Οι… τρεις καυτές πατάτες για την ηγεσία της Αστυνομίας

Οι ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις στην Αστυνομία Κύπρου, που καλείται να διαδραματίσει πολύπλευρο και σημαντικό έργο, επιβάλλουν και την άμεση επίλυση τριών ουσιωδών και καυτών ζητημάτων από την ηγεσία του σώματος.

Ο λόγος για (1) τα απλήρωτα υπερωριακά καθήκοντα των αστυνομικών, (2) τις προαγωγές που έχουν καταρρακώσει το ηθικό στελεχών της δύναμης και (3) τις προσλήψεις νέων μελών που θα αποφορτίσουν σε ένα βαθμό, αλλά κηρύχθηκαν άκυρες και με δικαστική… βούλα.

Όσοι παρακολουθούν στενά το αστυνομικό ρεπορτάζ, αντιλαμβάνονται ότι αρκετά απλά -κυρίως- μέλη της δύναμης νοιώθουν να έχει πληγεί η επαγγελματική τους αξιοπρέπεια, ενώ κάποια άλλα… απλώς σταμάτησαν να ασχολούνται. Την ίδια στιγμή οι γνώστες των θεμάτων ασφαλείας έχουν αντιληφθεί ότι μεγάλη μερίδα αστυνομικών είναι στα όριά τους.

Είναι ενδεικτικό ότι οι αστυνομικοί έχουν «βαφτιστεί» ακόμα και με τον ρόλο των «επιμελητών ανηλίκων», στο πλαίσιο της νέας νομοθεσίας με την οποία εγκαθιδρύθηκε ποινική δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά.

Ελλείψει καταρτισμένων ατόμων/λειτουργών του υπουργείου Δικαιοσύνης, ο πολυσύνθετος αυτός ρόλος ανατέθηκε σε απλούς αστυνομικούς, οι οποίοι έκαναν ταχύρρυθμη εκπαίδευση για να μπορέσουν να ανταποκριθούν…

Είναι, λοιπόν, ευρέως αποδεκτό ότι οι τρεις πιο πάνω παράμετροι θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε μια κατηγορία εργαζομένων από τους οποίους εξαρτάται και η εύρυθμη λειτουργία του κράτους. Οι λόγοι είναι ευνόητοι.

 

1. ΥΠΕΡΩΡΙΑΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ 2020

Τον Δεκέμβριο του 2020 η τέως υπουργός Δικαιοσύνης Έμιλυ Γιολίτη άνοιξε τον ασκό του Αιόλου όταν για πρώτη φορά έθεσε θέμα με τα μέλη του σώματος που ζητούσαν ειδική άδεια για μερική απασχόληση σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους.

Είχε στείλει το μήνυμα ότι όσοι αστυνομικοί χρειάζονται επιπλέον χρήματα μπορούν να το κάνουν απασχολούμενοι υπερωριακώς στην Αστυνομία.

«Λόγω και του προβλήματος υποστελέχωσης που αντιμετωπίζει η δύναμη, αστυνομικοί, οι οποίοι ενδεχομένως επιθυμούν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους, θα μπορούν να εργάζονται εντός της Δύναμης, υπερωριακώς και όχι σε άλλα επαγγέλματα, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις» είχε δηλώσει.

 

Νόμιζε ότι πληρώνονταν

Άθελά της και εν αγνοία της η κα Γιολίτη έξυσε μια ανοιχτή πληγή, αφού οι αστυνομικοί όπως αποδείχθηκε πληρώνονταν με… χρονοκαθυστέρηση αρκετών μηνών για τα υπερωριακά τους καθήκοντα.

Στις αρχές του 2021 και μόνο λίγους μήνες αργότερα βγήκε στην επιφάνεια ότι αστυνομικοί είχαν να παίρνουν δεδουλευμένα που απέρρεαν από καθήκοντα μέχρι και εννέα μήνες προηγουμένως. Σχετικές δηλώσεις είχαν γίνει από εκπρόσωπο του ενός εκ των τριών συνδικαλιστικών σωμάτων των αστυνομικών, του ΚΑΣ – ΑΣΔΥΚ (18/02/2021).

Με απλά λόγια, η ίδια η -τότε- υπουργός ήταν με την εντύπωση ότι τα υπερωριακά καθήκοντα καταβάλλονται.

Ακολούθησε απάντηση από το αρχηγείο Αστυνομίας (19/02/2021), σύμφωνα με την οποία «η καθυστέρηση που παρατηρείται στην καταβολή υπερωριακής απασχόλησης για ποσοστό μόλις 8% των συνολικών υπερωριακών καθηκόντων του έτους 2020, οφείλεται στο γεγονός ότι το οικονομικό ημερολογιακό έτος ολοκληρώνεται στις 15 Νοεμβρίου, αλλά και στην καθυστέρηση της ψήφισης του προϋπολογισμού».

 

Επιστολή στον ΠτΔ

Μόνο που τα προβλήματα με τα υπερωριακά συνεχίστηκαν. Τον Μάιο του 2021 είδε το φως της δημοσιότητας επιστολή από τη συνδικαλιστική οργάνωση «Ισότητα» προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, από τον οποίο ζητείτο παρέμβαση για να δοθούν στους αστυνομικούς δεδουλευμένα ενός έτους…

Για γέλια και για κλάματα

Την ίδια στιγμή επιστολογραφία που ήρθε εις γνώσιν μας για το όλο θέμα, είναι για γέλια και για κλάματα και δείχνει πως κάποιες φορές η ουσία χάνεται...

Περί τα τέλη Σεπτεμβρίου, αξιωματούχος του σώματος είχε ακυρώσει συνάντηση με συνδικαλιστή αστυνομικό με αντικείμενο συζήτησης το θέμα των υπερωριακών. Δυσανασχέτησε επειδή ο τελευταίος είχε στείλει μήνυμα σε μέλη του σώματος με αντικείμενο σχετικές συνδικαλιστικές διεκδικήσεις.

Με απλά λόγια, ο αξιωματικός αποφάσισε να διακόψει κάθε επαφή μαζί με τον συνδικαλιστή γιατί δεν του άρεσε ο τρόπος που ενεργούσε

Όπως γίνεται αντιληπτό, ένα καυτό ζήτημα για τα μέλη της Αστυνομίας, πέρασε σε δεύτερη μοίρα…

 

Από το 2012 μέχρι σήμερα

Η επερχόμενη κρίση με τα υπερωριακά καθήκοντα των αστυνομικών έδειξε για πρώτη φορά τα… δόντια της πριν από περίπου 10 έτη. Από τον Σεπτέμβριο του 2012 άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα παράπονα. Τότε ο Σύνδεσμος Αστυνομίας Κύπρου, είχε προειδοποιήσει με λήψη δυναμικών μέτρων, γιατί τα δεδουλευμένα των αστυνομικών δεν είχαν καταβληθεί για ένα τρίμηνο...

Πλέον το πρόβλημα εμφανίζεται σαφώς διογκωμένο, αφού η συντεχνία «Ισότητα» υποστηρίζει ότι οι οφειλές προς τα απλά μέλη της δύναμης αφορούν δεδουλευμένα ενός και πλέον έτους.

Χαρακτηριστικές τοποθετήσεις είχαν γίνει στις 21 του περασμένου Οκτωβρίου, με το αρχηγείο Αστυνομίας να μην αρνείται ότι υπάρχει πρόβλημα και να παραπέμπει σε οδηγίες της ηγεσίας για ενίσχυση του λογιστηρίου της Αστυνομίας (με δυο επιπλέον άτομα) και για προσπάθειες μόνιμης διευθέτησης του ζητήματος. Ταυτόχρονα, από πλευράς αρχηγείου αναφέρεται πως το πρόβλημα θα επιλυθεί «με το ταυτοποιημένο σύστημα ταυτοποίησης που θα τεθεί σε λειτουργία το προσεχές διάστημα». Χωρίς να δίδεται ξεκάθαρη εικόνα για το χρόνο που θα χρειαστεί.

 

Το πρόβλημα

Στις 14 Οκτωβρίου λειτουργός του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας, εκ μέρους της διευθύντριας Ρέας Γεωργίου, με επιστολή της ξεκαθάρισε προς τον πρόεδρο της παγκύπριας συντεχνίας «Ισότητα», Πρόδρομο Χριστοφή, ότι η όποια καθυστέρηση έχει να κάνει με τα επιδόματα υπερωριακής αποζημίωσης, δεν οφείλεται στην δική της υπηρεσία.

«Όλα τα επιδόματα που παραλαμβάνονται έγκαιρα στο Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, περιλαμβάνονται στο μισθολόγιο, στο τέλος κάθε μήνα» σημείωνε μεταξύ άλλων.

Το πρόβλημα έχει εντοπιστεί στις διαδικασίες και στον μεγάλο όγκο δουλειάς του λογιστηρίου της Αστυνομίας.

Όπως εγκύρως πληροφορούμαστε, δρομολογήθηκαν διαδικασίες προκειμένου να εγκατασταθεί λογισμικό. Το πρόβλημα για την ώρα παραμένει…

 

Ενήμερη και η υπουργός Δικαιοσύνης

Η υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης, Στέφη Δράκου, είναι ενημερωμένη για το ζήτημα, καθώς όπως πληροφορούμαστε, έχει τεθεί ενώπιον της γραπτώς από συνδικαλιστική οργάνωση.

Πέραν από την καθυστέρηση στην καταβολή των δεδουλευμένων, στη σχετική επιστολή αναφέρεται πως με τον τρόπο που γίνονται οι πληρωμές, οι αστυνομικοί δεν γνωρίζουν για ποιο καθήκον τους καταβάλλονται χρήματα.

Προβάλλεται, ακόμη, ο ισχυρισμός ότι μπορεί να καταβληθεί υπερωριακό καθήκον για τον Μάιο του 2021 σε έναν αστυνομικό, αλλά να είναι απλήρωτος για προηγούμενους μήνες.

Καταγράφεται ακόμη η θέση ότι «κανένας αστυνομικός δεν ενημερώνεται τι λαμβάνει μηνιαίως» κι επεξηγείται πως «τροποποιούνται συνεχώς τα κονδύλια πληρωμής βάζοντας διαφορετικούς κωδικούς κάθε μήνα στα διάφορα υπερωριακά και εκμισθώσεις».

 

2. ΠΡΟΑΓΩΓΕΣ ΜΕΛΩΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Δικαστικές αποφάσεις και σωρεία ενστάσεων…

Όποιος αρνηθεί ότι διαχρονικά οι προαγωγές της Αστυνομίας χαρακτηρίζονται από αναξιοκρατία και καραμπινάτες αδικίες, θα ψεύδεται.

Τρανή απόδειξη οι αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων, που δικαιώνουν πανηγυρικά τους προσφεύγοντες κι αφήνουν εκτεθειμένους υπουργούς και ανώτερους αξιωματικούς που απαρτίζουν τις επιτροπές αξιολογήσεων…

Αυτή τη στιγμή, μάλιστα, είναι σε εξέλιξη η διαδικασία για 210 προαγωγές με μεγάλο αριθμό ενδιαφερόμενων. Ήδη η αξιολόγηση των υποψηφίων έχει σημαδευτεί από πάρα πολλές διαφωνίες. Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι τουλάχιστον 150 μέλη του σώματος, που διεκδικούν προαγωγή στη θέση του λοχία (111 οι διεκδικούμενες θέσεις), έχουν υποβάλει ενστάσεις, διαφωνώντας με την κατάταξη στην οποία τους τοποθέτησε η επιτροπή αξιολόγησης. Οι διεργασίες για τις προαγωγές, για την ώρα κολλούν στις ενστάσεις…

Σε αρκετές ενστάσεις, πέραν του ότι επισημαίνεται πως κακώς τέθηκε χρονικό περιθώριο κατάθεσης πτυχίου, προβάλλεται το επιχείρημα ότι το ΚΥΣΑΤΣ, στη βάση παλαιότερων γνωματεύσεων της Νομικής Υπηρεσίας, δεν θα έπρεπε να διαδραματίζει κανένα ρόλο στη διαδικασία. Ταυτόχρονα, επικαλούνται άλλους οργανισμούς και σώματα τα οποία είναι πιο αρμόδια για πιστοποίηση και εγκυρότητα τίτλων σπουδών.

Άλλοι πάλι, αν και πτυχιούχοι, καταγγέλλουν πως είδαν την μοριοδότησή τους να αλλάζει αδικαιολόγητα κι ατεκμηρίωτα, με αποτέλεσμα να χάνουν θέσεις στις λίστες αξιολόγησης και να τους προσπερνούν άτομα με λιγότερα προσόντα…

Οι 210 προαγωγές που αναμένεται να γίνουν μέχρι το τέλος του χρόνου, αφορούν τις ακόλουθες θέσεις: 111 λοχίες, 59 υπαστυνόμοι, 30 ανώτεροι υπαστυνόμοι, 6 αστυνόμοι Β’, 4 ανώτεροι αστυνόμοι.

Οι μαζικές ενστάσεις, για πολλούς, φανερώνουν και την κλονισμένη εμπιστοσύνη των μελών του σώματος προς τα υψηλά δώματα. Ασφαλώς αυτή η δυσπιστία εκπηγάζει από την αρνητική προϊστορία.

Το ζήτημα αυτό έχει χαρακτηριστεί πολύ σημαντικό, γιατί έχει οδηγήσει προσοντούχα στελέχη της δύναμης στην πόρτα της εξόδου από το αστυνομικό σώμα. Ο λόγος προφανής: Δεν προχωρούσε ο πιο ικανός…

 

Η απόφαση στις 27/10

Ενδεικτική όλων των πιο πάνω αναφορών είναι η απόφαση που έλαβε στις 27 Οκτωβρίου το Διοικητικό Δικαστήριο. Από την οποία προέκυπτε ότι οι προαγωγές επτά λοχιών είχαν γίνει παράτυπα δυο φορές και -ασφαλώς- ισάριθμες φορές «έπεσαν» από δικαστικά σώματα. Οι εν λόγω προαγωγές, έγιναν αρχικά το 2009 και είχαν ακυρωθεί το 2018, όμως, μήνες αργότερα ο τότε Αρχηγός Αστυνομίας και υπουργός Δικαιοσύνης τους επαναπροήγαγαν. Αυτό είχε γίνει στη βάση λανθασμένης αξιολόγησης των υποψήφιων. Όπως αποδείχθηκε, οι αξιωματικοί της Αστυνομίας, οι οποίοι αποτελούσαν και το Συμβούλιο Κρίσεως, αξιολογούσαν τους υποψήφιους σημειώνοντας απλώς με το χέρι το σημείο «V», με το οποίο σήμαινε ότι ο υποψήφιος απαντούσε πλήρως, ή με την σημειώση «Χ», που αντιστοιχούσε με ανεπαρκή ή καθόλου απάντηση σε ερώτημα κατά τη συνέντευξη. Με απλά λόγια, δεν τηρούσαν τα όσα απορρέουν από τους Περί Αστυνομίας κανονισμούς για αιτιολόγηση της βαθμολογίας των υποψήφιων στις συνεντεύξεις. Αυτή η διαδικασία, λοιπόν, ακυρώθηκε στις 27 Οκτωβρίου από το Διοικητικό Δικαστήριο, το οποίο σημείωνε στην απόφαση του μεταξύ άλλων ότι «με δεδομένη την απαίτηση του σχετικού κανονισμού για αιτιολόγηση της γενικής εντύπωσης του Συμβουλίου Κρίσεως, στην εξεταζόμενη υπόθεση θεωρώ ότι η χρησιμοποίηση των πιο πάνω αναφερθέντων σημείων V, X, που αποτελούν την αντιστοιχία της αριθμητικής απόδοσης μονάδων για τα διάφορα θεσμοθετημένα σημεία κρίσης, δεν ικανοποιούν τη νομοθετική απαίτηση για αιτιολόγηση».

Παρενέργειες

Η προαναφερθείσα δικαστική απόφαση θα έχει και προεκτάσεις, καθώς η ίδια (λανθασμένη) μέθοδος αξιολόγησης χρησιμοποιήθηκε και στις προαγωγές στον βαθμό του λοχία, υπαστυνόμου και ανώτερου υπαστυνόμου που έγιναν το 2017. Γι΄ αυτές τις προαγωγές εκκρεμεί σωρεία προσφυγών στο Διοικητικό Δικαστήριο.

Όλες οι κυβερνήσεις…

Ακόμη πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που δημοσίευσε ο «Π» στις 29 του περασμένου Σεπτεμβρίου και είχε να κάνει με πρόσληψη 8 λοχιών, κυβερνητών 3ης τάξης, αστυνομικών ακάτων, το 2004. Οι υπό αναφορά προσλήψεις, 17 χρόνια μετά, για 5η φορά ακυρώθηκαν ως παράνομες από το Δικαστήριο. «Όλες οι κυβερνήσεις (Παπαδόπουλου, Χριστόφια, Αναστασιάδη) και όλοι οι αρχηγοί Αστυνομίας και οι υπουργοί δικαιοσύνης επιμένουν στην παρανομία παραβιάζοντας το δεδικασμένο, επαναδιορίζοντας πεισματικά και παρανόμως τους ίδιους 8 ανθρώπους» σημειωνόταν στο σχετικό ρεπορτάζ, στο οποίο καταγραφόταν και η άρνηση του κράτους για συμμόρφωση…

Ανοικτή επιστολή

Πάντως, αν στο μέλλον «πέσουν» και οι προαγωγές που προγραμματίζονται να γίνουν μέχρι το τέλος του 2021, δεν θα υπάρχει δικαιολογία. Έχει ήδη δημοσιοποιηθεί ανοικτή επιστολή (02/11/2021) από συνδικαλιστική οργάνωση («Ισότητα») προς την πολιτική προϊστάμενη της Αστυνομίας, την υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης, Στέφη Δράκου. Στην ανοικτή επιστολή γίνεται λόγος για κακή προϊστορία, για δικαστικές αποφάσεις που έριξαν προαγωγές και για ανάγκη εκσυγχρονισμού με στόχο αξιοκρατικές διαδικασίες…

 

3. ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ ΝΕΩΝ ΜΕΛΩΝ

Στον αέρα 100 προσλήψεις και 350 υποψήφιοι…

Ο αρχηγός Αστυνομίας Στέλιος Παπαθεοδώρου έδωσε οδηγίες προκειμένου οι διαδικασίες για τις νέες προσλήψεις στην Αστυνομία να γίνουν μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Μάλλον, όμως, ο στόχος είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Ή, καλύτερα, για να επιτευχθεί θα χρειαστεί να γίνουν πολλά…

Σύμφωνα και με τις επίσημες τοποθετήσεις που έγιναν από πλευράς του αστυνομικού σώματος, μετά τα ψυχομετρικά τεστ κατά τον Οκτώβριο, απέμειναν 350 υποψήφιοι για πρόσληψη. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε προ ολίγων ημερών αρμόδια πηγή, «όποιοι από τους 350 περάσουν με επιτυχία τις αθλητικές δοκιμασίες καθώς και τις ιατρικές εξετάσεις, θα προσληφθούν».

Ωστόσο, η απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου την περασμένη Τετάρτη (03/09) προκαλεί σοβαρές αμφιβολίες για τις πολυαναμενόμενες προσθήκες, που θα έχουν ως αποτέλεσμα να δοθούν ανάσες σε ένα σώμα, όπως το αστυνομικό, με ιδιαίτερα απαιτητικά καθήκοντα.

Ως γνωστόν, το δικαστήριο τίναξε στον αέρα τις προσλήψεις 100 αστυφυλάκων (75 αστυνομικοί και 25 πυροσβέστες) που είχαν γίνει τον Αύγουστο του 2020. Κρίθηκε πως η διαδικασία «έμπαζε» από παντού.

Παραθέτουμε κάποια σημεία της απόφασης:

· «Εσφαλμένα έλαβαν μέρος στη διαδικασία των ψυχομετρικών εξετάσεων, υποψήφιοι που δεν είχαν υποβληθεί σε αθλητικές δοκιμασίες, των οποίων μάλιστα η βαθμολογία λήφθηκε υπόψη για τον καθορισμό του μέσου όρου επιτυχίας». Η διαδικασία των εξετάσεων, όπως ρητώς καταγραφόταν στην επίσημη προκήρυξη των 256 θέσεων, προνοούσε συγκεκριμένη σειρά…

· Η απόφαση για διενέργεια των ψυχομετρικών τεστ από ιδιωτική εταιρεία κατά παράβαση του κανονισμού 4 (1) του περί Αστυνομίας (Γενικών) Κανονισμών (Κ.Δ.Π 51/89), κρίθηκε λανθασμένη. Στην απόφαση σημειώνεται ότι «τα ψυχομετρικά τεστ διεξήχθησαν από αναρμόδιο όργανο». Θα έπρεπε να γίνουν από την Επιτροπή που είχε διορίσει ο αρχηγός Αστυνομίας.

Από τα δυο πιο πάνω σημεία της απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου, προκύπτει ότι είναι λανθασμένες και οι εν εξελίξει διαδικασίες για προσλήψεις (βλ. 350 υποψήφιοι). Το δήλωσε, άλλωστε, ο ίδιος ο αρχηγός Αστυνομίας Στέλιος Παπαθεοδώρου, ο οποίος ανέφερε ότι από την δικαστική απόφαση επηρεάζονται και οι προσλήψεις που έγιναν τον περασμένο Απρίλιο.

Οι διαδικασίες δεν μπορούν να προχωρήσουν, καθώς θα πρέπει να υπάρξει τροποποίηση της νομοθεσίας με αναδρομική ισχύ. Οπόταν η μόνη διέξοδος είναι η Βουλή…

Όσο δε για τις 100 θέσεις που ακυρωθήκαν, όπως ανέφερε ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, οι υποψήφιοι θα επαναξιολογηθούν και θα ξεκινήσουν από το σημείο των δοκιμασιών όπου εστιαζόταν το πρόβλημα (ψυχομετρικές εξετάσεις).

Πληροφορίες κάνουν λόγο για ευθύνες συγκεκριμένων αξιωματικών σε σχέση με τις λανθασμένες διαδικασίες που ακολουθήθηκαν, όπως και για ανώτερα στελέχη της δύναμης που είχαν εκφράσει διαφωνίες με τις προδιαγραφόμενες γκάφες.

Φυσικά, ούτε λόγος για ευθύνη… Εδώ θα πρέπει να ληφθούν μέτρα, καθώς ένα μεγάλο λάθος στοιχίζει στο σώμα και δεν αποδίδονται ευθύνες. Αντιθέτως, για τα απλά μέλη της δύναμης οι πειθαρχικές διώξεις μοιράζονται σαν… καραμέλες. Ακόμα και για τους πιο απλούς λόγους.