Αξιολογήσεις για γέλια - Το Δημόσιο των εξαίρετων

 

Συνολικά 42 δημόσιοι υπάλληλοι διώχθηκαν πειθαρχικά από την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) κατά την τελευταία πενταετία (2016-2020), με τους 15 εξ αυτών να βλέπουν την πόρτα εξόδου αφού πρώτα καταδικάστηκαν από ποινικό δικαστήριο για τη διάπραξη σοβαρών ποινικών αδικημάτων, όπως είναι η διακίνηση ναρκωτικών, η δωροληψία, η οικειοποίηση χρημάτων από το Δημόσιο, η παράνομη οπλοκατοχή και η διακίνηση παράνομων φαρμάκων.

Σύμφωνα, λοιπόν, με την έκθεση της ΕΔΥ για το έτος 2020 που επιδόθηκε χθες στον Πρόεδρο Αναστασιάδη από τα μέλη της επιτροπής, κατά το υπό αναφορά έτος η ΕΔΥ είχε ενώπιόν της προς εκδίκαση εννέα πειθαρχικές υποθέσεις, ορισμένες από τις οποίες αφορούσαν περισσότερους του ενός υπαλλήλους. Οι πέντε υποθέσεις ολοκληρώθηκαν εντός του 2020, ενώ οι τέσσερις εξακολουθούσαν να εκκρεμούν στο τέλος τού υπό ανασκόπηση έτους. Επιπρόσθετα, η επιτροπή επιλήφθηκε μίας υπόθεσης μετά από ποινική καταδίκη υπαλλήλου. Παράλληλα, κατά το έτος 2020 η ΕΔΥ έθεσε πέντε υπαλλήλους σε διαθεσιμότητα στο πλαίσιο πειθαρχικής ή και ποινικής έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη εναντίον τους.

Ειδικότερα, οι πειθαρχικές ποινές που επιβλήθηκαν από την ΕΔΥ την πενταετία 2016-2020 έχουν ως εξής: Δύο υπάλληλοι απολύθηκαν, 13 υπάλληλοι υποχρεώθηκαν σε αφυπηρέτηση, δύο υπάλληλοι τιμωρήθηκαν με υποβιβασμό σε κατώτερη θέση, τέσσερις υπάλληλοι σε υποβιβασμό μισθοδοτικής κλίμακας, 10 με χρηματική ποινή και 11 με αυστηρή επίπληξη. Όσον αφορά τα ελαφρότερα πειθαρχικά παραπτώματα τα οποία καθορίζονται στον Πειθαρχικό Κώδικα, η κείμενη νομοθεσία παρέχει τη διακριτική εξουσία στην αρμόδια αρχή να τα εκδικάζει η ίδια συνοπτικά χωρίς παραπομπή στην ΕΔΥ. Οι ποινές που μπορούν να επιβληθούν από την αρμόδια αρχή είναι η επίπληξη, η αυστηρή επίπληξη ή και η διακοπή της προσαύξησης για χρονική περίοδο που να μην υπερβαίνει τους έξι μήνες.

Άριστοι των αρίστων

Λόγω του στρεβλού και οριζόντιου ισοπεδωτικού συστήματος αξιολόγησης που εξακολουθεί, σκανδαλωδώς, να ισχύει στη δημόσια υπηρεσία, σχεδόν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι αξιολογούνται ως εξαίρετοι. Για το έτος 2019 που η ΕΔΥ επεξεργάστηκε και ανέλυσε όλα τα στοιχεία που αφορούν τις αξιολογήσεις των δημοσίων υπαλλήλων, διαπιστώθηκε ότι το 97% από όσους αξιολογήθηκαν έτυχαν αξιολόγησης ως «εξαίρετοι» σε όλα τα στοιχεία της αξιολόγησης, ενώ μόλις εννέα από τους 11.965 υπαλλήλους έτυχαν αξιολόγησης ως «μη ικανοποιητικά», και αυτό σε μερικά μόνο στοιχεία αξιολόγησης. Σε όλους, λοιπόν, αυτούς τους «εξαίρετους» παρεισφρέουν και ανίκανοι και τεμπέληδες, οι οποίοι, όμως, καταλαμβάνουν και θέσεις προαγωγής και ανελίσσονται στα ανώτερα και ανώτατα δώματα της ηγετικής πυραμίδας της δημόσιας υπηρεσίας λόγω ακριβώς αυτής της ισοπεδωτικής αξιολόγησης, όπου αποκτά βαρύνουσα σημασία το κριτήριο της αρχαιότητας για τις θέσεις προαγωγής. Ιδού τι αναφέρει επί του θέματος η ΕΔΥ: «Η συνέχιση της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων με τον τρόπο που γίνεται σήμερα είναι αντιπαραγωγική, δημιουργεί αντικίνητρα και αποτελεί στοιχείο απογοήτευσης εκείνων που πραγματικά είναι άξιοι και προσφέρουν στον μέγιστο βαθμό. Δυστυχώς, για ακόμα μια χρονιά η ισοπέδωση στην αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων στο επίπεδο του «εξαίρετος» παρουσιάζει αποκαρδιωτική εικόνα».

Σύμφωνα με την ΕΔΥ, η ισοπεδωτική αξιολόγηση δημιουργεί έντονα προβλήματα, ιδιαίτερα στην πλήρωση θέσεων προαγωγής. Δεδομένης της ισοπεδωτικής αξιολόγησης στις υπηρεσιακές εκθέσεις και του ότι κατά κανόνα οι υποψήφιοι για προαγωγή έχουν λίγο πολύ ισοδύναμα προσόντα, η ΕΔΥ οδηγείται αναγκαστικά στην επιλογή με βάση την αρχαιότητα των υποψηφίων, που μερικές φορές καθορίζεται από την ηλικία των υποψηφίων. Με τον πρόεδρο και τα μέλη της ΕΔΥ να εκφράζουν μέσα από την ετήσια έκθεσή τους την ελπίδα όπως ψηφιστούν το συντομότερο τα νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, τα οποία, μεταξύ άλλων βελτιώνουν σε πολύ σημαντικό βαθμό το σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων. Δέον να σημειωθεί ότι τα επίμαχα νομοσχέδια κατατέθηκαν αρχικά στη Βουλή για ψήφιση το 2015. Λόγω ενστάσεων των κομμάτων της αντιπολίτευσης αποσύρθηκαν, έγινε ξανά διαβούλευση και κατατέθηκαν εκ νέου στη Βουλή τον Οκτώβριο του 2019, όπου και εκκρεμούν.

Τόσο ο πρόεδρος της ΕΔΥ κ. Γιώργος Παπαγεωργίου όσο και ο Προέδρος της Δημοκρατίας, εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός ότι η Βουλή δεν ψήφισε τα επίμαχα νομοσχέδια, με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να δηλώνει ότι οι ηγέτες της αντιπολίτευσης στις συναντήσεις που είχε μαζί τους τα τελευταία 24ωρα τον διαβεβαίωσαν ότι σε κλίμα συναίνεσης θα συνεργαστούν για την ψήφισή τους.

Προσλήψεις και αφυπηρετήσεις

Συνολικά κατά το 2020 αποδέχτηκαν διορισμό ή προαγωγή 982 υποψήφιοι (402 διορισμοί και 580 προαγωγές). Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σημειώθηκε σημαντική αύξηση στις πληρώσεις θέσεων πρώτου διορισμού και πρώτου διορισμού και προαγωγής, αφού ο αντίστοιχος αριθμός των διορισμών το 2019 ήταν 206. Πρόσθετα, κατά τη διάρκεια του 2020 αφυπηρέτησαν 452 δημόσιοι υπάλληλοι έναντι 347 που είχαν αφυπηρετήσει κατά το 2019.