Με τη βοήθεια της φίλης μας Ziliha Uluboy, κλινικής ψυχολόγου, η οποία εργάστηκε για πολλά χρόνια στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, πηγαίνω να συναντήσω τον πολύ ηλικιωμένο παππού της στο σπίτι του στο Geunyeli. Καθισμένος στο μπαλκόνι περιμένοντάς με, με υποδέχεται με ζεστασιά και καθόμαστε να πιούμε τον καφέ μας. Σε λίγο η Ziliha έρχεται με λίγο ekmek kadeyifi και παγωτό - στην πραγματικότητα, είχε υποσχεθεί ότι ο παππούς της θα έφτιαχνε το ekmek kadeyifi, επειδή του αρέσει να φτιάχνει και να προσφέρει αυτό το γλυκό στους επισκέπτες του. Όμως, τις τελευταίες μέρες έχει κάποιο πρόβλημα με τα μάτια του, οπότε η Ziliha το αγόρασε από ένα κατάστημα και το τρώμε με τον καφέ μας, όλοι χαμογελαστοί, αφού το ekmek kadeyifi είναι ένα από τα καλύτερα γλυκά που αρέσει και στους Ελληνοκύπριους φίλους μας. Είχαμε ξεκινήσει τη συνέντευξη πριν φτάσει η Ziliha και υπάρχει μια κάμερα όπου καταγράψει τα τοπία ως αναμνηστικό. Πριν τελειώσει η συνέντευξη, έρχεται και ο θείος της που ζει στο Λονδίνο μαζί με την Αγγλίδα σύζυγό του και κάθονται και αυτοί μαζί μας στο μπαλκόνι, συζητώντας. Πηγαίνω μέσα για να φωτογραφίσω τις φωτογραφίες που υπάρχουν στους τοίχους. Φωτογραφίες του κ. Aziz με τη σύζυγό του, την αείμνηστη κα Ziliha. Το σπίτι είναι γεμάτο με θετική ενέργεια και καλή ατμόσφαιρα, όλες οι πόρτες και τα παράθυρα είναι ανοιχτά, με θέα προς τα βουνά της Κερύνειας από το Geunyeli. Ο Aziz Sofuoghlou νιώθει πολύ λυπημένος όταν μιλάει για τη σύζυγό του που έχασε πριν από ενάμιση χρόνο. «Είχα ένα σπίτι, τώρα νιώθω άστεγος», λέει εξαιτίας της απώλειας της συζύγου του.
Γεννήθηκε στο χωριό Τέρρα
Γεννημένος το 1933 στο χωριό Τέρρα στην Πάφο, ο Aziz Sofuoghlou είναι ακριβώς 92 χρονών. Κάθε χρόνο πήγαινε να γιορτάσει τα γενέθλιά του στην Τέρρα, όχι όμως φέτος, καθώς είχε κάποια προβλήματα υγείας. «Έζησα στην Τέρρα για 22 χρόνια», μου λέει. «Ήμουν βοηθός αστυνομικός στις βάσεις της RAF. Το 1956, παντρεύτηκα τη γυναίκα μου Ziliha - και αυτή ήταν από την Τέρρα. Είχαμε δύο παιδιά. Ο γιος μου ζει στην Αγγλία, η κόρη μου στη Λευκωσία. Η γυναίκα μου πέθανε πριν από ενάμιση χρόνο. Ήταν στο νοσοκομείο για πεντέμισι μήνες, υπέφερε πολύ. Ας αναπαύεται εν ειρήνη. Χωρίς αυτήν, νιώθω σαν να μου λείπει το άλλο μου μισό».
Ο γείτοντας Φαιδωνής
Πριν από το 1974, ζούσαν στη Λεμεσό. Μετά το 1974, εγκαταστάθηκαν στο χωριό Γερόλακκος και μετά αγόρασαν ένα ημιτελές κτήριο στην Κερύνεια και ολοκλήρωσαν οι ίδιοι την κατασκευή του σπιτιού τους. «Έζησα στη Λεμεσό για 16 χρόνια. Δούλευα με Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, με Άγγλους. Πριν από το 1960 ήμουν βοηθός αστυνομικός, μετά έγινα αστυνομικός, μείναμε για έναν χρόνο στη Λεύκα. Και μετά πήγαμε στη Λεμεσό και ζήσαμε εκεί για 16 χρόνια. Στη Λεμεσό, τα βράδια πυροβολούσαν στον αέρα και το πρωί πήγαιναν όλοι στη δουλειά τους. Στη Λεμεσό είχαμε έναν Ελληνοκύπριο γείτονα που τον έλεγαν Φαιδωνή. Πριν αιχμαλωτιστούν οι άντρες, πηγαίναμε ο ένας στο σπίτι του άλλου. Τα σπίτια μας ήταν στην οδό Πράγας. Ο Φαιδωνής ήταν αστυνομικός, κι εμείς ήμασταν αστυνομικοί, αλλά ήμασταν εντελώς μόνοι, αφού υπηρετούσαμε στην τουρκοκυπριακή πλευρά - κανείς δεν ήξερε τι θα συνέβαινε. Όλοι πιστεύαμε ότι θα επανενωνώμαστε. Δείτε πόσα χρόνια πέρασαν και δεν μπορέσαμε να επανενωθούμε, τίποτε δεν έγινε.
Ο Φαιδωνής μας έσωσε. Όταν κάποιοι άνθρωποι της ΕΟΚΑ Β΄ ήρθαν και άρχισαν να παρενοχλούν ανθρώπους, μπαίνοντας στα σπίτια ορισμένων Τουρκοκυπρίων, τους είπε: «Αυτοί οι άνθρωποι δεν φταίνε σε τίποτα. Δεν θα τους αγγίξετε» και μας προστάτευσε. Μετά τη διάνοιξη των οδοφραγμάτων, τον επισκεφθήκαμε στη Λεμεσό και βγάλαμε μαζί φωτογραφίες.
Το 1974, με πήραν αιχμάλωτο πολέμου στη Λεμεσό για τρεις μήνες, όπως και όλους τους άλλους Τουρκοκύπριους άντρες. Η κόρη μου, ο γιος μου και η γυναίκα μου ήρθαν παράνομα εκείνες τις μέρες με ταξί. Η αδελφή της γυναίκας μου ζούσε στο Καϊμακλί, οπότε πήγαν εκεί. Τον Νοέμβριο, κατά την ανταλλαγή αιχμαλώτων, με απελευθέρωσαν και πήγα στη γυναίκα μου και τα παιδιά μου. Η κόρη μου ήταν τότε 14 χρονών και ο γιος μου 15».
«Ένας ξυλουργός από τον Γερόλακκο»
«Πριν αρρωστήσει η γυναίκα μου, μέναμε σε εκείνο το σπίτι στην Κερύνεια. Μετά εγκατασταθήκαμε σε αυτό το σπίτι στη Λευκωσία και ενοικιάσαμε το σπίτι μας στην Κερύνεια. Για τη θεραπεία της, έπρεπε να είμαστε στη Λευκωσία, γι' αυτό».
Όταν ήταν στο χωριό Γερόλακκος, βρήκε τρεις φωτογραφίες στο σπίτι όπου είχε εγκατασταθεί. Ο Ελληνοκύπριος ιδιοκτήτης του σπιτιού επισκέφθηκε μία φορά το σπίτι του, αλλά δεν έμεινε πολύ. «Ήταν ξυλουργός, από ό,τι θυμούμαι. Εκείνη τη μέρα δεν έμειναν πολύ και δεν μπόρεσα να βρω τις φωτογραφίες για να του τις δώσω. Μετά μετακομίσαμε στην Κερύνεια. Πηγαίναμε περιστασιακά στον Γερόλακκο. Είχαμε ένα κατάστημα στον Γερόλακκο. Όταν ήρθαν ξανά στον Γερόλακκο, δεν μπόρεσαν να με βρουν γιατί ήμουν στην Κερύνεια. Ζήτησα από την εγγονή μου Ziliha Uluboy να βρει τους ιδιοκτήτες για να τους δώσει αυτές τις φωτογραφίες και εκείνη επικοινώνησε μαζί σας. Ας ελπίσουμε ότι θα τους βρείτε», λέει. Έχει τέσσερα εγγόνια και τέσσερα δισέγγονα.
«Έζησα 63 χρόνια»
«Εργάστηκα ως σιδηρουργός για 25 χρόνια», λέει. «Επίσης, συσκεύαζα τρόφιμα όπως ταχίνι. Αγόραζα ταχίνι, την έβαζα σε συσκευασίες και την πουλούσα. Ζούσα στην Κερύνεια. Το σπίτι μου βρισκόταν στην καλύτερη τοποθεσία της Κερύνειας, στον δρόμο προς το χωριό Τέμπλος. Ο γιος μου ονομάζεται Erdinch Aziz και η κόρη μου Ayshe Sofuoghlou.
Έζησα με τη γυναίκα μου για 63 χρόνια. Ήμασταν πάντα μαζί. Ήμασταν πολύ δεμένοι. Όταν αρρώστησε, τη φρόντιζα, της μαγείρευα. Το χειρότερο είναι το κενό που άφησε πίσω της. Τότε είχα ένα σπίτι, τώρα νιώθω άστεγος χωρίς αυτήν. Το σπίτι στην Κερύνεια είναι δικό μας, το αγοράσαμε με τα δικά μας χρήματα. Αλλά το σπίτι στον Γερόλακκο δεν μας ανήκε».
«Το σπίτι στον Γερόλακκο»
«Όταν μετακομίσαμε από τη Λεμεσό στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, στο χωριό Γερόλακκος, το σπίτι στο οποίο εγκατασταθήκαμε ήταν άδειο. Κατάλαβα ότι οι Ελληνοκύπριοι ιδιοκτήτες του σπιτιού ήταν νιόπαντροι. Στο σπίτι υπήρχαν πολλά σκουπίδια, μας πήρε πολύ χρόνο να το καθαρίσουμε. Είχε λεηλατηθεί, γι' αυτό το σπίτι ήταν άδειο».
Επιστροφή φωτογραφιών
Μου ζητά να βρω τους κατόχους των φωτογραφιών, ώστε να τους τις επιστρέψει. Καλώ τους αναγνώστες μου να βοηθήσουν να βρούμε τους κατόχους των τριών φωτογραφιών που ο κ. Aziz θέλει να επιστρέψει σε αυτούς. Μπορείτε να μου γράψετε στο email μου caramel_cy@yahoo.com ή να μου στείλετε SMS στο κινητό μου τηλέφωνο στο 99966518. Γνωρίζω ότι πρόκειται για ένα ευαίσθητο θέμα και θα εκτιμούσα κάθε βοήθεια, ώστε να κάνουμε τον κ. Aziz ευτυχισμένο στα γεράματά του, διευκολύνοντας την επιστροφή των φωτογραφιών που βρήκε στον Γερόλακκο και φύλαξε όλα αυτά τα χρόνια.
Ένα παιδί με το όνομα «Tera»
Τον ευχαριστώ και επίσης ευχαριστώ την εγγονή του, Ziliha Uluboy, που διευθέτησε αυτή τη συνέντευξη. Η Ziliha είναι κλινική ψυχολόγος και για περισσότερο από μια δεκαετία εργάστηκε για την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων. Τώρα έχει τη δική της κλινική, συνεχίζει τις σπουδές της στην ψυχολογία και ασκεί το επάγγελμά της στην κλινική της. Είναι παντρεμένη με έναν υπέροχο φίλο μας, τον Oncel Polili, έναν δικηγόρο, αλλά όχι έναν οποιονδήποτε δικηγόρο. Η ειδικότητά του είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα και μπορείτε να τον δείτε να υπερασπίζεται ακτιβιστές, συνδικαλιστές, προσωπικότητες της αντιπολίτευσης όταν χρειάζονται υπεράσπιση λόγω συλλήψεων ή οποιωνδήποτε άλλων υποθέσεων στο δικαστήριο. Ασχολείται επίσης με υποθέσεις που αφορούν θέματα αντίρρησης συνείδησης, ανθρώπινα δικαιώματα κ.λπ. Συμμετέχει επίσης στο διοικητικό συμβούλιο του Τουρκοκυπριακού Ιδρύματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, παρέχοντας την εμπειρία και τις απόψεις του στο ίδρυμα. Έχει επίσης ασχοληθεί με το ευαίσθητο ανθρωπιστικό ζήτημα των «αγνοουμένων» στην Κύπρο, συντάσσοντας εκθέσεις και αξιολογώντας την κατάσταση. Είναι ένα από τα πιο λαμπρά παραδείγματα προοδευτικού Τουρκοκύπριου και μαζί με τη Ziliha έχουν μια υπέροχη κόρη που ονομάζεται Tera. Ναι, το όνομα του χωριού Τέρρα, ζει μέσα από το δικό της όνομα - Tera.
Τηλ: 99966518
