«Οι Βρετανοί ξανάρχονται» του Θεόδωρου Θεοδώρου

«Οι Βρετανοί ξανάρχονται». Βέβαια δεν είναι το ίδιο με το «Οι Γερμανοί ξανάρχονται» γιατί δεν πρόκειται για κωμικοδραματική σάτιρα αλλά για μια τραγωδία, όπως έχει καταντήσει το κυπριακό ζήτημα σήμερα. Τις τελευταίες μέρες οι συνήθεις ύποπτοι είναι και πάλι στο προσκήνιο. Η συζήτηση για την ύπαρξη βρετανικού σχεδίου λύσης έχει φουντώσει. Αν και ο ΥΠΕΞ δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν υποβλήθηκε γραπτώς σχέδιο εκ μέρους της Μεγάλης Βρετανίας, αυτό δεν αποκλείει τον συνειρμό ότι κάτι τέτοιο υποβλήθηκε προφορικώς.

«Δεν υπάρχει βρετανικό σχέδιο και δεν υπάρχει οτιδήποτε το οποίο είτε μπορεί να επιβληθεί είτε σε εμάς είτε στην τ/κ πλευρά χωρίς τη θέληση των δύο πλευρών», δήλωσε ο ΥΠΕΞ. Σωστός ο Νίκος Χριστοδουλίδης, με το ζόρι τίποτα δεν μπορεί να επιβληθεί. Αυτό όμως που θα πρέπει να μας ανησυχεί είναι το «χωρίς τη θέληση των δύο πλευρών». Δυστυχώς οι τακτικισμοί των τελευταίων χρόνων δεν αφήνουν περιθώρια σιγουριάς ως προς το ποια είναι η θέλησή μας. Από ό,τι διέρρευσε, το σχέδιο αυτό στόχο έχει να δώσει διέξοδο στο διαφαινόμενο αδιέξοδο λόγω των εκ διαμέτρου αντίθετων θέσεων τις οποίες προτίθενται οι δυο πλευρές να καταθέσουν στην άτυπη πενταμερή. Πιο συγκεκριμένα οι Βρετανοί προτείνουν τη δημιουργία δυο κυρίαρχων κοινοτικών κρατιδίων (community states) τα οποία θα ανήκουν μεν στην ομοσπονδία αλλά θα έχουν δικαίωμα να συνάπτουν τις δικές τους συμφωνίες. Για αποφάσεις που αφορούν διεθνή θέματα, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα χρειάζεται τη συγκατάθεση των κρατιδίων διαφορετικά η Κύπρος θα απέχει από διεθνείς ψηφοφορίες. Επιπρόσθετα προτείνεται η ομοσπονδιακή κυβέρνηση να έχει ένα Υπουργικό Συμβούλιο, δύο συμπροέδρους και ίσως έναν συμβολικό Πρόεδρο.

Αν και η βάση της πρότασης είναι η αποκεντρωμένη ομοσπονδία, πρωταρχικός στόχος, εκτός της διαφύλαξης των συμφερόντων των ιδίων των Βρετανών, είναι η διασφάλιση της μίας παρουσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σίγουρα οι Βρετανοί, προτού προχωρήσουν στην υποβολή αυτών των ιδεών, θα είχαν το πράσινο φως των Βρυξελλών, γεγονός που δείχνει ότι το μόνο που ενδιαφέρει πλέον τους εταίρους μας είναι η μία παρουσία της Κύπρου στην ενωμένη Ευρώπη ανεξαρτήτως του αν η Κύπρος με την πρόταση των Βρετανών στην ουσία διχοτομείται. Για κάποιον που παρακολουθεί στοιχειωδώς τα του Κυπριακού η βρετανική αντίδραση θα έπρεπε να θεωρείται αναμενόμενη. Προπομπός της βρετανικής πρότασης ήταν η συνέντευξη του Βρετανού ύπατου αρμοστή στην Κύπρο Στίβεν Λίλι στο AlphaNews.live στις 12 Νοεμβρίου του 2020. «Νομίζω ότι ξεκάθαρα υπάρχει μια σταθερή δημόσια θέση από τον κ. Τατάρ ότι η προτίμησή του είναι η λύση δύο κρατών. Επίσης είναι ξεκάθαρο από πράγματα που έχει πει και από πράγματα που η Τουρκία έχει πει ότι είναι ακόμα πρόθυμοι να συζητήσουν τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Η πρόκληση είναι ότι αυτοί λένε ότι δεν πιστεύουν πως η ε/κ πλευρά είναι σοβαρή για ΔΔΟ. Συνεπώς μέρος του να προχωρήσουμε με τη διαδικασία μπροστά είναι η ε/κ πλευρά να καταφέρει να δώσει τις διαβεβαιώσεις στην τ/κ πλευρά ότι πραγματικά είναι δεσμευμένη στη ΔΔΟ με πολιτική ισότητα για τις δύο κοινότητες». Κατά τους Βρετανούς ο λόγος που οι Τ/Κ προτάσσουν την κυριαρχική ισότητα είναι ότι δεν έχουν πεισθεί ότι εμείς είμαστε διατεθειμένοι να αποδεχθούμε την πολιτική ισότητα όπως αυτή ορίζεται στα ψηφίσματα και τις εκθέσεις του ΟΗΕ. Δυστυχώς ο διεθνής παράγοντας αυτήν την άποψη έχει. Έτσι είναι, «ό,τι σπείρεις θα θερίσεις»». Όλοι θυμούνται όλα αυτά περί πολιτικής ανισότητας και τους άλλους τους εκ του πονηρού προβληματισμούς για σχέδια Β και Γ. Οι αντιδράσεις στο εσωτερικό, αναμενόμενες.

Πυρ ομαδόν εναντίον των Βρετανών, η δε πρότασή τους παρουσιάζεται ως τουρκικών προδιαγραφών. Ακόμα και αυτοί που επίσημα τάσσονται εναντίον της ΔΔΟ διαμαρτύρονται γιατί δεν γίνεται αναφορά σε αυτήν από τους Βρετανούς και ειδικότερα για τις δηλώσεις του Βρετανού ΥΠΕΞ ο οποίος, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο, μίλησε για «ευελιξία» χωρίς καμία αναφορά στη μορφή λύσης. Σίγουρα η πρόταση είναι διχοτομική. Καμία αμφιβολία επί τούτου. Σίγουρα είναι βρετανικής επινοήσεως. Δυστυχώς όμως το αν είναι τουρκικών η άλλων προδιαγραφών είναι μια πονεμένη μέχρι τραγική ιστορία. Αντί να προσπαθούμε να βρούμε συνωμότες και σκοτεινά κέντρα, ας είμαστε έστω και για μία φορά ειλικρινείς.

Η πρόταση αυτή στόχο έχει να ικανοποιήσει τη δική μας πλευρά και την εμμονή μας για μη αποδοχή της πολιτικής ισότητας. Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Η διχοτομική βρετανική πρόταση είναι ε/κ προδιαγραφών γιατί αυτό το μήνυμα δώσαμε στο Κραν Μοντανά με την εθνικά εγκληματική μας στάση και την απαράδεκτη ρητορική της μη λύσης που ακολούθησε. Η αποκέντρωση ή η χαλαρότητα ήταν ένας τακτικισμός με στόχο να αποφύγουμε την πολιτική ισότητα. Όλα αυτά τα περί πολιτικής ανισότητας και λειτουργικότητας αυτόν τον στόχο είχαν. Συνεπώς προς τι όλη αυτή η παραφιλολογία; Λειτουργικότητα ζητούσαμε, λειτουργικότητα μας πρότειναν. Σίγουρα δύο κυρίαρχα κρατίδια θα είναι λειτουργικά, πιο λειτουργικά δεν γίνεται. Μετά από μισό αιώνα η ιστορία επαναλαμβάνεται και μάλιστα με τα χειρότερα σενάρια. Τα παθήματα του παρελθόντος δεν έγιναν μαθήματα. Για αυτήν τη λειτουργικότητα ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος πρότεινε τα 13 σημεία με αποτέλεσμα να πάρει πλήρη λειτουργικότητα, στη μισή όμως πατρίδα. Σήμερα δυστυχώς με τις ίδιες προφάσεις ολοκληρώνεται αυτό που άρχισε το 1963 φτάνοντας στην de iure διχοτόμηση. Από τώρα και στο εξής θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι σε αυτά τα πλαίσια θα κινούνται οι προτάσεις λύσης, εάν και εφόσον υπάρξουν. Εμείς πρώτοι ανοίξαμε τον χορό της χαλαρότητας και, θέλουμε δεν θέλουμε, σε αυτούς τους ρυθμούς θα χορέψουμε. Το πώς θα εξελιχθεί αυτός ο χορός είναι θέμα μηνών να ξεκαθαρίσει. Πάντως, με τα μέχρι τώρα δεδομένα, το πιθανότερο είναι ότι θα εξελιχθεί σε χορό του Ζαλόγγου για τον κυπριακό ελληνισμό.