Το «τέρας» εντός μας: κακοποιήσεις προσφύγων

 

 

Δεν έπεσα από τα σύννεφα διαβάζοντας το ρεπορτάζ της Κατερίνας Ηλιάδη. Οι ιστορίες των μισών μαθητών μου είναι παρόμοιες. Απλώς όταν διαβάζεις την εξιστόρηση, με τόσες απάνθρωπες, ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από κρατικούς υπαλλήλους, πιάνεται η καρδιά σου. Ο Νίκος Νουρής δεν απάντησε. Επέλεξε να στρεψοδικήσει. Λέει στη δημοσιογράφο, σε επιθετικό μάλιστα τόνο, να ασκήσει κριτική στο «τέρας απέναντι». Μόνο που «το τέρας απέναντι» δεν το ψηφίσαμε. Ο υπουργός της δικής μας Δημοκρατίας, ο κάθε πολιτικός της Κυπριακής Δημοκρατίας, οφείλει να λογοδοτεί. Από αυτήν εδώ τη στήλη, όπως κι από δεκάδες άλλες, έχουν καταγραφεί οι κίνδυνοι από τη διάτρητη πράσινη γραμμή. Από τη στιγμή όμως που μπαίνουν άνθρωποι σε χώρο απολύτως δικής μας δικαιοδοσίας, εμείς είμαστε υπεύθυνοι.

Ο υπουργός δεν λέει λέξη για τα γεγονότα για τα οποία κατηγορείται. Κατηγορείται από το ρεπορτάζ ότι με δικές του διαταγές τα κρατικά όργανα περνούν την κόκκινη γραμμή της νόμιμης φύλαξης των συνόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας και προχωρούν σε πράξεις που πρέπει να ερευνηθούν γιατί αγγίζουν τα όρια των βασανιστηρίων. Βαρύτατες κατηγορίες. Ούτε λέξη όμως στην απάντησή του για το εάν με δικές του διαταγές αφήνονται άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και μικρών παιδιών, βρεφών, εγκύων γυναικών και αρρώστων, χωρίς ψωμί και νερό για τέσσερις και πέντε μέρες στην κάψα του καλοκαιριού ή στο κρύο του χειμώνα. Άλλο έλεγχος μεταναστευτικών ροών και άλλο σαδισμός. Τα βασανιστήρια δεν είναι μεταναστευτική πολιτική. Αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο.

Ο υπουργός, αντί να απαντήσει συγκεκριμένα, πέρασε στο character killing της δημοσιογράφου. Η δημοσιογράφος δεν έγραψε πουθενά ότι η Κύπρος πρέπει να γίνει ξέφραγο αμπέλι. Έγραψε ακριβώς το αντίθετο. Ζητάει, όπως ζητάμε πολλοί και σταθερά από τον εκάστοτε υπουργό του κράτους μας, να εφαρμόζονται οι νόμοι, και η πολιτεία να λειτουργεί εντός των κανόνων της δυτικής δημοκρατίας και των διεθνών συνθηκών που τη δεσμεύουν.

Η ρητορική για το προσφυγικό πρέπει να είναι ψύχραιμη και τεκμηριωμένη. Όχι να υιοθετείται η λεπενική ρητορική. Ούτε βέβαια, από την άλλη πλευρά, αρκούν οι γενικόλογες επικλήσεις ενός αφελούς διεθνισμού για να απαντηθούν οι συγκεκριμένες κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις που δημιουργούνται από τις προσφυγικές/μεταναστευτικές ροές. Μέτρο λοιπόν. Λιγότερη ιδεολογικοποίηση. Περισσότερος ρεαλισμός, οργάνωση και πρακτική διαχείριση. Να σημειώσω εδώ πως ακριβώς επειδή το προσφυγικό είναι ένα τεράστιο θέμα χρειάζονται πολύπλευρες πολιτικές ένταξης των ανθρώπων αυτών.  Από την πίεση προς της Ευρώπη ότι δεν μπορούμε να σηκώσουμε το βάρος μόνοι μας και πρέπει επιτέλους να υλοποιηθεί το περίφημο μέτρο του relocation (μετεγκατάστασης), η υλοποίηση του οποίου όμως σκοντάφτει στη βούληση πολλών με τους οποίους χαριεντιζόμαστε, όπως τους Πολωνούς και τους Ούγγρους, μέχρι την πίεση σε μουσουλμανικές χώρες, όπως το Κατάρ ή σε φίλες χώρες, όπως αρεσκόμαστε να τις ονομάζουμε, σαν τη Ρωσία, να δεχτούν πρόσφυγες αντί να σφυρίζουν αδιάφορα, ενώ μια χαρά εμπλέκονται κι αυτές σε πολέμους περιοχών που δημιούργησαν τα προσφυγικά κύματα.

Στο εσωτερικό να σημειώσω ότι μπήκαμε Νοέμβριο μήνα και το υποστηρικτικό πρόγραμμα ΔΡΑΣΕ στα σχολεία δεν έχει ακόμη ξεκινήσει. Δεν είναι το θέμα του παρόντος άρθρου αυτή η αδιανόητη ολιγωρία και ανοργανωσιά, αλλά το παραθέτω εδώ για να δείξω πόσα προβλήματα σε τοπικό επίπεδο μπορούν να ξεκινήσουν εξαιτίας της. Πριν ξεκινούμε λοιπόν να κατηγορούμε άλλους, καλό είναι να βλέπουμε κάθε φορά εάν εμείς κάναμε τη δουλειά μας όπως πρέπει.

Σήμερα, μέρος της Ευρώπης λέει πως για να μην αναπτύσσεται η ακροδεξιά πρέπει να μην δεχόμαστε πρόσφυγες. Και ενώ ενίοτε είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τους μετανάστες από τους πρόσφυγες, το μεταναστευτικό και το προσφυγικό έχουν γίνει σημεία αιχμής του λόγου χωρών και πολιτικών που επιβουλεύονται τον δημοκρατικό – φιλελεύθερο χαρακτήρα των πολιτευμάτων μας. Συνεπώς, το προσφυγικό αποτελεί το μεγαλύτερο ζήτημα για την κοινωνική συνοχή, το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία των κοινωνιών μας.

Οι επιθετικές, ακραίες ρητορικές δεν δίνουν καμιά λύση σε δύσκολα και πολύπλευρα προβλήματα. «Το τέρας βρίσκεται απέναντί μας», λέει ο υπουργός. Εάν νομίζει ότι αντιμετωπίζει «το τέρας» αφήνοντας γυναίκες και παιδιά μέσα στον ήλιο και το αγιάζι, τότε απλώς γίνεται το κτήνος που υποτίθεται αποστρέφεται. Και εάν δεν μπορεί να αντιληφθεί τη διαφορά ανάμεσα στην προστασία των συνόρων και την κακοποίηση ταλαιπωρημένων ανθρώπων, τσάμπα συζητάμε. Θα μας βρίσκει απέναντι.