«Ήδη καταδικασμένη η Πενταμερής» του Χρίστου Πουργουρίδη

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προετοιμάζεται πυρετωδώς λένε οι φήμες για την Πενταμερή. Η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού είναι εξαιρετικά πολύπλοκη και πράγματι η καλή προετοιμασία είναι απολύτως αναγκαία. Όμως η προετοιμασία που πρέπει να κάνει ο Πρόεδρος είναι να ενδιατρίψει με τα προαπαιτούμενα της λύσης. Η Πενταμερής και όλες οι παρόμοιες διαδικασίες που προηγήθησαν είναι διαδικασία του «δίνω και παίρνω». Σε τέτοιες διαδικασίες όπως καταδεικνύουν πολλές έγκυρες επιστημονικές έρευνες συνήθως παρατηρούνται δύο σοβαρά λάθη. Το πρώτο, και «ανθρώπινο» κατά κάποιον τρόπο λάθος, είναι ότι αρκετές φορές έχουμε την τάση να υπερεκτιμούμε αυτά που δίνουμε στον άλλον και να υποτιμούμε αυτά που παίρνουμε από αυτόν.

Το δεύτερο λάθος, που κάνουμε στη ζυγαριά του «δίνω και παίρνω» είναι ότι εκτιμούμε εμείς οι ίδιοι την αξία αυτών που δίνουμε. Ενώ οι αξίες πρέπει να εκτιμώνται από αυτούς που τις παίρνουν. Αν μου πει κάποιος ένα «μπράβο», μόνο εγώ γνωρίζω πόσο ικανοποιημένος αισθάνομαι από αυτό, αρά και την αξία του, και όχι ο άλλος που μου το λέει. Μπορεί για εμένα να αξίζει «τα πάντα», μπορεί και «τίποτα». Αν εκτιμούμε εμείς την αξία αυτών που παίρνουμε και αυτών που δίνουμε στον άλλον, τότε το πιο πιθανό είναι να πάθουμε ό,τι έπαθε ο κύριος της πιο κάτω ιστορίας που καταγράφεται στο βιβλίο με τίτλο: «Και μετά από όλα αυτά που έκανα για σένα». Η αφήγηση είχε περίπου ως εξής: «Πήρα τη γυναίκα μου πάμφτωχη (ξεβράκωτη, θα έλεγε η γιαγιά μου από την πλευρά του πατέρα μου) και την έκανα μεγαλοαστή. Σπίτι 3.000 τ.μ. στην αντίστοιχη περιοχή των Καλογήρων της Λεμεσού, μέχρι και χρυσές βρύσες στα μπάνια της έφτιαξα. Αυτοκίνητο Ferrari της αγόρασα. Βίλες στο Μονακό και στο Λονδίνο της αγόρασα. Ιδιωτικό αεροπλάνο, φρουρούς, οδηγούς, υπηρέτριες είχαμε. Τα παιδιά στα καλύτερα κολέγια του κόσμου, πανάκριβα συνολάκια και χρυσαφικά, τεράστιο κότερο και ένα σωρό άλλα. Και, μετά από όλα αυτά που έκανα γι’ αυτήν, έφυγε με τον εραστή της και με παράτησε». Δυστυχώς, η εκτίμηση των αξίων που δίνουμε και παίρνουμε σε μια σχέση δεν γίνεται με πραγματική και αντικειμενική ζυγαριά ακριβείας, αλλά στηρίζεται στην αντίληψη του καθενός και είναι υποκειμενική. Το αίσθημα αδικίας σε μια σχέση, δυστυχώς, δεν προσδιορίζεται μόνο από «δίνω - παίρνω», όπως το είδαμε πιο πάνω. Επειδή ζούμε μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον όπου υπάρχουν αντίστοιχες με τις δικές μας σχέσεις και μεταξύ άλλων ανθρώπων, το αίσθημα αδικίας προσδιορίζεται συγκρίνοντας αυτά που εμείς δίνουμε και παίρνουμε σε αντίστοιχες σχέσεις.

Κοινή εμπειρία έχουμε πολλοί γι' αυτό το θέμα από τα παιδιά μιας οικογένειας που συχνά χαλάνε τις σχέσεις με τους γονείς τους και μεταξύ τους, επειδή αισθάνονται ότι τους αδίκησαν στη μοιρασιά της περιουσίας των γονιών. Η αίσθηση δικαιοσύνης είναι κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχή κατάληξη της Πενταμερούς. Γι’ αυτό πρέπει να τη χειριστούμε με σωστό και αποτελεσματικό τρόπο. Κλειδιά για να το πετύχουμε αποτελούν η αμοιβαία κατανόηση και η ανοικτή επικοινωνία. Προς την κατεύθυνση αυτή η δική μας πλευρά βαρύνεται με τραγικά λάθη. Η ηγεσία της δικής μας κοινότητας ουδέποτε είχε ανοικτή και ειλικρινή επικοινωνία με την ηγεσία της άλλης κοινότητας. Και αντί καλλιέργειας κλίματος και συνθηκών αμοιβαίας κατανόησης καλλιεργούσε συστηματικά κλίμα αντιπαλότητας, αντιπαράθεσης, δυσπιστίας και συχνά μίσους. Ειδικά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απέτυχε να ζήσει μαθησιακά το ταξίδι της προεδρικής θητείας. Δυστυχώς τίποτε δεν διδάχθηκε από τα λάθη, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες, από τις εμπειρίες τις δικές μας και των άλλων. Συνεχίζει να μιλά μια γλώσσα που ξεκάθαρα δείχνει ότι δεν ξέρει τι ακριβώς θέλει. Από τα λόγια του ιδίου και των στενών συνεργατών του είναι φανερό ότι δεν έχουν ιδέα πώς για να δημιουργήσουμε το πεπρωμένο μας και να μην αφεθούμε στο μοιραίο (στον ετεροκαθορισμό και το τυχαίο), χρειαζόμαστε όνειρο και νόημα ζωής, στόχους και εστίαση σε αυτούς, πειθαρχία και μέθοδο σκέψης και δράσης. Χρειαζόμαστε πρωτότυπη και δημιουργική σκέψη, σφαιρική αντίληψη της μικρής και μεγάλης εικόνας, θέαση των πραγμάτων από το μπαλκόνι, έξω από τα στερεότυπα, αποφεύγοντας τις νοητικές παγίδες και τα όποια εμπόδια φυλακίζουν τη σκέψη μας. Με φυλακισμένη τη σκέψη η Πενταμερής είναι ήδη καταδικασμένη.