Αν το κυκλοφοριακό πρόβλημα που μαστίζει τη Λεμεσό τα τελευταία χρόνια δεν ήταν τόσο σοβαρό, θα κοντεύαμε να γίνουμε γραφικοί σχετικά με το πόσο πολύ ασχολούμαστε, γράφουμε, γκρινιάζουμε και παραπονιόμαστε γι’ αυτό. Μία βόλτα στη Λεμεσό ένα πρωί ή ένα απόγευμα στις ώρες αιχμής (όχι ότι υπάρχει κάποια ώρα που είναι ησυχία), είναι αρκετή για να καταστήσει σαφές σε όλους ότι η κατάσταση έφτασε το απροχώρητο, χωρίς να υπάρχει όμως κάποιο συγκεκριμένο πλάνο, έστω μια αμυδρή ελπίδα… ότι κάτι μπορεί να αλλάξει σύντομα. Οι διάφορες μικροπαρεμβάσεις είναι σταγόνα στον ωκεανό, ενώ η αργοπορημένη εφαρμογή τους πολλές φορές φέρνει αντίθετα αποτελέσματα, αφού αυξάνει τη δυσπιστία του κόσμου ως προς τις αποφάσεις που παίρνονται δήθεν για καλύτερη κυκλοφοριακή διαχείριση.
Η Λεμεσός βιώνει συνεχή και ασταμάτητη ραγδαία ανάπτυξη εδώ και χρόνια, με τον ιδιωτικό τομέα και τις επενδύσεις του να προηγούνται κατά πολύ των δημοσίων υποδομών μίας πόλης. Οι συγκοινωνιολόγοι λένε ότι το κυκλοφοριακό είναι πρωτίστως πολεοδομικό ζήτημα, αλλά εμείς το μόνο που συζητάμε διαρκώς είναι νέους δρόμους, διαπλατύνσεις και οτιδήποτε άσχετο με την ουσία του προβλήματος που καλούμαστε να λύσουμε. Κανείς δεν ασχολήθηκε τα προηγούμενα χρόνια ώστε να συζητηθεί και να μελετηθεί με σοβαρό και ολοκληρωμένο τρόπο. Πόσα ακόμα σπίτια, πόσα ακόμα αυτοκίνητα, πόσο ακόμα κόσμο μπορεί να χωρέσει η Λεμεσός; Στην ίδια πόλη που κάποτε έμεναν 150 χιλιάδες κόσμου, σήμερα μένουν πάνω των 300, χωρίς κανένα καινούργιο έργο υποδομής, χωρίς καμία πραγματική επένδυση στα μέσα μεταφοράς.
Δεν υπάρχει πόλη που να κατάφερε να λύσει το κυκλοφοριακό της πρόβλημα χωρίς να δώσει πραγματική σημασία και προτεραιότητα στα μέσα μεταφοράς. Οι νέοι δρόμοι είναι σίγουρα αναγκαίοι, αλλά η κουβέντα για υπέργειες και υπόγειες γέφυρες είναι μία ξεπερασμένη συζήτηση που κοστίζει πολλά εκατομμύρια και έχει μικρά αποτελέσματα, όχι τόσο άμεσα όσο χρειάζεται. Αυτό λένε οι ειδικοί και οφείλουμε να το ακούσουμε και να τελειώνουμε. Ταυτόχρονα, το κυκλοφοριακό δεν μπορεί να είναι πρόβλημα μόνο ενός δήμου και όχι γενικότερα του κράτους που έχει τα χρήματα και τους μηχανισμούς να λάβει αποφάσεις. Η μονοδρόμηση ενός δρόμους ή προώθηση ενός άλλου μικρού έργου υποδομής, δεν λύνει το κυκλοφοριακό. Το κυκλοφοριακό για παράδειγμα μπορεί να το λύσει ένα μέσο σταθερής τροχιάς. Μπορεί ένας δήμος να φτιάξει από μόνος του τραμ ή τρένο; Όχι.
Δυστυχώς, όμως, στην Κύπρο υπάρχει σοβαρή έλλειψη πραγματικού σχεδιασμού. Δεν βλέπουμε ή καλύτερα δεν θέλουμε να δούμε πιο μπροστά. Τα τοπικά σχέδια και τα σχέδια περιοχής είναι διακοσμητικά και οι αναπτύξεις εγκρίνονται σχεδόν όλες με παρεκκλίσεις από το Υπουργικό. Ο κάθε υπουργός (με μέσο όρο 2-3 χρόνια θητείας, το μέγιστο 5) δεν προλαβαίνει -και μάλλον δεν τον ενδιαφέρει- να σχεδιάσει μακροχρόνια, αλλά ψάχνει άμεσες λύσεις σε μικρές παρεμβάσεις που δεν διορθώνουν τίποτα. Θέλουμε τα εγκαίνια και τις κορδέλες και όχι τα πραγματικά έργα υποδομής. Δηλαδή, αν σήμερα στην Κύπρο αποφασίσουμε να φτιάξουμε ένα τραμ, ακόμα και αν τα κάνουμε όλα γρήγορα, οι σημερινοί αξιωματούχοι δεν θα καρπωθούν το παραμικρό. Γιατί να τα κάνουν; Είναι αυτή λογική όμως; Δυστυχώς έτσι σκέφτονται.
Αντίθετα με όλα τα πιο πάνω, συνεχώς ζητάμε από τους ειδικούς νέες μελέτες. Τις φτιάχνουν αλλά δεν μας αρέσουν. Τη μία φωνάζουν οι κάτοικοι για τη μονοδρόμηση, την άλλη οι καταστηματάρχες για τη πεζοδρόμηση, την επόμενη τα γραφεία για τη στάθμευση και ξανά από την αρχή. Μία ολοκληρωμένη μελέτη χρειάζεται 2-3 χρόνια, στην καλύτερη, να τελειώσει. Μετά τη συζητάμε για άλλα 2… αφαιρούμε ότι θα προκαλέσει πολιτικό κόστος, σταματάμε επειδή έχει εκλογές και ξανά από την αρχή. Γίνεται μελέτη το 2025 και ξεκινούμε να την υλοποιούμε το 2035. Στο μεταξύ ο ιδιωτικός τομέας φτιάχνει μία πολυκατοικία σε 16 μήνες. Και αυτά δεν είναι θεωρητικά. Το ΣΒΑΚ Λεμεσού ολοκληρώθηκε το 2019, κόστισε σχεδόν 1 εκατ. Οι μελέτες βασίστηκαν σε δεδομένα του 2015-2018. Σήμερα η Λεμεσός είναι άλλη πόλη και το ΣΒΑΚ αραχνιάζει στα συρτάρια.
Αυτό το διάστημα άρχισε ξανά η συζήτηση για τραμ ή τρένο στην Κύπρο. Πριν δύο χρόνια, όποιος έλεγε κάτι τέτοιο τον έβλεπαν παράξενα. Μέχρι να το συζητήσουμε, να το πιστέψουμε, να το μελετήσουμε και να βρούμε τα χρήματα, η Λεμεσός θα έχει ξανά διπλάσιο πληθυσμό. Αργούμε, όχι μόνο στην κίνηση…αλλά και στις αποφάσεις.
