Ο φιλόσοφος Michael Oakeshott, τον οποίο έμαθα από την καθηγήτρια Βάσω Κιντή, έλεγε ότι η αρετή του πανεπιστημίου είναι ότι φέρνει μαζί διαφορετικές σπουδές [ας σκεφθούμε και τη λέξη στα αγγλικά: uni-versity, γράφει η Κιντή]:
«Κάθε σπουδή εμφανίζεται ως μια φωνή που ο τόνος της δεν είναι ούτε τυραννικός ούτε ηχηρός, αλλά ταπεινός και συζητητικός/διαλεκτικός. Μια συνομιλία δεν έχει προκαθορισμένη διαδρομή, δεν ρωτάμε για ποιον λόγο γίνεται και δεν αποτιμάμε την αξία της από την κατάληξή της, δεν έχει κατάληξη γιατί συνεχίζεται την επόμενη μέρα. Η σύνθεση δεν επιβάλλεται αλλά εξαρτάται από την ποιότητα των φωνών που μιλούν και η αξία της έγκειται στα κατάλοιπα, στα ίχνη που αφήνει στον νου όσων συμμετέχουν (The Voice of Liberal Learning, σελ. 109-10)».
Αυτήν ακριβώς την πολύπλευρη διερεύνηση που περιγράφει ο Oakeshott παραπάνω, τη διαθεματικότητα, τη μετριοπαθή αλλά ταυτόχρονα τολμηρή και αναστοχαστική προσέγγιση, τη μόνη οδό συζήτησης που επιτρέπει τη βαθύτερη κατανόηση επιδιώκει να πετύχει το συνέδριο με τίτλο «Οι Τουρκοκύπριοι και εμείς: μια ελληνοκυπριακή οπτική». Το συνέδριο διοργανώνει το Ινστιτούτο Μελετών Πολιτικής και Δημοκρατίας την ερχόμενη Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (αίθουσα Β108, κεντρικό κτήριο «Αναστάσιος Λεβέντης»).
Όπως θα διαβάσετε παρακάτω, οι ομιλητές του κάθε πάνελ, οι οποίοι ελπίζω ότι θα με συγχωρέσουν γιατί λόγω περιορισμένου χώρου δεν μπορώ να παραθέσω τους τίτλους τους, προέρχονται από διαφορετικά πεδία: από το πανεπιστήμιο, τη δημοσιογραφία, την κοινωνία των πολιτών και την ενεργό πολιτική. Όλες και όλοι θα προσπαθήσουν να φωτίσουν το υπό εξέταση θέμα του κάθε πάνελ στο οποίο συμμετέχουν με τις δικές τους έρευνες, οπτικές και εμπειρίες. Πέντε λοιπόν τα πάνελ και οι αντίστοιχες θεματικές του συνεδρίου. Το πρώτο πάνελ εμβαθύνει στην ιστορία των δικοινοτικών σχέσεων με ομιλητές τον Σώτο Κτωρή, τον Πέτρο Παπαπολυβίου, τον Κώστα Παρασκευά και τη Μαρία Χατζηπαύλου. Το δεύτερο, εστιάζει στις σχέσεις Τουρκίας - Τουρκοκυπρίων με ομιλητές τον Ζήνωνα Τζιάρρα, τον Παύλο Κοκτσίδη, τον Νίκο Μούδουρο και τη Ραλλή Παπαγεωργίου. Το τρίτο ασχολείται με τις πρωτοβουλίες για οικοδόμηση εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο κοινότητες με ομιλητές την Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, τον Μιχαλίνο Ζεμπύλα, τον Ιωσήφ Κόβρα και την υπογεγραμμένη. Στο τέταρτο πάνελ, ο Χριστόφορος Φωκαΐδης, ο Κωνσταντίνος Φίλης, ο Νεόφυτος Λοϊζίδης και ο Παναγιώτης Τσάκωνας συζητούν το πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής. Στο πέμπτο πάνελ αντιπρόσωποι κομμάτων σχολιάζουν όσα συζητήθηκαν με μια αναστοχαστική (ελπίζουμε), κριτική διάθεση.
Εν κατακλείδι, θα προσπαθήσω με δύο λόγια να πω γιατί θεωρώ σημαντικό αυτό το συνέδριο. Η κληρονομιά του Κυπριακού δυστυχώς δεν είναι μόνο ότι μένει άλυτο, είναι ότι έχει μπλοκάρει και όλες τις άλλες ιδεολογικές/πολιτικές/ιστορικές συζητήσεις του τόπου μας. Οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι ζούμε χώρια τα τελευταία 60 χρόνια. Οι μνήμες της προηγούμενης κοινής ζωής μας είναι θολές ή άγνωστες. Οι ζωές μας οργανώθηκαν και προχώρησαν ξεχωριστά παρότι τα τελευταία χρόνια μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων έχουν ξεκινήσει οι επαφές μεταξύ των δύο κοινοτήτων σε πολλά επίπεδα. Ξεκίνησαν σιγά-σιγά οι έρευνες και οι ιστορικές μελέτες που υπολογίζουν τους «άλλους». Ωστόσο, είναι γεγονός ότι κάναμε πράγματα «too little, too late» σε όλους τους τομείς σε σχέση με τους Τουρκοκύπριους. Ας είμαστε όμως φειδωλοί στα λόγια γιατί η ένταση και η απαισιοδοξία λόγω του νέου αδιεξόδου στις συνομιλίες είναι μεγάλες και δεν θεωρώ το blame game παραγωγικό. Κατά την ταπεινή μου άποψη πρέπει να ξεκινήσει (και) μια «μονοκοινοτική» συζήτηση, όσο πιο ειλικρινής γίνεται, για να κατανοήσουμε τι έγινε, τόσο σε μάκρο όσο και σε μικροεπίπεδο. Το συνέδριο αυτό επιτρέπει μια τέτοια συζήτηση. Κοπιάστε!
Πληροφορίες: https://ispd.org.cy / (+357) 22664470
