«Όσοι δεν πιστεύουν ότι υπάρχει ο κορωνοϊός και τι μπορεί να κάνει στον άνθρωπο, τότε πρέπει να κάνουν τη βόλτα τους στις ΜΕΘ», λένε από την αρχή της πανδημίας γιατροί και νοσηλευτές που εργάζονται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Ε ναι, λοιπόν, έχουν δίκαιο. Την προηγούμενη εβδομάδα ο «Π» επισκέφθηκε τις ΜΕΘ (Μονάδα Εντατικής Θεραπείας) που φιλοξενούνται στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ), ενός εκ των νοσηλευτηρίων που οι εντατικές τους τελευταίους 19 μήνες ασχολούνται κυρίως με ασθενείς που έχουν νοσήσει με κορωνοϊό. Συνομιλήσαμε με γιατρούς και νοσηλευτές σε μια προσπάθεια να αποτυπωθεί στο χαρτί το μεγαλείο της δουλειάς τους, με τις λέξεις να μοιάζουν φτωχές για να περιγράψουν αυτό που συμβαίνει μέσα στους θαλάμους. Εκεί όπου δίνεται η πραγματική μάχη με τον κορωνοϊό.
Στο γυάλινο δωμάτιο
Τέσσερις εντατικές, με νοσηλευτές και γιατρούς να μην σταματούν ούτε δευτερόλεπτο να εργάζονται αλλά το χαμόγελο και η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο να μην λείπει από το πρόσωπό τους. Είμαστε σε ένα συνεχή πόλεμο, ο οποίος δεν τελειώνει στις 10 μέρες αλλά πάει για μήνες, ανέφερε στον «Π» η καρδιολόγος- εντατικολόγος Άννα Βαβλίτου, τονίζοντας ότι όλο το προσωπικό είναι στα όριά του. Όλοι, παρά τις δυσκολίες, δουλεύουμε σαν μια ομάδα, γιατί αλλιώς δεν βγαίνει η δουλειά, δήλωσε στον «Π» η προϊσταμένη των νοσηλευτών στη ΜΕΘ 1 Μαρία Καϊμή. Σε εκείνο το σημείο, τις τελευταίες ημέρες έχουν αδειάσει τα κρεβάτια όπου φιλοξενούσαν ασθενείς με κορωνοϊό, ωστόσο υπάρχουν οι ασθενείς Post-Covid και άλλα σοβαρά non-Covid περιστατικά τα οποία φτάνουν στο νοσηλευτήριο. Ανεβαίνοντας στον δεύτερο όροφο βρίσκουμε τη ΜΕΘ 2, στην οποία φιλοξενούνται μόνο ασθενείς με κορωνοϊό. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που βλέπουμε στα Μέσα Ενημέρωσης δεν αρκούν για να περιγράψουν το τι πραγματικά συμβαίνει εκεί. Νοσηλευτές και γιατροί κάθε ειδικότητας μέσα σε ένα γυάλινο δωμάτιο, με τους ασθενείς γύρω-γύρω. Στολές και μάσκες έχουν γίνει πλέον μέρος της καθημερινότητας του προσωπικού. Το πιο δύσκολο για το προσωπικό είναι η ενδυμασία, η οποία είναι αποπνικτική, ανάφερε στον «Π» η προϊστάμενη των νοσηλευτών Άντρεα Αγαθοκλέους, θέλοντας να εξηγήσει τις χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν εντός του θαλάμου όπου βρίσκεται το προσωπικό. Συνέχεια υπάρχει γιατρός ή νοσηλευτής εντός του θαλάμου στον οποίο βρίσκονται οι ασθενείς, ενώ όλοι βρίσκονται σε εγρήγορση για να επέμβουν σε περίπτωση που χρειαστεί. Στο τζάμι που χωρίζει το προσωπικό από τους ασθενείς βλέπει κανείς κολλημένες τις αναφορές που δίνουν οι νοσηλευτές εντός του θαλάμου για την κατάσταση της υγείας των ασθενών, με τους γιατρούς και τους νοσηλευτές να εργάζονται σαν μια γροθιά. Με τις ΜΕΘ να αδειάζουν με μεγαλύτερη δυσκολία απ' ότι γεμίζουν, γιατροί, νοσηλευτές και παραϊατρικό προσωπικό βρίσκονται στα όριά τους, μιας και παρά τις ενισχύσεις με νέο «αίμα», οι ανάγκες στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ παραμένουν αυξημένες. Το 8ωρο και το 12ωρο δεν υπάρχουν πλέον, μιας και υπάρχουν φορές που μια βάρδια, λόγω αυξημένων αναγκών, καλύπτει όλο το 24ωρο. Ωστόσο, η πίεση και η αύξηση των νοσηλειών δεν στέρησαν μέχρι στιγμής από κανέναν ασθενή να λάβει την καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, χάρη στη συσσωρευμένη τεχνογνωσία και την καλή συνεργασία που υπάρχει ανάμεσα στο προσωπικό, τα μέλη του οποίου εκφράζουν την ελπίδα ότι θα συνεχιστεί η ποιοτική παροχή υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς και ότι δεν θα δούμε εικόνες που είδαμε να εκτυλίσσονται σε χώρες του εξωτερικού, με τους γιατρούς να επιλέγουν ποιους ασθενείς θα σώσουν.
«Η ελπίδα των ΜΕΘ»
Παρά τις αστοχίες που υπήρξαν και ενδεχομένως να συνεχίσουν να υπάρχουν, μέχρι στιγμής σαν χώρα έχουμε πετύχει στο να μην χαθούν πολλές ζωές στις ΜΕΘ, με το ποσοστό θνησιμότητας να είναι χαμηλό σε αναλογία κρουσμάτων. Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχει ενώπιόν του ο ΟΚΥπΥ, από την αρχή της πανδημίας μέχρι και την 1η Σεπτεμβρίου νοσηλευτήκαν 5.338 ασθενείς με κορωνοϊό, εκ των οποίων οι 560 εισήχθησαν σε ΜΕΘ και οι 541 διασωληνώθηκαν. Με το 30% των νοσηλευόμενων στις εντατικές να είναι κάτω των 50 ετών και το 80-90% να μην έχει ιστορικό εμβολιασμού, γιατροί και νοσηλευτές απευθύνουν έκκληση προς τους πολίτες για εμβολιασμό. Στις ΜΕΘ, όπως ανέφερε ο διευθυντής της στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας δρ Λάκης Παλάζης, δεν υπάρχει διαχωρισμός σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, καθώς όλοι οι ασθενείς λαμβάνουν την ίδια μεταχείριση ανεξάρτητα από το εάν πιστεύουν στο εμβόλιο ή αν θεωρούν ότι δεν υπάρχει ο ιός. Ο δρ Παλάζης τόνισε ότι ο καθένας από εμάς προσεγγίζει το θέμα του εμβολιασμού με διαφορετικό τρόπο, αλλά πρέπει και να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας. Στο θέμα του εμβολιασμού αναφέρθηκε και η δρ Βαβλίτου, η οποία χαρακτήρισε το εμβόλιο ως την ελπίδα των ΜΕΘ, τονίζοντας ότι με τον εμβολιασμό υπάρχει ελπίδα για να παραμείνει «όρθιο» το σύστημα υγείας. Η ίδια μάλιστα δεν δίστασε να παρομοιάσει τους ασθενείς που καταλήγουν στις ΜΕΘ χωρίς να έχουν λάβει καμία δόση εμβολίου με ένα μοτοσυκλετιστή που δεν φορεί κράνος. Η ίδια ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ο θυμός είναι ο ίδιος, καθώς σκέφτεσαι ότι αν φορούσε το κράνος, στην προκειμένη αν είχε εμβολιαστεί, θα μπορούσε να έχει γλυτώσει, αλλά αυτό δεν επηρεάζει την προσπάθεια που γίνεται για να σωθεί μια ζωή.
Το παράπονο
Μια από τις πιο δύσκολες στιγμές που έχουν να διαχειριστούν οι επαγγελματίες υγείας της πρώτης γραμμής, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο με τα περιστατικά με κορωνοϊό, είναι ο θάνατος. Μπορεί να έχει γίνει σχεδόν μέρος της καθημερινότητάς τους, μιας και το τελευταίο χρονικό διάστημα καταγράφονται κατά μέσο όρο 2-3 θάνατοι σε καθημερινή βάση, ωστόσο, όπως εξηγούν οι ίδιοι, η ανθρώπινη απώλεια είναι κάτι που δεν συνηθίζεται, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για άτομα νεαρά σε ηλικία. Όπως τόνισε η δρ Βαβλίτου, είναι άσχημο το να βλέπεις το κενό κρεβάτι τη στιγμή που ξέρεις ότι εκεί προηγουμένως νοσηλευόταν ένας ασθενής για τον οποίο πάλεψες να κρατηθεί στη ζωή. Υπάρχουν ασθενείς που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ, για ένα μπορεί και δύο μήνες, με το προσωπικό θαλάμων να δένεται τόσο μαζί τους όσο και με τους συγγενείς, με τους οποίους υπάρχει καθημερινή επαφή, σε μια προσπάθεια να είναι ενήμεροι για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο άνθρωπός τους. Ο μοναδικός τρόπος για να διαχειριστείς μια τέτοια κατάσταση είναι το να αντιληφθείς ότι έκανες ό,τι μπορούσες και ότι δεν υπήρχε κάτι άλλο που θα μπορούσε να γίνει για να σωθεί ο ασθενής, υπογράμμισε η κ. Καϊμή. Ωστόσο, γιατροί και νοσηλευτές δεν έκρυψαν τη δυσαρέσκειά τους, τόσο για τον τρόπο με τον οποίο ορισμένοι συνάδελφοί τους ή άτομα που έχουν κάποιο είδους εξουσίας επηρεάζουν τους πολίτες να μην εμβολιαστούν, με αποτέλεσμα αυτοί να καταλήγουν στις ΜΕΘ, όσο και για τις καταγγελίες που γίνονται για ελλιπή ενημέρωση των οικείων, που πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά. Βεβαίως, το μεγάλο παράπονο του προσωπικού είναι το γεγονός ότι ενώ δίνουν καθημερινά μάχη για να χαθούν όσο λιγότερες ζωές γίνεται, σε κάποιες περιπτώσεις κατηγορούνται, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, για τον θάνατο συμπολιτών μας, γεγονός που υποσκάπτει τη σκληρή δουλειά που γίνεται στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ.
