ΕΕ: Οι παραβάσεις και το ρεκόρ της Κύπρου

Παραβιάσεις των ευρωπαϊκών κανονισμών για θέματα περιβάλλοντος αφορούν πάνω από μία στις τρεις νέες υποθέσεις παραβίασης που η Ευρωπαϊκή Ένωση άνοιξε για την Κύπρο το 2019, σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της Κομισιόν με αντικείμενο τη συμμόρφωση των κρατών μελών με το δίκαιο της ΕΕ.

Το 2019 μάλιστα η Κομισιόν παρέπεμψε την Κύπρο, την Ιταλία και τη Σουηδία στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω του ότι δεν τήρησαν τις υποχρεώσεις τους σε σχέση με τη διαχείριση των αστικών λυμάτων και δεν έχουν επαρκή συστήματα συλλογής και επεξεργασίας.

Επίσης στην έκθεση καταγράφεται για ακόμα μία φορά η «γενική και μόνιμη αδυναμία» της Κύπρου να διασφαλίσει πως τα έργα ανάπτυξης στη χώρα αξιολογούνται δεόντως όσον αφορά τον σεβασμό και την προστασία περιβαλλοντικά προστατευόμενων περιοχών που ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000.

Οι διαδικασίες επί παραβάσει είναι το εργαλείο μέσω του οποίου η Κομισιόν μπορεί να προσφύγει δικαστικά κατά κρατών μελών που δεν εφαρμόζουν το δίκαιο της ΕΕ. Αν και οι πλείστες περιπτώσεις εξαντλούνται στις επιστολές και στα επίσημα αιτήματα συμμόρφωσης που φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα της συμμόρφωσης, υπάρχει η δυνατότητα η όλη διαδικασία να καταλήξει στο Δικαστήριο της ΕΕ στο Λουξεμβούργο το οποίο μπορεί να αποφασίσει μέχρι και επιβολή κυρώσεων.

 

Πρωτιές...

Παράλληλα, η Κύπρος είναι η χώρα με τον μεγαλύτερο συνολικό αριθμό νέων υποθέσεων παραβίασης του κοινοτικού κεκτημένου και καθυστέρησης στη μεταφορά Οδηγιών στο εθνικό δίκαιο το 2019, οι οποίες συνολικά φτάνουν τις 43. Ακολουθούν Ελλάδα και Βουλγαρία με 39, Ρουμανία και Ιρλανδία με 38 και Πορτογαλία με 35.

Από τις 43 συνολικά νέες υποθέσεις που αφορούν την Κύπρο για το 2019, οι 15 αφορούν κανονισμούς που αφορούν το περιβάλλον. Από τις υπόλοιπες, οι 6 αφορούν την εσωτερική αγορά, την επιχειρηματικότητα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και από 5 αφορούν θέματα υγείας και ασφάλειας τροφίμων, και φορολογίας και τελωνείων. Τρεις υποθέσεις αφορούν κινητικότητα και μεταφορές, και εννέα ανήκουν σε άλλες κατηγορίες.

Η τάση που αφορά τις νέες παραβιάσεις του κεκτημένου για το περιβάλλον είναι ανάλογη και στην υπόλοιπη ΕΕ, καθώς πρόκειται για τις 175 από τις 797 (22%). Η εσωτερική αγορά και η επιχειρηματικότητα είναι η δεύτερη κατηγορία και πανευρωπαϊκά, με 147 υποθέσεις. Η πλειοψηφία των υποθέσεων που παρέμεναν ανοιχτές πανευρωπαϊκά στο τέλος του 2019 αφορούσε και πάλι το περιβάλλον, συγκεκριμένα 327 από τις 1564 (21%). Ακόμα 200 σχετίζονται με τις μεταφορές και 241 με την εσωτερική αγορά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο συνολικός αριθμός των ανοιχτών διαδικασιών παράβασης στο τέλος κάθε χρόνου μειώθηκε το 2019, με 54 υποθέσεις έναντι 68, 61 και 67 τα προηγούμενα τρία χρόνια. Το 2015 πάντως ο αριθμός βρισκόταν μόλις στο 47.

 

 

Στόχος της Κομισιόν

Ο μεγάλος αριθμός υποθέσεων που αφορούν το περιβάλλον δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της απροθυμίας αρκετών κυβερνήσεων να συμμορφωθούν, αλλά και συνειδητής απόφασης από πλευράς της Κομισιόν, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση που συνοδεύει τη δημοσίευση της έκθεσης.

Όπως εξηγεί η ανακοίνωση, οι Βρυξέλλες επικεντρώνονται σε τομείς που θεωρούν πως έχουν αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων, δηλαδή θέματα περιβάλλοντος και εσωτερικής αγοράς, οι οποίες καθόλου τυχαία απαρτίζουν το μισό του συνόλου των υποθέσεων.

 

Εθνικό δίκαιο

Το περιβάλλον αφορά και το ένα τρίτο των νέων υποθέσεων καθυστερημένης μεταφοράς Οδηγιών στην εθνική νομοθεσία, είτε από την κυβέρνηση είτε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Από τις 31 νέες τέτοιες υποθέσεις, οι 11 αφορούν το περιβάλλον, 5 θέματα υγείας και ασφάλειας τροφίμων, 4 φορολογίας και τελωνείων, 3 δικαιοσύνης και δικαιωμάτων των καταναλωτών και οκτώ ανήκουν σε άλλες κατηγορίες.

Η Κύπρος βρίσκεται επίσης στις πρώτες θέσεις των χωρών με τις περισσότερες νέες υποθέσεις που αφορούν καθυστερημένη μεταφορά Οδηγιών στο εθνικό δίκαιο το 2019, μετά τη Βουλγαρία, το Βέλγιο και την Ελλάδα.

Ωστόσο οι ανοιχτές υποθέσεις καθυστερημένης μεταφοράς Οδηγιών στο τέλος του 2019 είχαν μειωθεί σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, από 48 το 2016 (το 2015 ήταν μόλις 25) και λίγο πάνω από 40 τα επόμενα χρόνια, σε 29.

Οι νέες υποθέσεις καθυστερημένης μεταφοράς Οδηγιών στην περίπτωση της Κύπρου δεν μειώνονται, καθώς κάθε χρόνο, ανεξάρτητα από το πόσες διευθετούνται, καταγράφονται γύρω στις 30 με 40.

 

 

Γιοτ μέχρι εργασιακά

Οι παραβιάσεις που αφορούν τη φορολογία και τα τελωνεία αγγίζουν και άλλα ζητήματα, καθώς την ίδια περίοδο η Κομισιόν συνέχισε να ζητά εξηγήσεις για φορολογικές ρυθμίσεις στην Κύπρο και την Ιταλία που ευνοούν τη βιομηχανία των ιδιωτικών σκαφών αναψυχής.

Ταυτόχρονα, η Κομισιόν έκλεισε διαδικασίες επί παραβάσει για μη επαρκή μεταφορά στο εθνικό δίκαιο Οδηγιών κατά της φοροδιαφυγής που είχαν ξεκινήσει κατά της Κύπρου και αρκετών άλλων χωρών (Βέλγιο, Γαλλία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Πορτογαλία, Τσεχία).

Το 2019 έκλεισε και η διαδικασία επί παραβάσει για ανεπαρκή ενημέρωση της διαδικασίας εφαρμογής της 4ης Οδηγίας κατά της Καταπολέμησης του Ξεπλύματος Βρόμικου Χρήματος.

Το ίδιο έτος, η Κομισιόν έκλεισε τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της Κύπρου, της Γαλλίας, της Ιρλανδίας και της Ρουμανίας, αφού οι κυβερνήσεις ενημέρωσαν τις Βρυξέλλες πως τελικά μετέφεραν στην εθνική νομοθεσία τους τις πρόνοιες Οδηγίας που αφορά τα δικαιώματα συνταξιοδότησης ατόμων που εργάζονται σε άλλες χώρες της ΕΕ. Πρόκειται για θέματα που από πέρσι ανέλαβε να παρακολουθεί η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας, την έδρα της οποίας είχε διεκδικήσει και η Κύπρος.

Στα θετικά επίσης καταγράφεται το ότι η Κύπρος είναι ένα από 12 κράτη μέλη που δέχθηκαν τη δημοσιοποίηση στην πλατφόρμα EUR-Lex των μέτρων με τα οποία μεταφέρουν τις Οδηγίες στο εθνικό δίκαιο.