Χωρίς να έχουμε ακόμη τις λεπτομέρειες και πολλές φορές ο «διάβολος» εκεί κρύβεται, οι προτάσεις για τη φορολογική μεταρρύθμιση που παρουσίασε στο Προεδρικό η ομάδα του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου, μόνο ανακούφιση μπορεί να προκαλεί. Έγινε σοβαρή δουλειά και πολλά από αυτά πρέπει να περάσουν άμεσα από το Υπουργικό Συμβούλιο και να ψηφιστούν «χθες» από τη Βουλή. Θα δώσουν μικρές ή μεγάλες ανάσες σε χιλιάδες κυπριακές επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Το κυριότερο, αποκαθιστούν τη χώρα ως ελκυστικό προορισμό για σοβαρές επιχειρήσεις τόσο από το εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό και εισάγουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές στοχεύσεις. Όσο πιο γρήγορα υιοθετηθούν, τόσο πιο γρήγορα η χώρα θα γυρίσει σελίδα στα φορολογικά.
Θα μπορούσε να είναι και καλύτερη; Σαφώς και όλα μπορούν να είναι καλύτερα, αλλά «το καλύτερο είναι εχθρός του καλού». Δεν μπορούμε να περιμένουμε για το τέλειο όταν σήμερα αυτό που έχουμε είναι απομεινάρι της προ ΕΕ εποχής και σαφέστατα ξεπερασμένο. Όσοι θέλουν να βελτιώσουν το φορολογικό σύστημα, όσοι θέλουν να την επεκτείνουν και να την κάνουν πιο συμπεριληπτική ή όσοι θεωρούν πως οι κλίμακες μπορούν να τύχουν αναπροσαρμογής θα έχουν την ευκαιρία να το κάνουν όταν κυβερνήσουν ή μέσα από τη διαβούλευση. Σημασία έχει το 2026 να έχουμε κάτι σαφέστατα καλύτερο από αυτό που έχουμε σήμερα. Αυτό σίγουρα επιτυγχάνεται από τις προτάσεις που έχει ενώπιόν της η κυβέρνηση από το Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Και είναι καλό αυτό να περάσει τώρα που η χώρα έχει ακόμη δημοσιονομικά πλεονάσματα και σημαντική απομείωση του χρέους ως προς ΑΕΠ. Μια ύφεση στην ευρωζώνη και το παράθυρο για μεταρρυθμίσεις κλείνει μέχρι νεωτέρας. Ένα στραβοπάτημα της κυβέρνησης, μια λάθος ή σωστή στροφή στο Κυπριακό ή ένα σκάνδαλο και όχι φορολογική μεταρρύθμιση, ούτε ο προϋπολογισμός δεν θα μπορεί να περάσει. Το ίδιο θα συμβεί και αν καθυστερήσουν τα νομοσχέδια σε υπουργεία ή κολλήσουν στη Γενική Εισαγγελία και φτάσουμε πολύ κοντά στις βουλευτικές εκλογές του 2026. Γι' αυτά τίποτα δεν μπορούν να κάνουν οι ακαδημαϊκοί. Είναι δουλειά της κυβέρνησης να περάσει τις αλλαγές εδώ και τώρα. Σε αυτό θα κριθεί η επιτυχία της και όχι μόνο στο να διαλέγει καλούς συμβούλους.
Τώρα όσον αφορά τους κερδισμένους από τη μεταρρύθμιση, αυτοί δεν είναι άλλοι από τους μεγάλους χαμένους της προηγούμενης εικοσαετίας. Τις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που ζούσαν από τη διανομή του μερίσματος. Το εξοντωτικό γι' αυτές 17% ενώ ακόμη και η Ελλάδα έχει μόνο 5% φορολογία, τις τσάκισε. Τώρα που και στην Κύπρο γίνεται 5%, αποκαθίσταται η αδικία. Ας μην ξεχνάμε πως με το 17% στην ουσία επιδοτούσαν τις μηδενικές φορολογίες στις ξένες επιχειρήσεις καθιστώντας τις κυπριακές λιγότερο ανταγωνιστικές. Υπήρχε βέβαια λόγος το 2002 όταν έγινε αυτό, αλλά 23 χρόνια μετά ήταν ξεκάθαρη στρέβλωση. Ειδικά από τη στιγμή που η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο εξαναγκασμός της Μόσχας στις ρωσικές επιχειρήσεις για να επαναπατρίσουν την έδρα τους είχε εξαλείψει τα όποια πλεονεκτήματα προσέφερε η τότε φορολογική μεταρρύθμιση.
Αν μάλιστα είχε προχωρήσει η αύξηση του εταιρικού φόρου από το 2018 όταν το επιχείρησε ο τότε ΥΠΟΙΚ Χάρης Γεωργιάδης και στη συνέχεια τέως υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, οι κυπριακές επιχειρήσεις θα ήταν σε θέση να απορροφήσουν καλύτερα τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού και του υψηλού πληθωρισμού. Το κυριότερο, θα ήταν σε θέση να ανταγωνιστούν καλύτερα τις ξένες επενδύσεις στη χώρα ειδικά τα τελευταία χρόνια που αυτές είναι «πραγματικές» και όχι «εικονικές» και επεκτείνονται σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Την ίδια ώρα, η αύξηση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις στο 15%, βγάζει τη χώρα από τις μαύρες λίστες ως φορολογικός παράδεισος και ανοίγει τον δρόμο για να υπογραφούν συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολογίας με κράτη στη Λατινική Αμερική και την Ασία. Για όλα αυτά πρέπει οι προτάσεις να ψηφιστούν χθες.
Υστερόγραφο: Έχει δίκιο το ΑΚΕΛ που εκφράζει ετεροχρονισμένη πικρία για το ότι το 2011 έγινε ο κακός χαμός για να μην αυξηθεί ο φορολογικός συντελεστής από 10% στο 11%, αλλά δεν είναι της ώρας.
