Ούτε βήμα από το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης και τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ

Η χθεσινή επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στη Λευκωσία είχε ως στόχο να εξακριβώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκ του σύνεγγυς τις προθέσεις και τις θέσεις του Προέδρου Αναστασιάδη ενόψει της άτυπης συνάντησης «5+1», να καθοριστεί το βασικό πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούν οι αρχικές θέσεις και τοποθετήσεις των δύο πλευρών στην εν λόγω συνάντηση, όπως επίσης και να υπάρξει ένας συντονισμός των ομάδων που πλαισιώνουν τους Μητσοτάκη και Αναστασιάδη σε αυτή τη διαπραγματευτική διαδικασία.

Θεωρήθηκε άλλωστε σημαντικό να φανεί η στήριξη της Αθήνας στις θέσεις της Λευκωσίας, καθώς το προηγούμενο διάστημα ο Τσαβούσογλου επισκέφτηκε για συντονισμό τα κατεχόμενα, ενώ αυτή την εβδομάδα αναμένεται εκεί και ο Αντιπρόεδρος Οκτάι. Μέσα από τη χθεσινή συνάντηση προέκυψε πως τόσο ο κ. Μητσοτάκης όσο και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα έχουν στο πλευρό τους ομάδες συνταγματολόγων, οι οποίοι σε συνεργασία και συντονισμό θα συνεισφέρουν στο κομμάτι των απαντήσεων στα ζητήματα δύο κρατών και κυριαρχικής ισότητας (αν και εφόσον τεθούν). Οι διαπραγματευτικές ομάδες και οι συνεργάτες προετοιμάζουν τις κινήσεις τους και τις θέσεις που θα τεθούν στο τραπέζι της συνάντησης από ελληνικής και ε/κ πλευράς, στη βάση διαφορετικών σεναρίων που επεξεργάζονται. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία χαιρετίζουν την πρόθεση του Ηνωμένου Βασιλείου να έχει ρόλο στη διαδικασία αυτή, δεν είναι κατηγορηματικά αντίθετες στην προσέγγιση που υιοθετεί η εγγυήτρια χώρα για τη συνέχεια, ωστόσο εκφράζεται έντονη αντίθεση στο πώς προσεγγίζεται το θέμα της κυριαρχικής ισότητας που προτάσσουν δημόσια οι Τ/Κ (community states, sovereign communities).

Η θέση αρχών

Το πρώτο στοιχείο έχει να κάνει με την απόλυτη δέσμευση Αθήνας και Λευκωσίας στην άτυπη συνάντηση όταν τη συγκαλέσει ο Αντόνιο Γκουτέρες. Η αρχική θέση θα είναι υπέρ μιας λύσης στο πλαίσιο της ΔΔΟ, που δεν μπορεί να αποκλίνει από τα σχετικά ψηφίσματα και τις αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα η λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει τερματισμό της Συνθήκης Εγγυήσεως και της παρουσίας κατοχικών στρατευμάτων. Ο ουσιαστικός διάλογος θα πρέπει να ξεκινήσει στη βάση της κοινής δήλωσης των ηγετών των δύο κοινοτήτων με τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στις 25 Νοεμβρίου 2019. Βάση θα πρέπει να είναι η Κοινή Διακήρυξη της 11ης Φεβρουαρίου 2014, οι μέχρι τώρα επιτευχθείσες συγκλίσεις και τα έξι σημεία της παραμέτρου που έθεσε ο γενικός γραμματέας στο Κραν Μοντανά. Το πλαίσιο αυτό ως θέση εκκίνησης κρίνεται από Λευκωσία και Αθήνα επικρατέστερο, καθώς από τη μια δείχνει τις προθέσεις τους να κινηθούν εντός του πλαισίου και των παραμέτρων του ΟΗΕ, ωθεί την Άγκυρα και την τ/κ πλευρά να κάνουν εκείνες το πρώτο βήμα αν θέλουν να αποκλίνουν από τις παραμέτρους αυτές και ως εκ τούτου διασφαλίζει ως ένα βαθμό την αποφυγή επίρριψης ευθυνών στην ε/κ πλευρά. Πρόκειται άλλωστε για τις πάγια διακηρυγμένες θέσεις Αθήνας και Λευκωσίας. Μητσοτάκης και Αναστασιάδης μέσα από τις χθεσινές τους δηλώσεις ξεκαθάρισαν πως δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος στη βάση λύσης δύο κρατών.

«5+1» και ΕΕ

Αξίζει να επισημάνουμε πως το τοπίο σε σχέση με τον καθορισμό ημερομηνίας και χώρου πραγματοποίησης της «5+1» παραμένει ακόμα θολό, καθώς η πανδημία και οι περιορισμοί λειτουργούν ως άλλοθι για την Άγκυρα έτσι ώστε να σπρώξει τη διεξαγωγή της όσο πιο κοντά ή ακόμα και μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που είναι προγραμματισμένο για τις 25-26 Μαρτίου. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας σε συζήτηση που έγινε με τον Έλληνα πρωθυπουργό για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την ειδική έκθεση που θα συντάξει ο Ζοζέπ Μπορέλ για τη στάση της Τουρκίας και την επόμενη μέρα στις σχέσεις Άγκυρας – ΕΕ. Αθήνα και Λευκωσία θέλουν να διασφαλίσουν πως σε κάθε περίπτωση δεν θα πέσει στα μαλακά η Τουρκία και πως θα πρέπει να αποδείξει με πράξεις τις προθέσεις της και όχι απλά με λόγια. Σημαντικό ζήτημα είναι και η διασφάλιση του ρόλου της ΕΕ στη διαδικασία καθώς η ε/κ πλευρά θέλει να αποφύγει πρόνοιες που δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό κεκτημένο όπως και οποιαδήποτε παρθενογένεση που να προκύπτει από τις τουρκικές – τ/κ προτάσεις. Ο Ζοζέπ Μπορέλ άλλωστε θα βρίσκεται στην Κύπρο στις 18-19 Φεβρουαρίου, οπότε θα έχει επαφές τόσο με την κυβέρνηση όσο και με τον Τ/Κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ.

Η πανδημία

Πέρα από το Κυπριακό στην ατζέντα των επαφών τόσο με την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και με το Ισραήλ μπαίνει και το κεφαλαιώδες ζήτημα της καταπολέμησης της πανδημίας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένει να κλειδώσει ημερομηνία κατά την οποία θα πάει στο Ισραήλ, με βασικό ζήτημα την πανδημία, ενώ χθες ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε συνάντηση με τον Βενιαμίν Νετανιάχου, όπου συζήτησαν για συμφωνία περί ενός «πράσινου διαβατηρίου» με το οποίο Ισραηλινοί πολίτες θα μπορέσουν να επισκεφθούν την Ελλάδα χωρίς περιορισμούς, χωρίς υποχρεωτική καραντίνα, μόλις αυτή αρθεί. Ο Νετανιάχου παρουσίασε μάλιστα ένα φιαλίδιο το οποίο περιείχε φάρμακο κατά του κορωνοϊού που δοκιμάζει το Ισραήλ, όπως ισχυρίστηκε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.