Η γερμανική οικονομία, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν, συρρικνώθηκε κατά 0,2%, σε πραγματικές τιμές, σε τριμηνιαία βάση, κατά το τρίμηνο που έληξε τον Δεκέμβριο, ποσοστό προσαρμοσμένο στις εποχικές διακυμάνσεις. Οπότε σε ετήσια βάση η γερμανική οικονομία συρρικνώθηκε τόσο το 2023 όσο και το 2024, κατά 0,3% και 0,2% αντίστοιχα.
Παρά το γεγονός ότι αναμενόταν συρρίκνωση της οικονομίας στη Γερμανία, φαίνεται να είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν, ενώ και για το 2025 οι αρχικές εκτιμήσεις για ανάπτυξη 1,1% έχουν περιοριστεί στο 0,3%.
Οι επερχόμενες εκλογές στη Γερμανία αναμένεται να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον εφόσον αναμένεται στον κυβερνητικό συνασπισμό να συμμετέχει και το κόμμα της ακροδεξιάς, ενώ ήδη υιοθετούνται πολιτικές για προστασία των συνόρων και επίσπευση των απελάσεων («διασπείρεται» το φαινόμενο της αποπαγκοσμιοποίησης και εθνικοποίησης των οικονομιών).
Η γαλλική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,1% ενώ οι οικονομίες της Αυστρίας και της Ιταλίας παρέμειναν στάσιμες (όπως και κατά μέσο όρο η οικονομία της ευρωζώνης) σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (για όσες χώρες υπάρχουν στοιχεία).
Σημαντική συρρίκνωση 1,3% παρουσίασε η οικονομία της Ιρλανδίας, αποτέλεσμα του κλεισίματος κάποιων εργοστασίων πολυεθνικών εταιρειών, που μετέφεραν μέρος της παραγωγής στην Κίνα λόγω κόστους, ενώ η παρουσία στη χώρα αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών προκαλεί μεταβλητότητα (παράγοντας που πρέπει να παρακολουθείται πιο προσεκτικά με τη νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ). Η Κύπρος διαφαίνεται ότι για το 2024 θα κλείσει με ρυθμούς ανάπτυξης πέραν του 3%.
Σημαντικά φαίνεται να είναι τα ζητήματα που προκύπτουν στη βιομηχανική παραγωγή της Ευρώπης, η οποία συρρικνώνεται λόγω του περιορισμού των εξαγωγικών προορισμών και του αυξημένου κόστους ενέργειας και παραγωγής. Κίνα και ΗΠΑ αναμένεται να πιέσουν ακόμη περισσότερο τα περιθώρια κέρδους αλλά και τις διαθέσιμες αγορές. Σύμφωνα με αναλυτές, η μη εφαρμογή των πράσινων πολιτικών από τις δύο χώρες αναμένεται να μειώσει σημαντικά το κόστος παραγωγής, καθιστώντας τα ευρωπαϊκά προϊόντα λιγότερο ανταγωνιστικά.
Η νομισματική πολιτική
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναλύοντας τα πιο πάνω, την οικονομική στασιμότητα και το ποσοστό πληθωρισμού να κινείται στην τιμή-στόχο του 2%, προχώρησε την περασμένη Πέμπτη σε ακόμη μία μείωση των επιτοκίων κατά 0,25%. Κύριος στόχος είναι η σταδιακή μείωση του κόστους δανεισμού και η ενίσχυση της επιχειρηματικής και επενδυτικής δραστηριότητας.
Στη άλλη όχθη του Ατλαντικού Ωκεανού το διοικητικό συμβούλιο της FED αποφάσισε να αφήσει αμετάβλητα τα επιτόκια, εκφράζοντας ανησυχίες για την πορεία του πληθωρισμού. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του διοικητή της FED ότι θα αναλύουν την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην οικονομία των ΗΠΑ και θα λαμβάνουν τις ανάλογες αποφάσεις, ανεξάρτητα από τις προτροπές και τις εκτιμήσεις του κ. Τραμπ. Φυσικά, η μη συμπόρευση των δύο Κεντρικών Τραπεζών επηρεάζει τη συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ δολαρίου και ευρώ.
Την ίδια στιγμή τα στατιστικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν για την οικονομία των ΗΠΑ καταδεικνύουν λίγο μεγαλύτερη επιβράδυνση της από ό,τι αναμενόταν τους τελευταίους τρεις μήνες του 2024. Το ΑΕΠ επιταχύνθηκε με ρυθμό 2,3% σε ετήσια βάση το τέταρτο τρίμηνο, μικρότερη του αναμενόμενου 2,5% μετά από ανάπτυξη 3,1% το τρίτο τρίμηνο. Φυσικά σε σχέση με την ευρωζώνη, συγκρίνοντας τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν, είναι ξεκάθαρο ότι η οικονομία των ΗΠΑ βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση.
Όπως δηλώνουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναλυθούν οι λόγοι για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας και να ληφθούν τα ανάλογα μέτρα. Διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι υπάρχουν ζητήματα ανταγωνιστικότητας, μεταρρυθμίσεων και θεσμικών ζητημάτων όσον αφορά την οικονομική δομή της Ένωσης. Όλα αυτά αντικατοπτρίζονται και στην πορεία του ευρώ που είναι καθοδική.
Την ίδια στιγμή, αξιοσημείωτη είναι η πορεία της οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας και της προσπάθειας διεύρυνσης της παραγωγικής της βάσης πέραν της εξόρυξης και πώλησης πετρελαίου. Η οικονομία της αναπτύχθηκε το τέταρτο τρίμηνο με ταχύτερο ρυθμό από το 2022, καθώς οι τομείς πέραν του πετρελαϊκού επεκτείνονται στο πλαίσιο της στρατηγικής (με την επένδυση πολλών δισεκατομμυρίων) για τη διαφοροποίηση της οικονομίας.
Το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 4,4% σε ετήσια βάση σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Γενικής Στατιστικής Αρχής της χώρας, ενώ το προηγούμενο τρίμηνο είχε αυξηθεί κατά 2,8%. Οι τομείς που δεν έχουν σχέση με την, πετρελαϊκή οικονομία, συμπεριλαμβανομένου και του τουρισμού, που αποτελούν προτεραιότητα για την κυβέρνηση, η οποία επιδιώκει τον μετασχηματισμό της χώρας, αναπτύχθηκαν κατά 4,6% το τελευταίο τρίμηνο του 2024 σε ετήσια βάση.
Η κυπριακή οικονομία καλείται να λειτουργήσει σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι επηρεάζεται αρκετά από το εξωτερικό περιβάλλον. Μπορεί μεν στατιστικά να παρουσιάζει μία από τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη όσον αφορά στον ρυθμό ανάπτυξης, όμως αποτελεί μέρος της ευρωζώνης, που αυτή τη στιγμή «νοσεί».
Είναι σημαντικό γι' αυτόν τον λόγο να υπάρχει αξιολόγηση της πορείας της παγκόσμιας και της ευρωπαϊκής οικονομίας, κυρίως όταν αναφερόμαστε σε εξωγενείς οικονομίες όπως η κυπριακή, ώστε να υπάρχουν και ανάλογες αποφάσεις στην περίπτωση αρνητικών εξελίξεων. Πολύ σημαντικό είναι επίσης την περίοδο των πλεονασμάτων και της ανάπτυξης να δημιουργούνται «αναχώματα» για ενδεχόμενες μελλοντικές αρνητικές εξελίξεις.
