Στην Κύπρο παρατηρείται το εξής χρόνιο, ανησυχητικό φαινόμενο που παραπέμπει σε θεσμική εκτροπή: Σοβαρές διοικητικές και πολιτικές ευθύνες-παραλείψεις, που αναδεικνύονται μέσα από καταδικαστικές αποφάσεις δικαστηρίων και πορίσματα ερευνητικών επιτροπών, αν και κραυγαλέες, δεν αναλαμβάνονται.
Ενδεικτικά αναφέρουμε το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για τους φονικούς αερόσακους Takata που αποκάλυψε την εγκληματική αδράνεια των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών και που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο δυο νεαρών προσώπων και τον σοβαρό τραυματισμό στο πρόσωπο τρίτου νεαρού. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, είχαμε την καταδικαστική απόφαση του ΕΔΔΑ με ονομαστική αναφορά στον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, Σάββα Αγγελίδη, για παραλείψεις και λανθασμένους χειρισμούς σε υπόθεση βιασμού. Τα παραδείγματα είναι πολλά και εξοργιστικά και επιβεβαιώνουν περίτρανα ότι οι πολιτικοί μας ταγοί και οι αξιωματούχοι αυτού του κράτους, αιρετοί και διορισμένοι, δεν γνωρίζουν τι εστι πολιτική ευθιξία.
Μουσαμάδες και τυχάρπαστοι
Η στήλη το έχει επισημάνει αρκετές φορές και το επαναλαμβάνει: οι πολιτικοί και οι αξιωματούχοι μας, με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις, δεν έμαθαν να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, διότι ανδρώθηκαν πολιτικά μέσα σε κόμματα όπου κυριαρχούν η αρπαχτή, το βόλεμα, η ατιμωρησία, η συγκάλυψη, η απάτη και η υποτέλεια. Είναι μουσαμάδες και τυχάρπαστοι που ελίσσονται ανάλογα με το πού τους συμφέρει, κυρίως όταν πρόκειται για την ανάληψη των δικών τους ευθυνών.
Για την αντιμετώπιση των πιο πάνω ντροπιαστικών φαινομένων, η στήλη προτείνει την ψήφιση νόμου που να υποχρεώνει τους πολιτικούς και αξιωματούχους να αποδέχονται τα πορίσματα των ερευνητικών επιτροπών και τις δικαστικές αποφάσεις, να είναι δεσμευτικά έναντί τους και να παύονται όταν τους καταλογίζονται ευθύνες, εφόσον οι ίδιοι δεν διαθέτουν την τόλμη και την ευθιξία να τις αναλάβουν. Αλλά και όσοι δηλώνουν ότι τις αναλαμβάνουν στην ουσία δεν το πράττουν, αν αυτή η ανάληψη ευθύνης δεν συνοδεύεται με απολογία και παραίτηση.
Η στήλη, λοιπόν, εισηγείται την κατάθεση πρότασης νόμου με τίτλο: «Ο περί Μουσαμάδων Πολιτικών και Αξιωματούχων Νόμος του 2025». Αρκεί να βρεθεί ένας βουλευτής να την καταθέσει στην ολομέλεια της Βουλής. Πάντως, ο τελευταίος που επιχείρησε αντίστοιχη θεσμική παρέμβαση ήταν ο Γιώργος Περδίκης, το 2019, και κατάντησε το μαύρο πρόβατο της Βουλής. Κηρύχθηκε ανεπιθύμητο πρόσωπο.
Η πρόταση νόμου του Περδίκη υποχρέωνε τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αποδέχεται τα πορίσματα των ερευνητικών επιτροπών και, κατ’ επέκταση, να προχωρεί στην παύση των αξιωματούχων στις περιπτώσεις όπου τους καταλογίζονται ευθύνες. Η τύχη αυτής της πρότασης νόμου αγνοείται.
Τελικά, ποιοι τιμωρούνται;
- Το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για το μέγα σκάνδαλο των «χρυσών» διαβατηρίων δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιούνιο του 2021 και ανέδειξε τη διαπλοκή, τη σήψη και τη διαφθορά που κρύβονταν πίσω από τη βιομηχανία των «χρυσών» διαβατηρίων, όταν λίγοι και γνωστοί έγιναν πολυεκατομμυριούχοι στις πλάτες του κράτους. Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, ουδείς οδηγήθηκε στη φυλακή. Οι πολιτικές ευθύνες βοούν και είναι τεράστιες. Τις ανέλαβε κανείς;
- Τον Μάρτιο του 2019 δημοσιοποιήθηκε το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για το πλιάτσικο που μαινόταν για χρόνια στον Συνεργατισμό, με εμπλοκή κομματικών στελεχών, ημετέρων και κουμπάρων. Ανέλαβαν τις πολιτικές τους ευθύνες; Είχαν την ευθιξία να παραιτηθούν; Φυλακίστηκαν οι υπαίτιοι; Τέσσερις υποθέσεις όλες κι όλες οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη και κατέρρευσαν ενώπιον Κακουργιοδικείων. Όλοι αθώοι.
- Τον Σεπτέμβριο του 2013, δημοσιοποιήθηκε το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για την καταστροφή της οικονομίας του τόπου και την κατάρρευση του τραπεζικού μας συστήματος. Το πόρισμα με τις τεράστιες πολιτικές ευθύνες που καταλογίζονταν μπήκε στο αρχείο. Και σε αυτή την περίπτωση, όλες οι υποθέσεις κατέρρευσαν ενώπιον της Δικαιοσύνης. Είχαμε μόνο μια καταδίκη μεγαλοτραπεζίτη πρωτόδικα, η οποία, όμως, ακυρώθηκε στο Εφετείο. Δαπανήθηκαν εκατομμύρια ευρώ για έρευνες και λογισμικά αλλά το αποτέλεσμα ήταν μηδέν εις το πηλίκον.
Εύλογα, λοιπόν, διερωτώνται οι πολίτες: Τι νόημα έχουν οι διορισμοί ερευνητικών επιτροπών όταν οι υπαίτιοι δεν φυλακίζονται και οι πολιτικοί προϊστάμενοι δεν παύονται;
Μακάρι να διαψευστούμε με το πόρισμα Takata. Ο χρόνος θα δείξει.
