Πρόεδρος ΟΕΒ στον «Π»: Άκαιρος ο καθορισμός εθνικού κατώτατου μισθού

 

Την ανάγκη να συνεχιστεί η κρατική στήριξη της οικονομίας τονίζει στον «Π» ο πρόεδρος της ΟΕΒ κ. Αντώνης Αντωνίου, καθώς πολλές επιχειρήσεις και κλάδοι εξακολουθούν να υπολειτουργούν.

«Η στήριξη», προσθέτει, «πρέπει σταδιακά να γίνει πιο στοχευμένη ή να λάβει διαφορετική μορφή, όπως με φορολογικές ελαφρύνσεις ή άλλα εναλλακτικά κίνητρα».

Παράλληλα, μέχρι την έξοδο της οικονομίας από την κρίση, ο κ. Αντωνίου θεωρεί άκαιρη τη συζήτηση ζητημάτων που δυνητικά αυξάνουν το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, όπως είναι ο καθορισμός εθνικού κατώτατου μισθού και το αίτημα για νομοθετική ρύθμιση των συλλογικών συμβάσεων.

«Δεν μπορούν να τίθενται στον διάλογο, ιδιαίτερα ενόσω η οικονομία προσπαθεί ακόμη να διαχειριστεί τις επιπτώσεις της πανδημίας», αναφέρει ο πρόεδρος της ΟΕΒ.

H πανδημία παραμένει παρούσα. Στοίχημα τώρα αποτελεί η ανάκαμψη. Οι κυπριακές επιχειρήσεις έχουν τις δυνάμεις να ανακάμψουν από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία;

Η πανδημία συνεχίζει να επηρεάζει τη βιωσιμότητα των κυπριακών επιχειρήσεων. Προς το παρόν, αυτό που διαπιστώνουμε είναι τη δυσκολία αρκετών κλάδων να επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς. Είναι ενδεικτικό ότι στον τουρισμό, οι αφίξεις ξένων επισκεπτών παραμένουν ακόμη σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με την προ-πανδημίας εποχή και αυτό δείχνει ότι και φέτος η χρονιά θα είναι τουριστικά προβληματική.

Για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε τη δυνατότητα ανάκαμψης κάθε κλάδου και επιχείρησης ξεχωριστά, θα πρέπει να ξεπεράσουμε την κρίση οριστικά. Το πείσμα και η επιμονή Κύπριου του επιχειρηματία, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, αποτελεί την πραγματική ελπίδα για ανάκαμψη.

Διατηρούμε την αισιοδοξία μας και παροτρύνουμε κάθε επιχειρηματία να πράττει το ίδιο. Στα θετικά κρατάμε τη στήριξη της πολιτείας και το πνεύμα αλληλεγγύης και κατανόησης που επικρατεί σε μεγάλο βαθμό στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων.

Όλοι προσδοκούμε σε επιστροφή στην καθημερινότητα, αλλά το τέλος δεν είναι ορατό. Ίσως να χρειαστούν αρκετοί μήνες ακόμη. Η κρατική στήριξη πρέπει να συνεχιστεί;

Παρά το ότι έχουμε περάσει ενάμιση χρόνο σε κατάσταση πανδημίας, εντούτοις συνεχίζουμε να μετράμε καθημερινά εκατοντάδες νέα κρούσματα και να επιβάλλουμε μέτρα για πρόληψη και αντιμετώπισή της.

Ωστόσο, με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στους εμβολιασμούς, κατορθώσαμε να ξανανοίξουμε την οικονομία, έστω και υπό προϋποθέσεις. Όμως, το πλήγμα που υπέστησαν πολλοί τομείς οικονομικής δραστηριότητας είναι τεράστιο. Μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων, είτε παρέμεινε κλειστός για πολλούς μήνες, είτε υπολειτουργούσε λόγω περιορισμένου κύκλου εργασιών ή περιορισμών στη φυσική παρουσία προσώπων.

Αρκετοί κλάδοι αντιμετωπίζουν ακόμα σοβαρά προβλήματα. Η συνέχιση της κρατικής στήριξης αποτελεί μονόδρομο, αφού είναι η μόνη διέξοδος για επιβίωση πολλών επιχειρήσεων, και κυρίως για την αποφυγή των απολύσεων. Φυσικά, η στήριξη πρέπει σταδιακά να γίνει πιο στοχευμένη ή να λάβει διαφορετική μορφή, όπως με φορολογικές ελαφρύνσεις ή άλλα εναλλακτικά κίνητρα.

Σχέδιο Ανάκαμψης

Έχουμε στη διάθεσή μας και το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Μπορεί να κάνει τη διαφορά; Φοβάστε τη μη υλοποίησή του λόγω μη έγκρισης των μεταρρυθμίσεων που το συνοδεύουν;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου που αφορά τη διάθεση ενός ποσού συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2025.

Οι προϋποθέσεις για να εξέλθει ισχυρότερη από την πανδημία η Κύπρος, περιλαμβάνουν ανθεκτικό σύστημα υγείας, ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους και της οικονομίας, αποτελεσματικούς θεσμούς, σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, καθώς και πράσινη μετάβαση. Αυτοί είναι και οι πέντε βασικοί πυλώνες του σχεδίου, που μας βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους.

Οι μεταρρυθμίσεις που συνοδεύουν το σχέδιο έχουν ήδη εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πρέπει το ταχύτερο να υλοποιηθούν. Εξάλλου, αρκετές από αυτές είχαν προγραμματιστεί και στο παρελθόν, αλλά, είτε έμειναν ημιτελείς είτε δεν άρχισαν ποτέ. Με την ευκαιρία αυτή θέλω να καλέσω τις πολιτικές δυνάμεις, όταν ξεκινήσει τις εργασίες της η Βουλή, να προχωρήσουν άμεσα με την ψήφιση των μεταρρυθμίσεων.

Τέλος, να επισημάνω ότι σύμφωνα με μελέτη αντικτύπου του Κέντρου Οικονομικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου, η εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης εκτιμάται ότι θα επιφέρει σημαντικά οφέλη στην οικονομία μας. Ειδικότερα, έως το τέλος του 2026, το ΑΕΠ αναμένεται να είναι κατά 6,8% υψηλότερο και να δημιουργηθούν 11.000 πρόσθετες θέσεις εργασίας.

Πράσινη οικονομία

Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί πλέον μία θεωρητική απειλή. Έρευνα της ΕΤΕπ έδειξε ότι οι κυπριακές επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο, αλλά υπολειπόμαστε σε σχετικές επενδύσεις.

Μέσω πακέτου νομοθετικών και άλλων μέτρων «Fit for 55», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ωθεί το ευρωπαϊκό πολύ φιλόδοξο εγχείρημα για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 55% έως το 2030, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, και την πραγματοποίηση του οράματος για κλιματική ουδετερότητα της ΕΕ ως το 2050. Σημαντική πρόταση για την επιτάχυνση των επενδύσεων είναι η δημιουργία του  Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα που θα χρηματοδοτείται από την ΕΕ και θα παράσχει χρηματοδότηση ύψους 72,2 δισ. ευρώ στα κράτη μέλη για την περίοδο 2025-2032.

Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αναμένεται να βιώσει τις πιο σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη, με σημαντικές αυξήσεις θερμοκρασίας και μειώσεις σε ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα της βροχόπτωσης. Για την Κύπρο αναμένεται αύξηση της μέσης θερμοκρασίας από 1 έως 3 ° C τις επόμενες τρεις δεκαετίες και  μείωση των μέσων ετήσιων βροχοπτώσεων κατά 10-50%

Υπάρχει ανάγκη μετάβασης σε μία «πλήρη και ολοκληρωμένη» προσέγγιση στην Κύπρο. Ακόμη, για την επίτευξη μέτριας μείωσης των εκπομπών απαιτείται γρήγορη εφαρμογή μέτρων για την ηλεκτροκίνηση των μεταφορών, τη μετάβαση σε δημόσια μέσα μεταφοράς και η ενεργειακή ανακαίνιση κτηρίων.

Η Κύπρος κατατάσσεται δεύτερη μετά τη Σουηδία σε αριθμό ενεργειακών έργων ανά εκατομμύριο κατοίκους. Είμαστε αισιόδοξοι πως μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο περιλαμβάνει και τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις, μαζί με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, καθώς και τα άλλα συμπληρωματικά προγράμματα, π.χ. Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης, θα υποστηριχτούν έργα τα οποία θα προσελκύσουν επενδύσεις που θα αποσκοπούν στη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, πρέπει να υπάρξει συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων αρχών και να υπερπηδηθούν εμπόδια που σχετίζονται με τις αδειοδοτικές και χωροθετικές διαδικασίες, αλλά και την ελευθεροποίηση της αγοράς ηλεκτρισμού.

Εργασιακά

Στο μέτωπο των εργασιακών σχέσεων υπάρχουν αρκετά θέματα ανοιχτά: ο καθορισμός κατώτατων μισθών, η σύναψη συμβάσεων και η ρύθμιση των απεργιών σε ουσιώδεις υπηρεσίες. Έχει τεθεί και ένα αίτημα μείωσης της εισφοράς για το Ταμείο Πλεονασμού. Θα διατηρηθεί η εργασιακή ειρήνη;

Έχουν τεθεί διάφορα εργασιακά ζητήματα προς συζήτηση, κάποια εκ των οποίων είναι άκαιρα και δεν μπορούν να αξιολογούνται σε περιόδους κρίσης. Ιδιαίτερα, ζητήματα που δυνητικά αυξάνουν το λειτουργικό κόστος, όπως είναι ο καθορισμός εθνικού κατώτατου μισθού, ή δημιουργούν ανελαστικές συνθήκες στην αγορά εργασίας, όπως είναι το αίτημα για νομοθετική ρύθμιση των συλλογικών συμβάσεων, δεν μπορούν να τίθενται στον διάλογο, ιδιαίτερα ενόσω η οικονομία προσπαθεί ακόμη να διαχειριστεί τις επιπτώσεις της πανδημίας.

Αντιθέτως, για την ΟΕΒ προτεραιότητα έχει η δημιουργία τέτοιων συνθηκών που θα ενισχύσουν τις προσπάθειες για έξοδο από την υγειονομική κρίση και τη διασφάλιση της συνέχισης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, θα δώσουν παράλληλα προοπτικές ανάπτυξης και θα μειώσουν περαιτέρω την ανεργία. Ειδικότερα, θα πρέπει να στοχεύσουμε στην αντιμετώπιση της σοβαρής έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, καθώς η αδυναμία έγκαιρης και κατάλληλης πλήρωσης των κενών θέσεων έχει οδηγήσει σε ακυρώσεις επενδύσεων και νέων έργων, σε περιορισμό των προσφερόμενων υπηρεσιών και σε επιβάρυνση του υφιστάμενου προσωπικού εκεί που οι ανάγκες είναι αυξημένες.

Επιπλέον, η μείωση της εισφοράς στο Ταμείο Πλεονασμού, το οποίο χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τους εργοδότες, από 1,2% σε 0,6% αποτελεί πάγιο αίτημα της ΟΕΒ, αφού το ταμείο έχει αποκτήσει τόσο μεγάλο αποθεματικό που δεν τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητά του. Τέτοιες κινήσεις θα δώσουν ανάσα στις επιχειρήσεις που τα τελευταία χρόνια έχουν επωμιστεί σειρά αυξήσεων στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αλλά και τις εισφορές στο ΓεΣΥ.

Το σύστημα εργασιακών σχέσεων της χώρας διασφαλίζει στον μέγιστο βαθμό την εργατική ειρήνη. Οι συγκρούσεις δεν είναι αυτοσκοπός και πιστεύω ότι διαχρονικά έχουμε αντεπεξέλθει σε κάθε πρόκληση που είχαμε ενώπιόν μας και θα συνεχίσουμε και στο μέλλον να προσπερνούμε τα όποια εμπόδια, με σύνεση και λογική.

Η γενική συνέλευση

Η γενική συνέλευση του οργανισμού αποτελεί ένα ορόσημο. Πώς αξιολογείτε τη χρονιά που πέρασε και ποιοι είναι οι στόχοι σας για το επόμενο 12μηνο.

Τον Ιανουάριο του 2020 ξεκινούσαμε με τους καλύτερους οιωνούς για την οικονομία και με προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης πέριξ του 2,4%. Όλα όμως ανατράπηκαν, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της οικονομίας κατά 5,1%. Τα γρήγορα αντανακλαστικά της ΟΕΒ φάνηκαν πολύτιμα, καθώς από πολύ νωρίς βγήκαμε μπροστά με ρεαλιστικές και αποτελεσματικές προτάσεις για τη διαχείριση της πανδημίας και με έγκαιρες παρεμβάσεις για επίλυση των προβλημάτων που δημιουργούσαν τα περιοριστικά μέτρα. Ταυτόχρονα, η ΟΕΒ συνέβαλε σημαντικά στη διαμόρφωση πολιτικών και μέτρων για στήριξη των επιχειρήσεων και της απασχόλησης.

Παρά τα πολλά προβλήματα, κρίνουμε τη χρονιά πετυχημένη για την ομοσπονδία, και αυτό αποδεικνύεται από τη συσπείρωση του επιχειρηματικού και εργοδοτικού κόσμου γύρω από την ΟΕΒ και την εγγραφή πολλών νέων μελών, επιχειρήσεων και επαγγελματικών συνδέσμων.

Ο βασικότερος στόχος για τους επόμενους 12 μήνες δεν μπορεί να είναι άλλος από την επιστροφή στην κανονικότητα χωρίς περιορισμούς και μέτρα, κάτι που βεβαίως θα εξαρτηθεί από τον τρόπο αντιμετώπισης στην εξέλιξη της πανδημίας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που θα δοθούν μέσα από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προχωρώντας άμεσα σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό που μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε, είναι ότι η ΟΕΒ θα συνεχίσει να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, τόσο στα εύκολα όσο και στα ζόρικα της οικονομικής πορείας του τόπου.