Της Ελένης Νεάρχου
Το Ayran είναι τουρκικής προέλευσης λέξη, που σημαίνει βουτυρόγαλα. Το αϊράνι ή αριάνι, έχει εν ολίγοις τις ρίζες του στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και είναι ένα παραδοσιακό δροσιστικό εποχιακό ποτό, με βάση το νερωμένο ξινόγαλο, στο οποίο προστίθεται δυόσμος και λίγο αλάτι. Στην Κύπρο, διαβάζουμε από την εγκυκλοπαίδεια Polignosi, το αϊράνι ήρθε επί Οθωμανοκρατίας (1571 – 1878) και πουλιόταν τα καλοκαίρια στους δρόμους μέχρι πριν μερικές δεκαετίες από πλανόδιους πωλητές. Τότε, επειδή δεν υπήρχε πάγος κατασκευασμένος με τεχνικά μέσα, έφερναν τον χειμώνα χιόνι από το Τρόοδος μέσα σε σακούλες που το έθαβαν βαθιά στη γη σε σκιερά μέρη και τον διατηρούσαν μέχρι το καλοκαίρι. Πλέον δεν υπάρχουν στην Κύπρο πλανόδιοι πωλητές αϊρανιού, με το ποτό να έχει βιομηχανοποιηθεί και να πωλείται εμφιαλωμένο στην αγορά. Το αϊράνι κατασκευάζεται σε μεγαλύτερες ποσότητες από παραδοσιακούς κατασκευαστές και στη βόρεια Κύπρο.
Αρέσει και μάλιστα πολύ!
Το προϊόν βέβαια φαίνεται να αρέσει ιδιαίτερα και στους Ελληνοκύπριους, με τις γαλακτοκομικές εταιρείες να κάνουν λόγο για υψηλή απήχηση του προϊόντος στην αγορά. Η F. Hadjigeorgiou Dairies, δηλώνει στον «Π» ότι η εταιρεία πουλά περίπου 200-400 μπουκάλια εβδομαδιαίως. Προσθέτει επίσης ότι το αϊράνι αγοράζεται περισσότερο από άτομα τρίτης ηλικίας και όχι τόσο από πιο νεαρά άτομα. Ωστόσο, όπως εξήγησε, μπορεί να γίνει κάποιου είδους «trend» ανάμεσα στους νέους, ειδικότερα από άτομα που τους αρέσει να δοκιμάζουν νέα πράγματα. Αυτό που κάνει το αϊράνι ιδιαίτερο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι το αλάτι με τον δυόσμο, που «κάνουν μία χημική ένωση, δημιουργώντας μία ωραία γεύση».
Η εταιρεία γαλακτοκομικών «Κουρούσιης», αναφέρει στον «Π» ότι, χρόνο με τον χρόνο σημειώνουν αυξητική πορεία οι πωλήσεις του αϊρανιού. Όπως εξηγεί, ο κόσμος το προτιμά το αϊράνι το καλοκαίρι επειδή είναι δροσιστικό. Το αϊράνι, αλλά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα γενικότερα, μπορούν να γίνουν πιο εύκολα μόδα, αφού πωλούνται εμφιαλωμένα και στις υπεραγορές και με αυτό τον τρόπο είναι πιο εύκολα διαθέσιμα προς το καταναλωτικό κοινό.
Και η δοκιμή…
Προτού ξεκινήσω να γράφω αυτό το ρεπορτάζ έκανα μια δοκιμή. Για να είμαι ειλικρινής, δεν είχα δοκιμάσει ποτέ αϊράνι. Έτσι, έτρεξα στην υπεραγορά για να πάρω ένα μπουκάλι και να δοκιμάσω κι εγώ. Να πω την αλήθεια, στην αρχή δεν ενθουσιάστηκα ιδιαίτερα με τη μυρωδιά και τη γεύση. Ήταν ξινό – εξ ου και ξινόγαλα – και κάπως πικρό, αλλά η γλυκιά επίγευση που αφήνει, αξίζει τη δοκιμή. Οπότε, αν είσαι λάτρης του γάλακτος και των γαλακτοκομικών, δροσίσου με ένα ποτήρι αϊράνι!
Πηγή: Polignosi – Μεγάλη κυπριακή εγκυκλοπαίδεια
