Συνέντευξη υπ. Οικονομικών στον «Π»: Σχέδιο κινήτρων σε εταιρείες τεχνολογίας μέχρι τον Οκτώβριο

 

 

Μέχρι τον Οκτώβριο η κυβέρνηση θα παρουσιάσει ένα νέο σχέδιο κινήτρων για την προσέλκυσης επενδύσεων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, αναφέρει στον «Π» ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης. Το σχέδιο θα παρέχει διευκολύνσεις εγκατάστασης και απασχόλησης των εργαζομένων και των οικογενειών τους, φορολογικά κίνητρα και ταχείες διαδικασίες αδειοδότησης. Το σχέδιο θα καλύπτει και τους λεγόμενους «ψηφιακούς νομάδες», οι οποίοι θα μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να αξιοποιούν τα κίνητρα που θα προσφέρονται σε εταιρείες.

Με αφορμή την πανδημική κρίση τίθεται με ένταση και το ζήτημα του μοντέλου ανάπτυξης και της διαφοροποίησής του.

Το μοντέλο ανάπτυξης έχει διαφοροποιηθεί τα τελευταία χρόνια, μετά την κρίση του 2013. Δεν είμαστε τόσο εξαρτημένοι από τον τουρισμό και έχουν αναπτυχθεί νέοι τομείς της οικονομίας όπως η τριτοβάθμια εκπαίδευση, η οποία δεν υπήρχε. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι ένας υγιής πυλώνας. Έχει διαφοροποιηθεί το τουριστικό προϊόν. Η Κύπρος μέχρι το 2013 είχε ένα γερασμένο τουριστικό μοντέλο και βλέπω ότι υπάρχει και στρατηγική στον τουρισμό για περαιτέρω διαφοροποίηση. Έχει αναπτυχθεί περισσότερο η ναυτιλία. Έχουν γίνει τεράστιες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Όλα αυτά διαφοροποιούν το οικονομικό μας μοντέλο. Έχουμε παρουσιάσει πρόσφατα και το όραμά μας για την οικονομία και την Κύπρο μέχρι το 2030, που περιλαμβάνει 220 συγκεκριμένες πολιτικές. Χρειάζονται να γίνουν και άλλα, αλλά και περαιτέρω απεξάρτηση από τον τομέα των κατασκευών.

 

Σε αυτό το πλαίσιο της συνεχούς προσπάθειας για βιώσιμη ανάπτυξη και διαφοροποίηση εντός των επόμενων εβδομάδων, μέχρι τον Οκτώβριο θα ανακοινώσουμε και ένα σχέδιο προσέλκυσης επενδύσεων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό βήμα αυτό και πιστεύουμε ότι η Κύπρος έχει μία τεράστια προοπτική λόγω των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων, να φιλοξενεί πολλές τεχνολογικές επιχειρήσεις. Ήδη υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανάλογων εταιρειών.

Θα πρόκειται για ένα νομοθετικό πλαίσιο κινήτρων;

Ναι, θα παρέχει διευκολύνσεις εγκατάστασης και απασχόλησης των εργαζομένων αλλά και των οικογενειών τους, θα παρέχει φορολογικά κίνητρα και ταχείες διαδικασίες αδειοδότησης.

Πιστεύω ότι όταν γίνει αυτό, γιατί υπάρχει ζήτηση, θα βοηθήσει στη μετεξέλιξη της Κύπρου σε ένα κέντρο τεχνολογικών εταιρειών, δημιουργώντας συνέργειες και με άλλους τομείς, όπως τον πανεπιστημιακό τομέα, και την αγορά εργασίας της Κύπρου.

Φιλοδοξούμε να παρέχουμε ένα υγιές σχέδιο κινήτρων μετεγκατάστασης στην Κύπρο εταιρειών τεχνολογίας.

Να σημειώσω ότι το σχέδιο θα καλύπτει και τους λεγόμενους «ψηφιακούς νομάδες», οι οποίοι θα μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να αξιοποιούν τα κίνητρα που θα προσφέρονται σε εταιρείες.

Όταν συζητάτε με επενδυτές και την προσέλκυση επενδύσεων στην Κύπρο, βρίσκεται μπροστά σας το θέμα των διαβατηρίων και την κακή εικόνα που έχει δημιουργηθεί για την Κύπρο;

Προσωπικά όχι, δεν το βρίσκω. Νομίζω ότι οι συζητήσεις ήταν περισσότερο σε πολιτικό επίπεδο, στο εσωτερικό, και με κάποια αρκετά σημαντική μεγέθυνση αυτού του θέματος στην Κύπρο. Έχει δημιουργηθεί μια κακή εικόνα, αλλά δεν αποτρέπει έναν επενδυτή να έρθει στη χώρα μας.

Κρατική εγγύηση για δανεισμό

Ένα μέτρο το οποίο δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής είναι η κρατική εγγύηση για τη χορήγηση δανείων. Η έγκριση του μέτρου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το σχέδιο θα είναι ανοιχτό έως το τέλος του 2021. Υπάρχει ο χρόνος για να υλοποιηθεί στο σύνολό του;

Δυστυχώς, το θέμα έγινε σίριαλ. Αγνοήθηκαν οι προειδοποιήσεις μας και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήρθε και είπε ότι χρειάζονται αλλαγές στη νομοθεσία για να μπορεί να εγκριθεί. Το τροποποιητικό νομοσχέδιο είναι στη Νομική Υπηρεσία και εντός των επόμενων εβδομάδων θα το καταθέσουμε στη Βουλή. Αν ψηφιστεί ή αν δεν προκύπτουν άλλα θέματα, οι ενδιαφερόμενοι δανειολήπτες θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση έως το τέλος του χρόνου. Δεν αποκλείω να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το εργαλείο και το 2022 γιατί διαβλέπω κάποια παράταση της χαλάρωσης που επιτρέπει η Ευρώπη για μερικούς ακόμη μήνες.

Η Κύπρος πότε θα επιστρέψει, δημοσιονομικά, εκεί που ήταν το 2019;

Όσον αφορά τα δημοσιονομικά θα επιστρέψουμε το 2024. Θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε και ενωρίτερα αν δεν επιλέγαμε να συνεχίσουμε μια επεκτακτική δημοσιονομική πολιτική, επεκτακτική αλλά νούσιμη. Αυτή την περίοδο καταρτίζονται και οι προϋπολογισμοί για το 2022, είμαστε στη διαβούλευση και με τα υπουργεία. Φέτος υπολογίζουμε να έχουμε ένα έλλειμμα της τάξης του 4,7% έως 5%, του χρόνου θα μειωθεί στο 3% και ενδεχομένως να επανέλθουμε, αν όλα πάνε καλά και δεν υπάρχουν εκπλήξεις και αν καταφέρουμε να αντλήσουμε και από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης (αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί οι πόροι υπολογίζονται ως έσοδα του κράτους) και δεν χάσουμε πόρους λόγω δικών μας πολιτικών αστοχιών, τότε θα επιστρέψουμε, οριακά σε πλεόνασμα το 2024.

ΜΕΔ και εκποιήσεις

Στο μέτωπο των ΜΕΔ, σχεδιάζεται η μετατροπή της ΚΕΔΙΠΕΣ σε εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων για να λυθεί το ζήτημα των ευάλωτων δανειοληπτών. Σε ποια φάση βρίσκεται το σχέδιο;

Συνεχίζεται η διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία εκτιμώ ότι θα τελειώσει σε κάποιες εβδομάδες και ως υπουργείο έχουμε ήδη βγει σε προσφορά για αγορά υπηρεσιών συμβούλου. Εκτιμώ ότι η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί σε έναν χρόνο από σήμερα, τον Σεπτέμβριο του 2022.

Στο μεσοδιάστημα τι θα ισχύει;

Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι μέχρι σήμερα κανένας ευάλωτος δεν έχει χάσει την πρώτη του κατοικία, γιατί υπάρχει και μία παραπληροφόρηση από κάποιους. Ακούμε ότι ξαναρχίζουν οι εκποιήσεις. Μα ποιος ευάλωτος έχασε την πρώτη του κατοικία; Υπάρχει πλαίσιο, ο ευάλωτος προστατεύεται όπως και προστατεύονται όσοι επιλέξιμοι για ένταξη στο σχέδιο Εστία δεν εγκρίθηκαν ως μη βιώσιμοι. Δεν θα γίνουν εκποιήσεις ευάλωτων που εμπίπτουν σε αυτά τα σχέδια της κυβέρνησης. Στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι έχουν γίνει περίπου 50 εκποιήσεις πρώτων κατοικιών οι οποίες όμως αφορούν πολυτελή ακίνητα αξίας πέραν του ενός εκατομμυρίου ευρώ.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αν και μειώθηκαν παραμένουν ένα μεγάλο βάρος.

Να μην αγνοούμε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι μία κληρονομιά, βαριά, των διαχρονικών στρεβλώσεων στην οικονομική πολιτική τις τελευταίες δεκαετίες. Μπήκαμε στην κρίση, το 2013, λόγω των μη εξυπηρετούμενων δανείων, έγινε κούρεμα, μπήκαμε σε ύφεση, μπήκαμε σε μνημόνιο. Από τότε έχουν γίνει τεράστια βήματα μπροστά αν αναλογιστεί κάποιος αυτή τη βαρύτατη κληρονομιά που είναι και το κύριο πρόβλημα της οικονομίας αυτή τη στιγμή. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στους ισολογισμούς των τραπεζών έχουν μειωθεί κατά 80%, δεν είναι μια αμελητέα πρόοδος. Το ποσοστό τους μειώθηκε στο 18%, από 60% το 2014. Μπαίνουμε σε μία τελική ευθεία για την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος. Και με μετατροπή της ΚΕΔΙΠΕΣ θα μπορέσουμε επόμενα χρόνια να έχουμε μονοψήφιο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων και η Κύπρος να συμβαδίζει και με τον μέσο όρο της Ευρώπης.

Διανύσαμε δρόμο, παρά τις δυσκολίες, παρά την ευαισθησία του θέματος (σε καμία χώρα δεν είναι εύκολα αυτά τα θέματα), μειώθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλά υπάρχουν ακόμη, υπάρχει κάποιος δρόμος ακόμη τον οποίο πρέπει να διανύσουμε και είναι γι' αυτό που πρέπει να προστατεύσουμε τα όπλα τα οποία διαθέτουμε, όπως το πλαίσιο των εκποιήσεων, όπως το συμφωνήσαμε και με τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν είναι το πλαίσιο των εκποιήσεων που θα λύσει το πρόβλημα, αλλά αν δεν το διαθέτεις θα κρυφτούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, με καταστροφικές συνέπειες.

Υπάρχει ένα επιπλέον πρόβλημα. Οι  τράπεζες μειώνουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κυρίως μέσω της πώλησή τους. Ωστόσο, το βάρος του χρέους παραμένει στην οικονομία.

Έχετε δίκιο, αλλά είναι σημαντικό τα ΜΕΔ να φεύγουν από τους ισολογισμούς των τραπεζών γιατί αποκτάς ένα υγιές τραπεζικό σύστημα το οποίο δεν υποφέρει από στρεβλώσεις και μπορεί να χρηματοδοτήσει την αγορά με κεφάλαια και δεν κινδυνεύουν και καταθέσεις των καταθετών όπως είχαν κινδυνέψει το 2013. Αυτό είναι ουσιαστικό και δεν πρέπει να το αγνοούμε. Από την άλλη ναι, παραμένει το βάρος το οποίο σταδιακά μειώνεται. Η μετατροπή της ΚΕΔΙΠΕΣ σε εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων έχει ως στόχο να βοηθήσει και στη μείωση αυτού του βάρους. Η ΚΕΔΙΠΕΣ θα εφαρμόσει και σχέδιο, το mortgage to rent.