«Εμβόλια: Το πρωτοφανές φιάσκο της Κομισιόν» του Κώστα Κωνσταντίνου

 

 

Πέντε ώρες κράτησε το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με θέμα τη διαχείριση της πανδημίας στις 25 Φεβρουαρίου. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν έντονο προβληματισμό και ανησυχία για τη συνεχιζόμενη καθυστέρηση που παρατηρείται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα εμβολιασμών η οποία έχει μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Το κλίμα ανησυχίας που επικράτησε μετέφερε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ: «Νομίζω πρέπει να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια. H κατάσταση είναι πραγματικά δύσκολη» τόνισε. «Υπάρχει μεγάλη πίεση σε όλα τα Κράτη-Μέλη και οι πολίτες μας έχουν μεγάλες προσδοκίες από εμάς ότι θα μπορέσουν να ζήσουν και πάλι ελεύθεροι. Και βεβαίως είναι οι επιπτώσεις στην οικονομία και στις κοινωνίες. Ξέρουμε ότι οι επόμενες εβδομάδες θα είναι δύσκολες σε ότι αφορά στους εμβολιασμούς» υπογράμμισε.

Η ανησυχία των ηγετών καταγράφεται και στα επίσημα συμπεράσματα του Συμβουλίου. Συγκεκριμένα τονίζουν ότι «είναι επείγον να επιταχύνουμε τις εγκρίσεις, την παραγωγή και τη διάθεση των εμβολίων και των εμβολιασμών», στέλνοντας ταυτόχρονα ένα σαφές μήνυμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως σημειώνουν ευρωπαϊκά έντυπα όπως το Bloomberg και το Politico, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν βρέθηκε στην «καυτή καρέκλα» με τους Ευρωπαίους ηγέτες να ζητούν εξηγήσεις για τις καθυστερήσεις και τη μέχρι τώρα προβληματική διαχείριση της πανδημίας.

Δεν πείθουν για τον 70%

Ιδιαίτερα έντονος ήταν ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι ο οποίος είπε ότι «πρέπει να προχωρήσουμε γρηγορότερα, πολύ γρηγορότερα». Τόσο ο Ντράγκι, το πολιτικό βάρος του οποίου είναι ιδιαίτερης σημασίας, όσο και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν πειστεί ότι ο στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού μέχρι το τέλος του καλοκαιριού είναι εφικτός. Δεν είναι τυχαίο ότι η ανεπάρκεια του μέχρι τώρα σχήματος διαχείρισης της πανδημίας υποχρέωσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημιουργήσει μια «Ομάδα Δράσης» (Task Force) της οποίας επικεφαλής είναι πλέον ο Γάλλος Ευρωπαίος Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν.

Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν φαίνονται διατεθειμένοι να παραχωρήσουν αρμοδιότητες των Κρατών-Μελών για τα θέματα υγείας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή βάζοντας έτσι την «Ένωση για την Υγεία» στον πάγο. Συμφώνησαν να ενισχύσουν το συντονισμό τους «για καλύτερη πρόληψη, ετοιμότητα και αντιμετώπιση μελλοντικών υγειονομικών κρίσεων» αλλά «όπως προβλέπουν οι αρμοδιότητες και οι Συνθήκες της ΕΕ». Όπως σημειώνουν παρατηρητές στις Βρυξέλλες η επιφυλακτική στάση του Συμβουλίου οφείλεται στην αποτυχημένη διαχείριση της πανδημίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το «πιστοποιητικό εμβολιασμού»

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν και την πρόταση που πρώτος έθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για ένα «πιστοποιητικό εμβολιασμού» το οποίο θα βοηθήσει ιδιαίτερα την τουριστική βιομηχανία και θα συμβάλει στην ανάκαμψη της οικονομίας. Η πρόταση Μητσοτάκη, η οποία στην αρχή αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό, φαίνεται να κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος παρότι η πορεία υλοποίησης της πρότασης είναι αργή.

Ο παράγοντας χρόνος είναι κλειδί καθώς οι χώρες που αποτελούν τουριστικούς προορισμούς, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, στηρίζουν στον τουρισμό του καλοκαιριού την ανάκαμψη των οικονομιών τους. Τη σημασία της γρήγορης υιοθέτησης του «πιστοποιητικού εμβολιασμού» υπογράμμισε ο Έλληνας Πρωθυπουργός στην παρέμβαση του στην τηλεδιάσκεψη. «Όσο πιο γρήγορα καταλήξουμε σε συμφωνία τόσο το καλύτερο», φέρεται να δήλωσε.

Μαυραγορήτες και μεσάζοντες 

Και ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει ουραγός στους εμβολιασμούς, Κράτη-Μέλη που περιμένουν αγωνιωδώς τα εμβόλια οδηγούνται σε συναλλαγές μεταξύ τους, σκέφτονται να αγοράσουν εμβόλια από τη Ρωσία και την Κίνα και γίνονται στόχος μαυραγορητών και μεσαζόντων εμβολίων. Αυτή την εικόνα περιγράφει ένα εκτεταμένο και στοιχειοθετημένο ρεπορτάζ των New York Times (26 Φεβρουαρίου) το οποίο υπογράφει η έγκριτη ανταποκρίτρια της εφημερίδας στις Βρυξέλλες Ματίνα Στέβις.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα της μεγάλης καθυστέρησης του ευρωπαϊκού προγράμματος εμβολιασμού το οποίο έχει οδηγήσει πολλά Κράτη-Μέλη σε απόγνωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της OurWorldData (28 Φεβρουαρίου), η ΕΕ βρίσκεται στο 7.26 για κάθε 100 άτομα, πολύ πίσω από το Ισραήλ που βρίσκεται στο 92.46, τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα (60.82), το Ηνωμένο Βασίλειο (30.13) και τις ΗΠΑ (21.77).

Παρά τις διακηρύξεις των Κρατών-Μελών ότι παραμένουν πιστά στο συλλογικό ευρωπαϊκό σχέδιο εμβολιασμών, πολλά από αυτά προσπαθούν να διαπραγματευτούν απευθείας τόσο με φαρμακευτικές εταιρείες όσο και μεταξύ τους και με τρίτες χώρες. Υπενθυμίζεται ότι και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιχείρησε να διαπραγματευτεί με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενγιαμίν Νετανιάχου την παραχώρηση εμβολίων από το Ισραήλ στην Κύπρο λαμβάνοντας αρνητική απάντηση.

Σκανδαλώδης αποτυχία

Ιδιαίτερα ανησυχητικό, σημειώνουν οι New York Times, είναι το γεγονός ότι η ανεπάρκεια της κοινής στρατηγικής εμβολιασμών έχει οδηγήσει στην ανάδυση μιας μεγάλης «μαύρης» (ή «γκρι») αγοράς με υπερβολικά υψηλές τιμές. Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα, έρευνα του Ευρωπαϊκού Σώματος κατά της διαφθοράς καταδεικνύει ότι υπάρχουν «υποψήφιοι πωλητές» που έχουν προσεγγίσει τις κυβερνήσεις Κρατών-Μελών προσφέροντας 460 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων! Η αποτυχία της ΕΕ «έχει κάνει την πολιτική των εμβολιασμών τοξική» υπογραμμίζει η εφημερίδα. «Αυτό που εξοργίζει περισσότερο τους Ευρωπαίους», συνεχίζει, είναι «που βλέπουν ένα πρώην Κράτος-Μέλος, τη Βρετανία, να προχωρά πολύ μπροστά με τους εμβολιασμούς και τα σχέδια ανοίγματος