Ηθική και ιστορική αναγκαιότητα η αποδόμηση του Γρίβα

 

Διαβάζοντας την απάντηση του  κ. Θάσου Σοφοκλέους με τον τίτλο «Η ξεδιαντροπιά για τον Διγενή» στο άρθρο μου «Μετονομασίες λεωφόρων που προκαλούν φρίκη», που δημοσιεύθηκε στον «ΠΟΛΙΤΗ» στις 8 Αυγούστου, μου ήρθε στον νου το κλασικό βιβλίο του διάσημου Αυστριακού φιλόσοφου Καρλ Πόπερ  «Η Ανοιχτή Κοινωνία και οι εχθροί της» (πρώτη έκδοση 1945). Πού να φανταζόταν ο Πόπερ ότι 76 χρόνια μετά οι εχθροί της ανοιχτής κοινωνίας στην Κύπρο δεν θα ήταν μόνο οι δράστες του ολοκληρωτισμού και του ρατσισμού, αλλά και «ηγέτες» της κοινωνίας ή υψηλά ιστάμενα πρόσωπα;

«Ανοιχτή κοινωνία», σύμφωνα με τον Πόπερ, είναι εκείνη  που  πραγματώνει την ελευθερία, την ανθρωπιά, τη δημοκρατία, την ισότητα και προάγει την κριτική σκέψη. Εν ολίγοις, μία τέτοια κοινωνία εμπερικλείει όλες τις αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε ο πολιτισμός όλων των δημοκρατικών χωρών, με αφετηρία, βέβαια, την αρχαία Αθήνα. Αντίθετα, «κλειστή κοινωνία» είναι αυτή που στηρίζεται στον αποκλεισμό των «άλλων» (φυλών, ιδεών, θρησκειών, σεξουαλικού προσανατολισμού κ.λπ.), στην καταπίεση, στην απαγόρευση κάθε κρίσης και αμφισβήτησης, που είναι τα χαρακτηριστικά των ανελεύθερων καθεστώτων. Αυτά είναι τα αιτιατά της υπανάπτυξής μας (όπως μας υπενθυμίζει η αντίδραση του κ. Σοφοκλέους), αλλά και τα αίτια που εμποδίζουν το ξεπέρασμά της.

Στο άρθρο μου για τις μετονομασίες λεωφόρων, εξέφρασα την άποψη -που πιστεύω ακράδαντα απηχεί επίσης την άποψη της μεγάλης πλειοψηφίας των Ε/Κ - ότι επείγει η μετονομασία της λεωφόρου Γρίβα Διγενή. Ανέφερα ότι το όνομα αυτής της πιο πολυσύχναστης αρτηρίας της πρωτεύουσας προκαλεί αρνητικούς συνειρμούς- φασισμό, έγκλημα, δικτατορία, ΕΟΚΑ Β΄. Υπέδειξα, επίσης, ότι είναι παράδοξο να τιμάται ο ιδρυτής και αρχηγός μία εγκληματικής οργάνωσης, της ΕΟΚΑ Β’, που έστρεψε τα όπλα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας και που αποδεδειγμένα ήταν ο ηθικός αυτουργός ουκ ολίγων δολοφονιών. Τέλος, τόνισα ότι δεν υπάρχει καμιά χώρα στην υφήλιο όπου ο Ποινικός Κώδικας επιτρέπει την αθώωση εγκληματιών λόγω πρότερου έντιμου ή ένδοξου βίου. Τις απόψεις μου αυτές τις  αποκαλεί ο κ. Σοφοκλέους «ξεδιαντροπιά», όπως θα συνέβαινε, βέβαια, σε οποιανδήποτε κλειστή κοινωνία που κάποιος τολμούσε να προβάλει μία «αιρετική» άποψη. Και ωσάν να μην αρκούσε αυτό, προχωρεί να με βαφτίσει «κακομοίρη» για το «θράσος» μου να αμφισβητήσω τον «θρύλο» του Γρίβα.

Αυτό που εκπλήσσει στην απάντηση του κ. Σοφοκλέους είναι η παντελής έλλειψη αναφοράς στη δράση της εγκληματικής ΕΟΚΑ Β΄. Αποφεύγει, όπως ο διάβολος το λιβάνι, να σχολιάσει αυτή την πτυχή της δραστηριότητας του Γρίβα. Γι΄αυτό δεν αφιερώνει ούτε μία παράγραφο, ούτε μία πρόταση ούτε, ακόμα, μία λέξη για την ΕΟΚΑ Β΄. Συνεπώς, θεωρώ άσκοπο να συνεχίσω να συζητώ αυτό το θέμα με τον κ. Σοφοκλέους, ο οποίος δεν απαντά επί της ουσίας. Γιατί δεν έχει ξεκαθαρίσει τη στάση του για την ΕΟΚΑ Β΄; Μήπως υπήρξε μέλος της; Ή διαφωνεί ότι ήταν μία εγκληματική οργάνωση; Επειδή αρνείται επίμονα να απαντήσει αυτά τα ερωτήματα, διαμορφώνεται η πεποίθηση στο κυπριακό κοινό ότι είναι κρυφός απολογητής της συμμορίας που συνέβαλε στην καταστροφή της Κύπρου.

Επιλεκτικά, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αγωνιστών μάς παραπέμπει  στα «ανδραγαθήματα» του Γρίβα το 1943. Έντεχνα, όμως, αποφεύγει να μας πει για την αγαστή συνεργασία της διαβόητης «Χ» με τα Τάγματα Ασφαλείας των Γερμανών. Σταχυολογώ από το έγκριτο και εκθειασμένο βιβλίο «Στην Ελλάδα του Χίτλερ» του καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Columbia, Mark Mazower, σελίδα 378:  «Οι ένοπλοι της 'Χ' αντάλλασσαν πυρά με τα περίπολα του ΕΛΑΣ και έπαιρναν μέρος σε σημαίνουσες επιχειρήσεις πλάι στα Τάγματα Ασφαλείας». Με άλλα λόγια, ο Γρίβας, ο αρχηγός της «Χ», συνεργαζόταν με τους Γερμανούς κατακτητές και συνεπώς είναι ιστορικά τεκμηριωμένο ότι ήταν δοσίλογος.

Μας υπενθυμίζει επίσης ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αγωνιστών της ΕΟΚΑ, ότι η Βουλή μας αναγόρευσε τον Γρίβα σε «άξιο τέκνο της πατρίδας». Αναφέρεται βέβαια σε μια Βουλή με βεβαρημένο μητρώο: το 1967, σε αντίθεση με τη νενομισμένη διαβεβαίωση των βουλευτών ότι θα επιδεικνύουν πίστη και σεβασμό στο Σύνταγμα και στους νόμους που συνάδουν με αυτό, καθώς και στη διατήρηση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας, ψήφισαν ομόφωνα υπέρ της Ένωσης, δηλαδή υπέρ της κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Να μην ξεχνάμε επίσης ότι οι πλείστοι βουλευτές ήταν ποδογλύφτες της χούντας. Ύψωναν τον μίσθαρνο πράκτορα της CIA, τον Γ. Παπαδόπουλο, σε εθνοσωτήρα. Ύψωναν τον αναλφάβητο Παττακό και τους συν αυτώ σε διδάχους σοφών. Ύψωναν τους ανήθικους χουντικούς σε κήνσορες ηθών. Νομοτελειακά λοιπόν ύψωσαν και τον Γρίβα σε «άξιο τέκνο της πατρίδας».  Σιγά την τιμή!

Την εγκληματική δράση του Γρίβα τη στηλίτευσαν ηγέτες όχι μόνο της αριστερής αλλά και της δεξιάς παράταξης. Ο Γλαύκος Κληρίδης, τον Γενάρη του 1974, καταδίκαζε ενώπιον της Βουλής «τας βλεδυράς πράξεις βίας» που διέτασσε ο στρατηγός. Σημείωνε πως ο Γρίβας, «πράττων ούτω πως, ουδόλως εστάθμισε ή έλαβεν υπόψιν τας επιπτώσεις της παρανομίας επί του εθνικού μας θέματος […], οπλίσας ούτω το σύνοικον στοιχείον με ακαταμάχητα επιχειρήματα επί θεμάτων εσωτερικής ασφάλειας». Αλλά και ο Τάσσος Παπαδόπουλος, στις  17/01/1974, με δηλώσεις του στην εφημερίδα «Ελευθερία» έλεγε πως «ο κτίστης Διγενής έγινε τώρα ο χαλαστής Γρίβας. Δεν χωρεί σήμερα δίλημμα νομιμοφροσύνης μεταξύ Διγενή και Γρίβα, διότι τον θρύλο του Διγενή της ΕΟΚΑ κατέστρεψε και διέλυσε η ΕΟΚΑ Β΄». Εν κατακλείδι, μόνο η Ακροδεξιά ταυτίζεται με τον Γρίβα.

*Ο Γιώργος Κουμουλλής είναι οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας