέτρων κατά της πανδημίας. Καθώς και η αντίδραση του κόσμου. Ο οποίος για μια ακόμα φορά επικεντρώθηκε στην άποψη του ιατρού αντί στο δικαίωμά του να την εκφράζει. Ο Ελπιδοφόρος Σωτηριάδης οδηγήθηκε στο δικαστήρια μαζί με άλλους 6 συλληφθέντες κατηγορούμενος για παραβίαση του διατάγματος του περί Λοιμοκαθάρσεως Νόμου, διέγερση προς διάπραξη ποινικού αδικήματος, παράνομη συνάθροιση και οχλαγωγία για την εκδήλωση έξω από το Προεδρικό, που προηγήθηκε των βίαιων γεγονότων στο συγκρότημα «Δίας». Οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος έχει ακούσει την ομιλία, θα πει ότι ήταν μια παρέμβαση ακαταλαβίστική, γεμάτη ασυναρτησίες, στα όρια της γραφικότητας. Κυρίως οι αναφορές του στις διακηρύξεις της Ιεράς Συνόδου και τον Αρχιεπίσκοπο για ένα ιατρικό θέμα ήταν, αν μη τι άλλο, γελοίες. Σε κανένα σημείο, όμως, στην ομιλία του ο ιατρός δεν χρησιμοποίησε λόγο που θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι προάγει τη βία.

Άλλωστε, στην έκθεσή της η Αστυνομία, ως λόγους για την προσωποκράτησή του επικαλέστηκε το γεγονός ότι «προέβη σε ομιλία έξω από το Προεδρικό», αλλά και ότι κατά την εκτίμησή της υπήρξε «ένας από τους διοργανωτές και υποκινητές» της διαμαρτυρίας. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν στο δικαστήριο, δεν διεφάνη ότι ενεπλάκη σε κακόβουλες ζημιές ή συμμετείχε στην επίθεση στο συγκρότημα «ΔΙΑΣ». Από τη στιγμή που τα όσα είπε δεν μπορούν να θεωρηθούν ως παρακίνηση σε βία, ούτε αναφέρθηκε σε γεγονότα ή αριθμούς που θα μπορούσαν να ενταχθούν σε μια προσπάθεια διασποράς ψευδών στοιχείων, και τα επεισόδια δεν έγιναν στο χώρο της διαμαρτυρίας, αυτό που αβίαστα προκύπτει είναι ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος διώκεται για τις θέσεις που εκφράζει. Κι αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, δεδομένου μάλιστα ότι δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό.

Πέρσι είχαμε έρευνα στο σπίτι της Νίκης Ζάρου για ένα parody account. Ανάμεσα στους λόγους που επικαλέστηκε τότε η Αστυνομία για την έκδοση του εντάλματος (οι οποίοι έγιναν αποδεκτοί από το δικαστήριο) ήταν ότι η φερόμενη ως διαχειρίστρια του λογαριασμού είχε προβεί σε διάφορα σχόλια κατά της πολιτικής ζωής του τόπου. Προ μηνών είχαμε τη σύλληψη διοργανωτή για την εκδήλωση κατά των μέτρων στη Λεμεσό. Κλήθηκαν στο αστυνομικό τμήμα άνθρωποι επειδή είχαν κοινοποιήσει τη συγκεκριμένη εκδήλωση στα ΜΚΔ. Είχαμε, επίσης, τη βίαιη καταστολή διαδήλωσης κατά της διαφθοράς. Ενώ ο υπουργός χαρακτήρισε εν καιρώ πανδημίας τη νομιμότητα σχετική. Όλα αυτά είναι σημάδια χώρας που με συνέπεια διολισθαίνει στον αυταρχισμό.

Όπως είναι και η αντίδραση μεγάλης μερίδας της κοινωνίας, που στην υπόθεση της Νίκης εξέφρασε τον αποτροπιασμό της για την ενέργεια της υπουργού Δικαιοσύνης και της Αστυνομίας, αλλά που σήμερα επικροτεί τη σύλληψη του ιατρού, όπως επικρότησε κάποιους μήνες πριν τη σύλληψη του διοργανωτή στη Λεμεσό. Σε μια ευνομούμενη δημοκρατία, δεν μπαίνει Αστυνομία στο σπίτι ενός ανθρώπου επειδή θεωρεί ότι διαχειρίζεται ένα parody account, δεν συλλαμβάνονται άτομα επειδή μοιράζονται στα ΜΚΔ «παράνομες» συγκεντρώσεις, δεν καταστέλλονται με τέτοιο τρόπο ειρηνικές διαδηλώσεις. Σε μια ευνομούμενη δημοκρατία, θέσεις όπως αυτές του ιατρού, αντικρούονται με επιχειρήματα από επιστήμονες και την ακολουθούμενη πολιτική του κράτους που πείθει για το αντίθετο. Και η κοινωνία προασπίζεται το δικαίωμα στην έκφραση, όποιον κι αν αφορά.

Τον Μάρτιο του 2020, με αφορμή τα πρώτα μέτρα της κυβέρνησης έγραφα ότι «τα μέτρα και τα κίνητρα μπορεί σήμερα να φαντάζουν δικαιολογημένα, αφού ως σκοπό έχουν να προστατέψουν τη χώρα από μια πραγματική απειλή, δεν παύουν όμως να είναι επικίνδυνα (αφού) η με τόση ευκολία αναστολή ατομικών δικαιωμάτων δημιουργεί προϋποθέσεις ώστε τα μέτρα αυτά να αποτελέσουν στο μέλλον ανεξέλεγκτα εργαλεία στα χέρια του κράτους. Και σημείωνα πως «αν κάτι διδάσκει η Ιστορία, είναι πως όταν οι εξουσίες των κυβερνήσεων μεγιστοποιούνται για «καλό σκοπό», είναι απολύτως βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα χρησιμοποιηθούν και για κακό σκοπό.» Το μέλλον είναι ήδη εδώ. Και όλοι μας όσοι αυτοαποκαλούμαστε δημοκράτες και φιλελεύθεροι οφείλουμε να κάνουμε τα πάντα ώστε να το καταστήσουμε παρελθόν. Διότι όντως η χώρα δείχνει να μπαίνει σε μια πορεία όπου ο περιορισμός των ελευθεριών καθίσταται ανεξέλεγκτος. Και διότι ένα κράτος που με τόση ευκολία διώκει έναν άνθρωπο απλά και μόνο για τις θέσεις του, είναι επικίνδυνο για τον καθένα μας.