Δεν έχει περάσει καν ένας μήνας από τη φονική πυρκαγιά της ορεινής Λεμεσού, που φαίνεται ότι ξεκίνησε από παράνομο σκυβαλότοπο και παρά τις διάφορες συζητήσεις, δηλώσεις, εξαγγελίες, δεν βάζουμε μυαλό, συνεχίζοντας στην ίδια ακριβώς τακτική με αυτή που έφερε την καταστροφή.
Αυτή τη φορά στο χωριό Δύμες της επαρχίας Λεμεσού οι εικόνες είναι τραγικές αφού προκύπτει ότι μέσα στο δάσος που εφάπτεται της κοινότητας, υπάρχουν εδώ και χρόνια δεκάδες εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα τα οποία αποτελούν εστία κινδύνου για ανάφλεξη και επέκταση πυρκαγιάς. Σίγουρα δεν πρόκειται για τον μοναδικό παράνομο σκουπιδότοπο στην ύπαιθρο, αλλά πρόκειται για μία εξόφθαλμη περίπτωση και πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα. Μόλις τον προηγούμενο μήνα, κοντά στο σημείο υπήρξε πυρκαγιά, η οποία ευτυχώς δεν επεκτάθηκε. Τόσο η κοινότητα όσο και άλλες αρμόδιες Αρχές γνωρίζουν το θέμα εδώ και χρόνια, αφού τουλάχιστον από το 2022 το Κίνημα Οικολόγων έχει προβεί σε δημόσιες καταγγελίες, ενώ τις προηγούμενες μέρες έγινε εκ νέου ανάρτηση φωτογραφιών από το στέλεχος του Κινήματος Οικολόγων, Ανδρέα Ευλαβή.
Όπως μαρτυρούν και οι εικόνες, δεν πρόκειται ούτε καν για ένα σημείο όπου έχουν αφεθεί μερικά παλιά αυτοκίνητα, αλλά για ολόκληρο «νεκροταφείο» αυτοκινήτων το οποίο επιτήδειοι εκμεταλλεύονται για να αποθέτουν εκεί παράνομα οχήματα που δεν είναι πλέον σε λειτουργία. Σύμφωνα με όσα πληροφορείται ο «Π» τα εν λόγω τεμάχια γης, αν και εντός δάσους, είναι ιδιωτικά και εκεί φαίνεται το ζήτημα να περιπλέκεται. Τα οχήματα έχουν αφεθεί εκεί εδώ και χρόνια και βρίσκονται παρκαρισμένα ακόμα και στην άκρη του δρόμου ανάμεσα σε πεύκα και αρκετά έχουν καλυφθεί από τις πευκοβελόνες. Πάντως, όμως, όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες δεν πρόκειται μόνο για οχήματα αλλά και για δεκάδες άλλα αντικείμενα κάθε είδους, από παλιές ηλεκτρικές συσκευές μέχρι τσίγκους, που έχουν μετατρέψει το δάσος σε σκουπιδότοπο. Η εν λόγω περιοχή βρίσκεται περίπου 500 μέτρα μακριά από κατοικίες και εφάπτεται στενού αγροτικού δρόμου που σε περίπτωση πυρκαγιάς είναι δύσκολο να επιχειρήσουν μεγάλα πυροσβεστικά οχήματα.
«Θα το δούμε»
Μιλώντας με τον κοινοτάρχη του χωριού Δύμες, Χριστάκη Θεοχάρους, παραδέχθηκε ότι η κοινότητα γνωρίζει εδώ και χρόνια την ύπαρξη του εν λόγω σημείου, μετά από διάφορες καταγγελίες που έφτασαν και κοντά τους. Εξήγησε και ο ίδιος ότι υπάρχει ζήτημα που αφορά ιδιωτικά τεμάχια γης και δεν μπορεί η κοινότητα, σύμφωνα πάντα με τον ισχυρισμό του, να παρέμβει για να μετακινήσει τα οχήματα. Σε παρατήρησή μας ότι δεν μιλάμε για ένα σημείο όπου έχουν «παρκάρει» με κάποια λογική τα οχήματα, ούτε για περιφραγμένο, καθαρό χώρο, ο κοινοτάρχης επέμενε ότι δεν υπάρχουν σκουπίδια αν και δεσμεύτηκε να στείλει ξανά συνεργείο για να δει για σκουπίδια. Ταυτόχρονα ως προς το τι σκοπεύει να πράξει η κοινότητα για τα αυτοκίνητα και τα μεγαλύτερα ογκώδη αντικείμενα που υπάρχουν εκεί παρατημένα, ο κ. Θεοχάρους ανέφερε ότι θα βρουν λύση το συντομότερο, ανάλογα με τους χειρισμούς που επιτρέπεται να γίνουν από τη νομοθεσία. Εξήγησε δε ότι αυτή την περίοδο είναι δύσκολο για την κοινότητα να ασχοληθεί με το ζήτημα αυτό καθώς υπάρχουν άλλες προτεραιότητες που σχετίζονται με προγραμματισμένες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
«Πάθαμε και δεν μάθαμε»
Μιλώντας στον «Π» το στέλεχος του Κινήματος Οικολόγων Ανδρέας Ευλαβής, που ανάδειξε το ζήτημα δημοσιεύοντας τις απαράδεκτες αυτές εικόνες, είπε φανερά απογοητευμένος ότι «δεν βάζουμε μυαλό». «Πάθαμε και δεν έχουμε μάθει σε αυτή τη χώρα, έχουμε βιώσει τόσες καταστροφές από παρόμοια περιστατικά και παρόμοιες καταστάσεις». Ο κ. Ευλαβής δήλωσε επιπλέον εξαιρετικά απογοητευμένος από τη στάση των αρμοδίων Αρχών ξεκαθαρίζοντας ότι για τον ίδιο δεν υπάρχει «καμία δικαιολογία» αφού εδώ και χρόνια αλλά και πιο πρόσφατα, έχουν ενημερωθεί για την περίπτωση όλα τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα, χωρίς όμως να υπάρξει κάποια αντίδραση.
Οι σκυβαλότοποι-πυριτιδαποθήκες της Κύπρου
Οι παράνομοι σκυβαλότοποι παραμένουν μια από τις πιο επικίνδυνες εστίες πρόκλησης πυρκαγιών στην Κύπρο. Διασκορπισμένοι σε ολόκληρη την επικράτεια, θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με πυριτιδαποθήκες έτοιμες να εκραγούν, απειλώντας ζωές, περιουσίες και το φυσικό περιβάλλον. Ωστόσο, και παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις των αρμόδιων Αρχών, το φαινόμενο όχι μόνο δεν περιορίζεται αλλά διογκώνεται, μετατρέποντας κάθε καλοκαίρι σε εποχή φόβου.
Εκατοντάδες σημεία, δεκάδες πυρκαγιές
Στην Κύπρο, υπάρχουν εκατοντάδες παράνομοι σκυβαλότοποι, κυρίως σε δασικές και αγροτικές περιοχές. Οι σκυβαλότοποι αυτοί αποτελούν σοβαρό πρόβλημα για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία λόγω έλλειψης πρόληψης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης του προβλήματος. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν πέρσι το καλοκαίρι στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 120 παράνομοι σκυβαλότοποι σε όλη την επικράτεια αλλά εκτιμάται ότι ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η επαρχία Πάφου, καθώς, σύμφωνα με τον βοηθό έπαρχο Πάφου, καταγράφηκαν 540 παράνομες χωματερές, πολλές σε περιοχές Natura 2000, με αποτέλεσμα να απειλούνται προστατευόμενα οικοσυστήματα από πιθανές πυρκαγιές.
Πρόκειται, ουσιαστικά, για στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι οι χωματερές λειτουργούν ως «πυριτιδαποθήκες», που ανά πάσα στιγμή μπορούν να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτα μέτωπα φωτιάς.
Με στόχο την αντιμετώπιση του προβλήματος, το Υπουργείο Εσωτερικών διέθεσε ποσό ύψους €1 εκατομμυρίου για την αποκατάσταση παράνομων σκυβαλότοπων. Αναλυτικότερα, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, αναγνώρισε τις ελλείψεις στον καθαρισμό γεωργικής γης και την αναγκαιότητα ενίσχυσης των τοπικών Αρχών, σημειώνοντας ότι το υπουργείο διαθέτει κονδύλι ύψους €1 εκατομμυρίου για 16 συμπλέγματα κοινοτήτων, γειτονικών σε δάση, με σκοπό την απομάκρυνση βλάστησης και σκουπιδιών από επικίνδυνες περιοχές.
Το πρόβλημα των σκυβαλότοπων, πέρα από την αισθητική και περιβαλλοντική υποβάθμιση, αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες κινδύνου πυρκαγιών στην Κύπρο. Οι αριθμοί, οι χάρτες και τα περιστατικά δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας: οι σκυβαλότοποι είναι πραγματικές «πυριτιδαποθήκες» που ανάβουν φωτιές.
