Μύρισε μπαρούτι... και λιβάνι στις σχέσεις Αναστασιάδη - Ελπιδοφόρου

Ως ατόπημα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η εν θερμώ απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας να ακυρώσει προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Αρχιεπίσκοπο Βορείου και Νοτίου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο. Ο λόγος; Η παρουσία του Αρχιεπισκόπου στα εγκαίνια του «Σπιτιού της Τουρκίας» στη Νέα Υόρκη, τα οποία τέλεσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με προσκεκλημένο και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ. Όλα δείχνουν πως ο Πρόεδρος, ενεργώντας υπό καθεστώς πανικού λόγω πιέσεων ομογενειακών κύκλων στις ΗΠΑ, αποφάσισε να επικαλεστεί «φόρτο εργασίας» ώστε να μην συναντηθεί με τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο.

Ψάχνουν γέφυρες

Σύμφωνα με πληροφορίες, γίνονται προσπάθειες ώστε να υπάρξει κάποια συνεννόηση και να επαναπρογραμματιστεί η συνάντηση Προέδρου - Ελπιδοφόρου, ώστε να μην δημιουργηθούν εντυπώσεις που εν τέλει θα λειτουργήσουν εις βάρος και των δύο πλευρών. Παράλληλα γίνονται παρεμβάσεις ώστε να αποφευχθεί η έκδοση ανακοινώσεων από ομογενειακές οργανώσεις, με τις οποίες θα ψέγουν τη στάση του Αρχιεπισκόπου.

Αύριο ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος πρόκειται να παραστεί σε εκδήλωση με σχεδόν αμιγές κυπριακό ακροατήριο και υπάρχουν φόβοι για πιθανά προβλήματα, που ίσως βαρύνουν το κλίμα και βαθύνουν το ρήγμα που έχει προκληθεί.

Τα εγκαίνια

Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος είχε προσκληθεί σε μια κοινωνική εκδήλωση, στην οποία παρευρέθηκε και ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Φαίνεται, όμως, ότι κάποιες ομογενειακές οργανώσεις που δεν ευνοούν την παρουσία του στην Αρχιεπισκοπή της Αμερικής, αντέδρασαν έντονα, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις ισορροπίες που πρέπει να τηρεί ο κ. Ελπιδοφόρος ως Τούρκος υπήκοος, αλλά και ως εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου το οποίο εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη. Εξάλλου, κύκλοι της Αρχιεπισκοπής επισημαίνουν ότι ο κ. Ελπιδοφόρος δέχθηκε επίσημη πρόσκληση από διπλωματική αντιπροσωπεία της Τουρκίας και δεν γνώριζε ποιοι θα είναι οι υπόλοιποι που αποδέχθηκαν την ίδια πρόσκληση.

Διπλωματική κρίση

Η απόφαση του Προέδρου Αναστασιάδη προκάλεσε κρίση στις διπλωματικές σχέσεις της Κύπρου με την Αρχιεπισκοπή Βορείου και Νοτίου Αερικής. Μάλιστα, ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος υποχρεώθηκε, από την αντίδραση του Προέδρου και ορισμένων σκληροπυρηνικών κύκλων της ομογένειας και της αρμενικής κοινότητας, να δώσει εξηγήσεις για την παρουσία του στα εγκαίνια του «Σπιτιού της Τουρκίας», με πηγές από την αμερικανική Ορθόδοξη Εκκλησία να τονίζουν ότι ο κ. Ελπιδοφόρος οφείλει να συνομιλεί με αξιωματούχους της Άγκυρας και άλλων χωρών, πάντοτε στο πλαίσιο της προσπάθειας στήριξης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του διαθρησκευτικού διαλόγου, της παγκόσμιας και περιφερειακής ειρήνης.

Έθεσε ζήτημα Χάλκης

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής θα εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία που του δίδεται για να υποστηρίζει με σθένος ζητήματα όπως το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τα δικαιώματα των θρησκευτικών μειονοτήτων στην Τουρκία. Μάλιστα, αυτά είναι και τα ζητήματα που έθεσε ο κ. Ελπιδοφόρος κατά την παρουσία του στα εγκαίνια του «Σπιτιού της Τουρκίας» στη Νέα Υόρκη.

Άλλος χειρισμός Μητσοτάκη

Το παράδειγμα του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν φαίνεται να ακολουθεί ο Έλληνας πρωθυπουργός, παρά τις αρχικές πληροφορίες για ακύρωση και της δικής του συνάντησης με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής για τους ίδιους λόγους, αφότου τον κ. Μητσοτάκη θα ξεναγήσει ο κ. Ελπιδοφόρος στον ναό του Αγίου Νικολάου, στο «Σημείο Μηδέν» στη Νέα Υόρκη την Παρασκευή το βράδυ. Ενώ το επίσημο πρόγραμμα των συναντήσεων του Έλληνα πρωθυπουργού δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί, φαίνεται πως η συνάντηση στην Αρχιεπισκοπή δεν θα γίνει.

Συγχαρητήρια Γκουτέρες

Σημειώνεται ότι στα εγκαίνια του κτηρίου παρευρέθηκε και ο Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος στην ομιλία του αναφέρθηκε στην εξαιρετική, όπως τη χαρακτήρισε, συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και ΟΗΕ, ειδικά στο προσφυγικό ζήτημα. «Είμαι προσωπικά εξοικειωμένος», ανέφερε ο γ.γ. του ΟΗΕ, «με την τεράστια γενναιοδωρία της Τουρκίας και της τουρκικής κοινωνίας προς τους πρόσφυγες». Εξέφρασε, μάλιστα, την εκτίμηση ότι η στενή συνεργασία με την Τουρκία θα συνεχιστεί.

Εξελίξεις στο Κυπριακό;

Ο διορισμός προσωπικού απεσταλμένου ή και ειδικού αντιπροσώπου για το Κυπριακό ήταν το θέμα που κυριάρχησε στην εικοσάλεπτη συζήτηση που είχε χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Αν και ακόμη δεν έχει τεθεί στο τραπέζι το όνομα αυτού ή αυτής που θα αναλάβει αυτό τον ρόλο, ενώ ούτε έχει ξεκαθαρίσει κατά πόσον θα είναι προσωπικός απεσταλμένος όπως η Τζέιν Χολ Λουτ ή ειδικός αντιπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ στο Κυπριακό που θα δίνει αναφορά και στο Συμβούλιο Ασφαλείας, εντούτοις διαφαίνεται μια αλλαγή στη στάση της Τουρκίας στο θέμα αυτό.

Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο γ.γ. του ΟΗΕ ενημέρωσε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι η Τουρκία πρόκειται να αποδεχθεί τον διορισμό ειδικού συμβούλου, γεγονός που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για δημιουργία μιας νέας κινητικότητας στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Ως εκ τούτου, κατά την τριμερή άτυπη συνάντηση της Δευτέρας 27 Σεπτεμβρίου μεταξύ Γκουτέρες – Αναστασιάδη – Τατάρ αναμένονται σημαντικές εξελίξεις.

Ελπίζει ο Πρόεδρος

Πάντως, σε δηλώσεις του μετά τον σύντομο διάλογο που είχε με τον γ.γ. του ΟΗΕ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι «η συνάντηση με τον ΓΓ έγινε σε ένα δημιουργικό κλίμα και ελπίζει πως θα μπορούσε να επαναρχίσει ένας δημιουργικός διάλογος χωρίς προαπαιτούμενα».

Εξάλλου, ο Ταγίπ Ερντογάν στην ομιλία του στη ΓΣ του ΟΗΕ ανέφερε πως η Τουρκία στηρίζει το νέο όραμα λύσης που πρότειναν οι Τουρκοκύπριοι (δύο κράτη), και κάλεσε «τη διεθνή κοινότητα να αξιολογήσει τις απόψεις των Τ/Κ με ανοιχτό μυαλό και χωρίς προκαταλήψεις».