Είναι δυνατόν ο εμβολιασμένος να προσβληθεί με κορωνοϊό λόγω εμβολίου; - Ο Δρ Διέτης και ο Δρ Τσιούτης απαντούν

 

 

O Δρ Διέτης και o Δρ Τσιούτης απαντούν σε διάφορες ερωτήσεις για τον κορωνοϊό και λύνουν τις απορίες των αναγνωστών.

Στείλτε τις δικές σας απορίες στο epistoles@politis.com.cy

Ο Δρ Κωνσταντίνος Τσιούτης είναι Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας και Πρόληψης/Ελέγχου Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και επικφαλής της Ομάδας Επιστημόνων που συμβουλεύει τον υπουργό Υγείας για θέματα τής πανδημίας του νέου κορωνοϊού.

Ο Δρ Νικόλας Διέτης είναι Επίκουρος Καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου.

 

ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΕΠΑΦΗ

Εάν είμαι επαφή επαφής του παιδιού μου, είναι ασφαλές να κυκλοφορώ ή θα πρέπει να περιοριστώ και εγώ μαζί του στις 10 μέρες καραντίνα;

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Υγείας και σε συνάρτηση με τις διεθνείς οδηγίες, το άτομο που είναι επαφή μίας στενής επαφής (η λεγόμενη «επαφή της επαφής» ή «δευτερογενής επαφή») δεν χρειάζεται να απομονωθεί. Το άτομο που είναι στενή επαφή, φυσικά και πρέπει να απομονωθεί για όσο διάστημα ενδείκνυται από τις οδηγίες που θα λάβει. Όμως οι επαφές τους δεν χρειάζεται να απομονωθούν, αλλά φυσικά θα πρέπει να τηρούν τα μέτρα ατομικής προστασίας, ώστε σε περίπτωση που η στενή επαφή γίνει τελικά θετική/μεταδοτική, να είναι μειωμένος ο κίνδυνος να μεταδώσουν. Επειδή λοιπόν οι στενές επαφές ελέγχονται με μοριακό έλεγχο, εάν βρεθούν θετικά αυτά τα άτομα, τότε αλλάζει ο ορισμός, και η «επαφή της επαφής» μεταπίπτει σε στενή επαφή θετικού περιστατικού («επαφή κρούσματος»). Καταλαβαίνουμε όμως, ότι πολλές φορές υπάρχει πρόβλημα διαχείρισης ενός παιδιού που πρέπει να μείνει σε απομόνωση και μπορεί να χρειάζεται κάποιος γονιός να μείνει μαζί του. Η περίπτωση αυτή είναι διαφορετική, καθώς ο γονιός συνήθως μένει με το παιδί για να το προσέχει και όχι επειδή είναι επαφή.

 

ΕΞΟΔΟΣ ΚΑΙ ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ

Είναι δεδομένο πως ο κόσμος που βγήκε έξω στη Λεμεσό θα εξαπλώσει τον κορωνοϊό; Αντιλαμβάνομαι πως ο συνωστισμός και η μη τήρηση των μέτρων φέρνουν προβλήματα, αλλά σε τι ποσοστό μπορούμε να είμαστε σίγουροι και πώς;

Κατ’ αρχάς υπενθυμίζουμε ότι φαινόμενα εξόδου και συνωστισμού σε εξωτερικούς χώρους παρατηρήθηκαν σε όλες τις επαρχίες. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε και γι’ αυτό δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι σε τι βαθμό κάποιο συμβάν μπορεί να οδηγήσει σε μετάδοση. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι συγκεκριμένα γεγονότα και δραστηριότητες έχουν αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης. Τέτοιες δραστηριότητες περιλαμβάνουν τον συνωστισμό, ειδικά σε κλειστούς χώρους, τη στενή αλληλεπίδραση μεταξύ ατόμων που δεν φοράνε μάσκα, δραστηριότητες με αυξημένη κινητικότητα όπως φωνές, τραγούδι, χορός, γυμναστική. Αυτός είναι και ο λόγος που λέμε ότι, όσο μπορούμε, θα πρέπει να αποφεύγουμε τέτοιες δραστηριότητες και, όταν δεν μπορούμε να τις αποφύγουμε, να προσπαθούμε τουλάχιστον να τηρούμε τα βασικά μέτρα ατομικής προστασίας: αποστάσεις, μάσκες, αποφυγή επαφής με πολλά διαφορετικά άτομα και αποφυγή κλειστών χώρων που έχουν πολλά άτομα.

 

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Είναι ποτέ δυνατόν ένας άνθρωπος να έχει διαφορετικά συμπτώματα τη δεύτερη φορά που ενδεχομένως να κολλήσει τον ιό; Ή τα συμπτώματα που εμφανίζει είναι ακριβώς τα ίδια κάθε φορά που προσβάλλεται από τον ιό;

Αν και τα περιστατικά επαναλοίμωξης με κορωνοϊό (δηλαδή δεύτερο επεισόδιο προσβολής με τον ίδιο ιό) δεν είναι τόσο συχνά, οι αναφορές που υπάρχουν μέχρι σήμερα δείχνουν ότι τα συμπτώματα μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ των δύο επεισοδίων. Πιστεύεται ότι το δεύτερο επεισόδιο, είναι συνήθως πιο ήπιο ή μπορεί να είναι και ασυμπτωματικό. Τονίζεται ότι το δεύτερο επεισόδιο συμβαίνει συνήθως τουλάχιστον τρεις μήνες μετά το πρώτο. Αυτό οφείλεται στην ανοσία που δημιουργείται μετά το πρώτο επεισόδιο, η οποία όμως προφανώς δεν έχει τόσο μεγάλη διάρκεια.

Ένα σημαντικό σημείο είναι ότι τον τελευταίο καιρό, λόγω των μεταλλαγμένων στελεχών, παρατηρούνται αρκετά επεισόδια επαναλοίμωξης με διαφορετικό στέλεχος. Αυτό οφείλεται στο ότι το μεταλλαγμένο στέλεχος συχνά «ξεφεύγει» της ανοσίας που έχει ένα άτομο, με αποτέλεσμα να μπορεί να το προσβάλει και να κάνει δεύτερο επεισόδιο λοίμωξης, το οποίο μάλιστα μπορεί να είναι και πιο σοβαρό από το πρώτο.

Γι’ αυτό συνιστούμε όλοι να εφαρμόζουν τα μέτρα που πρέπει, ακόμα κι αν έχουν περάσει κορωνοϊό.

ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΙ ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ

Όταν ένα άτομο νοσήσει με Covid-19 χρειάζεται να εμβολιαστεί και πότε;

Η οδηγία είναι πως όλοι μπορούν να εμβολιαστούν, ανεξαρτήτως αν πέρασαν Covid-19 ή όχι. Κάποιος/α που πέρασε Covid-19, ειδικά αν είχε συμπτώματα, έχει μεγάλη πιθανότητα να έχει ανοσία (π.χ. αντισώματα) για κάποιο διάστημα. Αρκετές μελέτες το έδειξαν και έδειξαν ότι τα αντισώματα παραμένουν έως και αρκετούς μήνες μετά τη νόσηση. Όμως τα επίπεδα των αντισωμάτων αυτών σταδιακά μειώνονται και δεν ξέρουμε αν, καθώς μειώνονται, θα μπορούν να συνεχίσουν να προστατεύουν το άτομο. Γι’ αυτό είναι πιο ασφαλές, όταν έχει περάσει κάποιο διάστημα μετά τη νόσηση (π.χ. ένας με τρεις μήνες), να κάνουν το εμβόλιο ακόμα και αυτά τα άτομα. Τονίζεται πως όταν ένα άτομο νοσεί με Covid-19, θα πρέπει να περιμένει να περάσουν τα συμπτώματα του και μετά να κάνει το εμβόλιο. Αυτό σημαίνει ότι αν ένα άτομο έχει προγραμματισμένο το εμβόλιο και αρρωστήσει, θα πρέπει να επικοινωνήσει με το κέντρο εμβολιασμού και να αναβάλει το ραντεβού του εμβολίου, μέχρι να αναρρώσει.

 

ΕΜΒΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Γνωρίζουμε τους ακριβείς αριθμούς για τα εμβόλια που έχουμε στην Κύπρο; Δηλαδή αν υπάρχουν πιο λίγα εμβόλια από κάποιο άλλο, τότε σίγουρα δεν υπάρχει η επιλογή για να εμβολιαστούμε με κάποιο συγκεκριμένο, αλλά μόνο με αυτό που θα υπάρχει;

Τα εμβόλια που καταφθάνουν κάθε βδομάδα στην Κύπρο, γίνονται αμέσως διαθέσιμα για εμβολιασμό. Υπάρχει ανάλογος προγραμματισμός στην Πύλη Εμβολιασμού και γι’ αυτό γνωρίζουμε κάθε βδομάδα πόσοι ακριβώς εμβολιασμοί προγραμματίζονται και μάλιστα για πόσα εμβόλια από κάθε εταιρεία. Για τον λόγο αυτό και στην Πύλη Εμβολιασμού, ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να επιλέξει εμβόλιο (φαίνεται σε κάθε εμβολιαστικό κέντρο ποιο εμβόλιο είναι διαθέσιμο). Όσο προχωράει ο καιρός, θα υπάρχουν διαθέσιμα όλο και περισσότερα εμβόλια και, σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έχει ανακοινώσει το Υπουργείο Υγείας, θα υπάρχει επάρκεια εμβολίων για όλους.

 

ΜΕΤΑΠΡΟΣΛΗΨΗ

Είναι δυνατόν να μπορεί να εμβολιαστεί κάποιος και να προσβληθεί μετά από κορωνοϊό, λόγω του εμβολίου;

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι στο ερώτημά σας: τα έως τώρα εγκεκριμένα εμβόλιο ΔΕΝ κάνουν νόσο. Ο λόγος είναι ότι δεν περιέχουν ζωντανό ιό, αλλά κομμάτι του ιού που διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Αν το ερώτημά σας είναι αν κάποιος μπορεί να κάνει εμβόλιο και πάλι να προσβληθεί με κορωνοϊό, η απάντηση είναι πως αν και αυτό είναι σπάνιο, μπορεί να συμβεί. Οι λόγοι είναι πολλοί. Κατ’ αρχάς όταν κάποιος/α κάνει το εμβόλιο, δεν είναι προστατευμένος/η από την πρώτη μέρα. Χρειάζεται να περάσουν κάποιες εβδομάδες μετά τον εμβόλιο για να αρχίσει το ανοσοποιητικό του/της να αντιδρά και να τον/την προστατεύει.

Επίσης, κανένα εμβόλιο δεν είναι 100% αποτελεσματικό στην πρόληψη της νόσου ή της μετάδοσης. Αυτό σημαίνει ότι κάποιο ποσοστό από αυτών που κάνει εμβόλιο, πάλι μπορεί να προσβληθεί από τον ιό. Ακόμα και για τα εμβόλια που αναφέρουν 95% αποτελεσματικότητα στην πρόληψη συμπτωμάτων, σημαίνει ότι ένα 5% των ατόμων πάλι μπορεί να προσβληθεί και να κάνει συμπτώματα.

Ένας άλλος λόγος είναι ότι ίσως τα εμβόλια να μην είναι τόσο αποτελεσματικά έναντι των νέων μεταλλάξεων. Αν και έχουν γίνει εργαστηριακές μελέτες για να δούμε κατά πόσον τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί, προστατεύουν κατά των μεταλλάξεων, τα αποτελέσματα αυτά θα είναι πολύ πιο αξιόπιστα όταν τα δούμε και τα αναλύσουμε στον πραγματικό κόσμο, όπου ο κόσμος εμβολιάζεται και εκτίθεται στα μεταλλαγμένα στελέχη.

 

ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

Υπάρχει πιθανότητα να φτάσουμε στο επίπεδο που θα εμβολιαστούν οι μέχρι 40 ετών και να μην χρειαστεί να εμβολιαστούν νέοι κάτω των 30;

Λοιπόν, ας πάρουμε έναν-έναν τους στόχους του εμβολιασμού.

Εάν στόχος μου ως Κωνσταντίνος ή ως Νικόλας, είναι να μειώσω την πιθανότητα να αρρωστήσω, τότε καλό είναι να εμβολιαστώ.

Εάν στόχος μου ως Κωνσταντίνος ή ως Νικόλας, είναι να μειώσω την πιθανότητα να προσβληθώ και να μεταδώσω σε άλλους, τότε καλό είναι να εμβολιαστώ.

Εάν έχω κάποιο χρόνιο νόσημα, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο, αν προσβληθώ, να κάνω σοβαρά συμπτώματα, να ταλαιπωρηθώ, ή και να χρειαστεί να πάω στο νοσοκομείο, τότε καλό είναι να εμβολιαστώ.

Εάν στόχος μας σαν κοινωνία, είναι να εμποδίσουμε την εξάπλωση του ιού, να μειώσουμε τον συνολικό αριθμό περιστατικών, και να προστατεύσουμε τους ευπαθείς, τότε πάλι καλό είναι να εμβολιαστούμε όλοι.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν έχει σημασία η ηλικία μου, εάν είμαι υγιής ή όχι, ή με ποιους έρχομαι σε επαφή και πόσο προσέχω. Είμαστε όλοι μέρος της ίδιας κοινωνίας και, όταν έχουμε ανάμεσά μας έναν ιό, που εξαιτίας του μπαίνουν πολλά άτομα στο νοσοκομείο και πεθαίνουν αρκετοί, έχουμε σοβαρή ευθύνη όχι μόνο απέναντι στον εαυτό μας, αλλά και απέναντι στους γύρω μας.

Τώρα, ποιο είναι αυτό το κρίσιμο ποσοστό του πληθυσμού, που αν εμβολιασθεί, θα οδηγήσει σε περιορισμό της μετάδοσης και θα μειωθεί η εξάπλωση του ιού; Έχουν γίνει πάρα πολλοί υπολογισμοί και εκτιμήσεις, αλλά η αλήθεια είναι πως, δεν ξέρουμε. Η μεγαλύτερη αλήθεια είναι πως, δεν έχει καμία σημασία. Υπάρχουν άτομα που ακόμα κι αν εμβολιασθούν, δεν θα είναι προστατευμένα, γιατί το εμβόλιο απλά δεν θα έχει «πιάσει καλά». Υπάρχουν άτομα που δεν μπορούν να εμβολιασθούν (όπως είναι τα παιδιά!). Άρα ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού μας θα παραμείνει ευάλωτο στον ιό. Τουλάχιστον για να προστατεύσουμε αυτά τα άτομα, οφείλουμε να εμβολιασθούμε όλοι, χωρίς να μας απασχολούν οι επιδημιολογικές εκτιμήσεις.