Sevgul Uludag caramelcy@yahoo.com
Τηλ: 99966518
Ο πόνος που βιώνουν οι κοινότητές μας από τη δεκαετία του 1950, σε όλη τη διάρκεια της περιόδου 1963-64 και κατά τη διάρκεια και μετά το 1974 είναι ο ίδιος: δεν υπάρχει «τουρκικός» ή «ελληνικός» πόνος - υπάρχει μόνο ανθρώπινος πόνος. Πιστεύω ότι το σημείο καμπής στις σχέσεις των κοινοτήτων μας στην πρόσφατη ιστορία ήταν το 1955 - το σημείο καμπής όταν ιδρύθηκε η ΕΟΚΑ και λίγο μετά η ΤΜΤ και στη συνέχεια, με την «ενθάρρυνση» και την «οργάνωση» των τριών εγγυητριών, οι κοινότητες «στράφηκαν» η μία εναντίον της άλλης, ξεκινώντας την αιματοχυσία στο όμορφο νησί μας. Το 1963-64 έφερε περισσότερο πόνο και δεινά και μετά από μια δεκαετία, το 1974 έφερε τον πόλεμο και τη διαίρεση του νησιού μας. Η τραγωδία ολοκληρωνόταν.
Τα λόγια της Άντρης
Η Άντρη Χριστούδια Gumuskut, στη σελίδα της στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης λέει στις 20 Ιουλίου 2025: «20 Ιουλίου 1974: Savaşların kazananı, acıların bayramı olmaz. (Ο πόλεμος δεν έχει νικητή και ο πόνος δεν γιορτάζεται). Κάθε χρόνο ο ίδιος πόνος. Κάθε χρόνο οι σειρήνες μας θυμίζουν ένα έγκλημα, ένα τραύμα που σημάδεψε τη ζωή όχι μόνο των γενεών που το έζησαν μα και άλλων μετά από αυτές. Κάθε χρόνο θυμάμαι τις ιστορίες της γιαγιάς Χρυστάλλας για εκείνα τα πρώτα δύο χρόνια της ζωής μου στην Άσσια, και σκέφτομαι πώς θα ήταν άραγε αν ζούσαμε εκεί στο χωριό μας, μαζί με τα ξαδέρφια μας, αν μπορούσα και εγώ να πηγαίνω μεγαλώνοντας στο πατρικό των γονέων μου, αν είχα και εγώ μνήμες και αναμνήσεις από τις ρίζες μου. Κάθε χρόνο θυμάμαι τον θείο μου που έκλαψε όταν μας αποχαιρέτησε στο Πέργαμος στις 26 Απριλίου 2003 όταν περάσαμε με τα ξαδέρφια μας για να πάμε στο χωριό μας: 'Και δεξιά όταν μπείτε θα δείτε τα κυπαρίσσια. Εγώ τα φύτεψα'. Κάθε χρόνο θυμάμαι την έκπληξή μας όταν είδα ότι η τεράστια βεράντα στο πατρικό μου ήταν επίσης τεράστια στη μνήμη και ψυχή του πατέρα μου που την έβλεπε μέσα από τα μάτια της ψυχής του.
Κάθε χρόνο κοιτάζω και τον γιο μου που μεγαλώνει, τον 100% Κύπριο, και σκέφτομαι ότι γι' αυτή την επανένωση που η γέννησή του ενέπνευσε (ένα από τα πρώτα παιδιά μεικτών γάμων μετά το 2003), θέλω να συνεχίσω να αγωνίζομαι. Κάθε χρόνο σκέφτομαι και τους Τουρκοκύπριους φίλους μου που ξέρουν, που νιώθουν πώς νιώθουμε και που θέλουν μαζί με μας να παλέψουμε μαζί. Και ας θυμώνουν και ας απογοητεύονται και ας νιώθουν ο Γκάσπερ το φαντασματάκι μέσα στη δική μας ιστορία. Και ας μην καταλάβαμε οι περισσότεροι από μας και τη δική τους απώλεια.
Κάθε χρόνο που περνά θα αγαπώ όλο και περισσότερο ολόκληρη την Κύπρο. Κάθε φορά που θα με ρωτάνε γιατί 'πας απ' εκεί', θα απαντώ γενναία γιατί ακριβώς την αγαπώ και τη θέλω ολόκληρη. Γιατί συνδέομαι γενναία με ολόκληρη την Κύπρο και όχι τη μισή. Γιατί αγωνίζομαι για ολόκληρη την Κύπρο. Και κάθε φορά που θα με ρωτάνε από πού είσαι ενστικτωδώς θα απαντώ: Από την Άσσια. Κάθε χρόνο τα ίδια. Κάθε μέρα τα ίδια. Γιατί εγώ ζω το συρματόπλεγμα και την ελπίδα κάθε μέρα»
.
Άντρη Χριστούδια Gumuskut
Τα λόγια της Birgul
Στις 20 Ιουλίου 2025, η Birgul Kilich Yildirim, την οποία γνωρίζουμε από το ντοκιμαντέρ «Ο πατέρας του γάλακτός μου», εκφράζει τις ελπίδες της με ένα άρθρο και ένα ποίημα για την ειρήνη. Αναφέρει: «Κύπρος. Ένα κομμάτι παράδεισου στη μέση της Μεσογείου. Το νησί όπου ο ήλιος αγγίζει με τη ζεστασιά του τις ελιές, τις γαλάζιες θάλασσες, τους δρόμους βουτηγμένους στην Ιστορία. Αλλά αυτή η όμορφη γη συνάντησε επίσης κατά καιρούς τη σκληρή πλευρά της. Και η 20ή Ιουλίου 1974 είναι μια ημερομηνία που άφησε βαθιά σημάδια στην ιστορία του νησιού. Αυτή η ημερομηνία για μερικούς ήταν 'ειρήνη' και για άλλους 'πόνος'. Κάποιες μητέρες έχασαν τα παιδιά τους, κάποια παιδιά έμειναν ορφανά. Σπίτια εγκαταλείφθηκαν, οι γειτονιές έμειναν σιωπηλές, οι ζωές χωρίστηκαν. Αυτό που συνέβη εκείνη τη μέρα δεν ήταν απλώς μια στρατιωτική επιχείρηση, αλλά η αρχή από ένα βαθύ τραύμα στις καρδιές των δύο κοινοτήτων.
Αλλά η ισχυρότερη δύναμη του χρόνου είναι η ικανότητά του να θεραπεύει. Με το πέρασμα των χρόνων, οι πληγές επουλώνονται, οι μνήμες ωριμάζουν. Ο πόνος είναι ακόμα νωπός, οι αγνοούμενοι είναι ακόμα στις καρδιές, αλλά τώρα είναι η ώρα να ξεπεράσουμε τη σκιά του παρελθόντος και να κοιτάξουμε στο φως του μέλλοντος. Γιατί η Κύπρος δεν είναι μόνο το παρελθόν, αλλά μπορεί να είναι μόνο ένα μέλλον γεμάτο ελπίδα.
Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι. Αυτοί που μοιράζονται τον ίδιο ουρανό, αυτοί που βρέχονται από τις ίδιες βροχές, αυτοί που τους φυσάει ο ίδιος άνεμος. Ίσως μιλούν διαφορετικές γλώσσες, ίσως έχουν διαφορετικές ιστορίες, αλλά το χρώμα των δακρύων τους είναι το ίδιο. Κάθε χαμένο ανθρώπινο ον είναι κοινός πόνος για την ανθρωπότητα, ανεξάρτητα από την πλευρά από την οποία προέρχεται. Σήμερα, η ειρήνη δεν είναι απλώς μια ευχή, είναι μια αναγκαιότητα. Για να μπορέσουν οι μελλοντικές γενιές να μεγαλώσουν όχι με μίσος αλλά με κατανόηση, το βαρύ φορτίο του παρελθόντος πρέπει να ελαφρυνθεί με αγάπη.
Το γέλιο των παιδιών στους δρόμους της Κύπρου πρέπει να αντικαταστήσει τον θυμό. Η μουσική πρέπει να αναμειχθεί, οι γλώσσες πρέπει να ενωθούν σε τραγούδια. Πρέπει να χτιστούν γέφυρες μεταξύ μας, όχι τείχη που μας χωρίζουν. Γιατί η ειρήνη δεν σημαίνει να ξεχνούμε το παρελθόν, η ειρήνη σημαίνει να αντλούμε διδάγματα από το παρελθόν και να χτίζουμε το μέλλον μαζί. Και αυτό το κοινό μέλλον μπορεί να αναπτυχθεί στις καρδιές του κάθε Κύπριου.
Στη σκιά της 20ής Ιουλίου, θυμούμαστε για άλλη μια φορά: Ο πόνος μας είναι κοινός, το ίδιο πρέπει να είναι και οι ελπίδες μας. Η ειρήνη δεν είναι απλώς μια λέξη, είναι μια πρόθεση, μια βούληση, ένας δρόμος. Και είναι ευθύνη όλων μας να περπατήσουμε σε αυτόν τον δρόμο. Ας γραφτεί το μέλλον της Κύπρου με ειρήνη. Ας είναι η πένα μας η αγάπη».
Η Birgul Kilich Yildirim με τον πατέρα της Mehmet στα αριστερά και «τον πατέρα του γάλακτός» της Αντρέα Ευσταθίου στα δεξιά.
Τα λόγια της Leyla
Η Leyla Huseyin Kiralp, της οποίας ο σύζυγος ήταν μεταξύ των θυμάτων της σφαγής στην Τόχνη το 1974 από την ΕΟΚΑ Β΄ και ο οποίος αγνοούνταν μέχρι που βρέθηκαν τα οστά του σε μαζικό τάφο στη Γέρασα της Λεμεσού, γράφει επίσης στις 20 Ιουλίου 2025, κοινοποιώντας μια φωτογραφία στην οποία αγκαλιάζει μια Ελληνοκύπρια γυναίκα σε μια εκδήλωση. Η Leyla γράφει τα εξής: «Καλημέρα σας 51 χρόνια μετά το 1974, και οι δύο πλευρές έχουν αγνοούμενους και πόνο. Χρειαζόμαστε κατανόηση, ενσυναίσθηση, συγχώρεση και ειρήνη, όχι εχθρότητα και προκλήσεις. Επειδή όλοι μας είμαστε πολίτες αυτής της χώρας, ζούμε σε αυτή τη χώρα και θα συνεχίσουμε να ζούμε σε αυτή τη χώρα».
Ένα ποίημα για την ειρήνη από την Birgul
Στο ποίημά της με τίτλο «Για εκείνα τα πρόσωπα που κοιτάζουν τον ίδιο ουρανό», η Birgul Kilich Yildirim γράφει για τις ελπίδες της για ειρήνη στην Κύπρο:
Σκεφτείτε ένα νησί
Όπου τα παιδιά μεγαλώνουν στη σκιά των ελαιόδεντρων
Τα πρωινά ξυπνούν με τη μυρωδιά της θάλασσας
Σκεφτείτε ένα νησί
Όπου η γη είναι γεμάτη τόσο με γέλια όσο και με δάκρυα
Είναι το έτος 1974, ο μήνας Ιούλιος
Ο ήλιος έδυσε λίγο νωρίτερα εκείνο το καλοκαιρινό πρωί
Οι δρόμοι έμειναν σιωπηλοί, οι καρδιές χωρίστηκαν
Κάποιοι έχασαν ένα παιδί
Κάποιοι έχασαν την παιδική τους ηλικία
Κάποιοι ακόμα κουβαλούν ένα κλειδί στην τσέπη τους
Για την πόρτα του σπιτιού στο οποίο δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν
Αλλά ο χρόνος
Ο χρόνος δεν φέρει μόνο τις πληγές
Δίνει και τη δύναμη να τις θεραπεύσουμε
Καθώς κοιτάζουμε το παρελθόν με θλίψη
Πρέπει να προχωρήσουμε προς το μέλλον με ελπίδα
Γιατί τα δάκρυα
Δεν αναγνωρίζουν γλώσσες, δεν γνωρίζουν σημαίες
Το χρώμα του πόνου είναι το ίδιο και στις δύο πλευρές
Ω Κύπρος
Ήμασταν σιωπηλοί μαζί
Ας μιλήσουμε τώρα μαζί
Ας μην κουβαλάμε το βάρος του παρελθόντος
Αλλά την ελαφρότητα του μέλλοντος στους ώμους μας
Ας ανοίξουμε παράθυρα προς τις καρδιές, όχι προς τους τοίχους
Ας κάνουμε το αύριο να λάμψει πιο φωτεινά από το σήμερα
Η ειρήνη δεν είναι απλώς μια λέξη
Είναι το χαμογελαστό πρόσωπο ενός παιδιού
Ο ανέμελος ύπνος μιας μητέρας
Οι ελιές που μοιραζόμαστε στο τραπέζι
Μην ξεχνάτε
Εξακολουθούμε να κοιτάζουμε τον ίδιο ουρανό
Και τα δάκρυά μας πέφτουν στο ίδιο έδαφος
Ας καλλιεργήσουμε λοιπόν την ειρήνη μαζί
Με αγάπη και υπομονή
Στην καρδιά της Κύπρου
