Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD) στην Κύπρο,
- 23,6% των εφήβων 15-16 ετών έχουν καπνίσει έστω και μία φορά στη ζωή τους συμβατικό τσιγάρο
- 7,6% καπνίζει συχνά έως και καθημερινά συμβατικό τσιγάρο
- 5% κάπνισε πρώτη φορά πριν την ηλικία των 13 ετών
- 8% κάπνισε ηλεκτρονικό τσιγάρο πρώτη φορά πριν την ηλικία των 13 ετών
- 23% κάνει συχνή χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου
- 15,1% καπνίζει καθημερινά ηλεκτρονικό
- 8% άρχισε το ηλεκτρονικό πριν τα 13
- 68,4% έχει καταναλώσει έστω και μια φορά αλκοόλ,
- 43% καταναλώνει συχνά αλκοόλ,
- 36,8%, όταν πιει, ενδέχεται να ξεπεράσει τα πέντε ποτά
- 88% θεωρεί ότι είναι εύκολο να αποκτήσει πρόσβαση σε αλκοολούχα ποτά και άλλες ουσίες
Πείτε αλήθεια, τώρα! Έχετε διαβάσει πιο τρομακτικές λέξεις-φράσεις, από τις παραπάνω; Πρόκειται για ούτε 100, 98 για την ακρίβεια, λέξεις οι οποίες δείχνουν πόσο έχουμε αποτύχει ως κοινωνία. Αποτύχαμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας αλλά κυρίως να τα μάθουμε πώς να προστατεύουν τα ίδια τον εαυτό τους.
Και το χειρότερο δεν είναι ότι αποτύχαμε αλλά ότι δεν δείχνουμε το απαραίτητο ενδιαφέρον, πρώτο, να αποδεχθούμε την αποτυχία μας, και, δεύτερο, αλλά και πιο βασικό, να πάρουμε μέτρα. Έχουμε μείνει στις διαλέξεις 1-2 φορές το πολύ κάθε χρόνο στο σχολείο για το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και το κάπνισμα, και την ίδια στιγμή έχουμε νομοθεσίες που δεν εφαρμόζονται σε σχέση με την πώληση αλκοόλ και καπνικών προϊόντων σε ανήλικους, ενώ για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και γενικά τα εναλλακτικά προϊόντα, που είναι και της μόδας, δεν έχουμε καταφέρει να θεσπίσουμε νόμο και ούτε γίνονται ενέργειες, επίσημα τουλάχιστον, προς αυτή την κατεύθυνση. Ποιος να τρέξει τώρα να κάνει νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου για να ανοίξει επιτέλους και στην Κύπρο αυτή η συζήτηση; Λες και νοιάζεται κανείς για την υγεία των παιδιών μας!
Κακές γλώσσες λένε ότι δεν νομοθετούν για ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα εναλλακτικά προϊόντα, στην ίδια λογική που σιωπούν απέναντι στη μη τήρηση των υφιστάμενων νομοθεσιών, λόγω συμφερόντων που υπάρχουν πίσω από τέτοιες αγοραπωλησίες. Με λίγα λόγια το κράτος κλείνει τα μάτια απέναντι στο συμφέρον των νέων, των πολιτών, της δημόσιας υγείας, για να εξυπηρετήσει άλλα συμφέροντα.
Και για να μην βγει κανείς και να πει ότι, με την επιβολή αυστηρών απαγορεύσεων και νομοθεσιών, δεν θα κάνουμε δουλειά και «πρέπει να καλλιεργήσουμε αντικαπνιστική και κατά του αλκοόλ κουλτούρα» και ένα σωρό άλλες ιδεατές μπούρδες, έχω να δώσω ως παράδειγμα τη Σουηδία. Τι έκαναν λοιπόν οι Σουηδοί για να μειώσουν αισθητά τη χρήση αλκοόλ σε νέους;
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 με αρχές του 2000 ήρθαν και αυστηροποίησαν ό,τι νόμο είχαν σε σχέση με τη χρήση αλκοόλ, ειδικά για τους νέους. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι οι κάβες ελέγχονται από το κράτος, το οποίο έχει το μονοπώλιο, με ελάχιστες εξαιρέσεις καταστημάτων τα οποία απαγορεύεται να πουλήσουν αλκοόλ σε άτομα κάτω των 20 ετών. Πέραν των υψηλών προστίμων που καλούνται να πληρώσουν σε περίπτωση που παρανομήσουν, οι επιχειρήσεις αυτές εάν παραβούν τον νόμο τρεις φορές μέσα σε διάστημα μικρότερο των τεσσάρων ετών, τότε, κατεβάζουν υποχρεωτικά ρολά. Αυτό και μια σειρά από άλλα μέτρα έφεραν μείωση στο ποσοστό συχνής χρήσης των Σουηδών εφήβων, από το 46% αρχές του 2000, στο 17% το 2024. Τους πήρε μεν 24 χρόνια αλλά μείωσαν το ποσοστό κατά 30% σχεδόν.
Και εμείς μπορούμε να γίνουμε Σουηδία. Το ερώτημα είναι: θέλουμε να γίνουμε προκειμένου να προστατεύσουμε τα παιδιά μας;
