Η επόμενη μέρα των βουλευτικών - Δίνουν διαβεβαίωση και στήνουν… κάλπη

Από αύριο, κιόλας, αρχίζουν οι παρασκηνιακές επαφές για την εκλογή του νέου προέδρου της Βουλής. Αρχηγοί κομμάτων θα επιδιώξουν την παγίωση συμμαχιών με στόχο τις προεδρικές εκλογές του 2023. Η εκλογική διαδικασία θα λάβει χώρα στις 10 Ιουνίου αφού πρώτα δώσουν την νενομισμένη διαβεβαίωση οι νέοι βουλευτές και αναλάβουν επίσημα τα κοινοβουλευτικά τους καθήκοντα.

Στις 10 Ιουνίου αναλαμβάνουν επίσημα τα καθήκοντά τους οι νέοι βουλευτές αφού δώσουν σε δημόσια συνεδρίαση της ολομέλειας της Βουλής τη νενομισμένη διαβεβαίωση ότι θα επιδεικνύουν πίστη και σεβασμό στο Σύνταγμα και στους νόμους που συνάδουν με αυτό καθώς και στη διατήρηση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας. Η τελετή διαβεβαίωσης θα πραγματοποιηθεί στη μεγάλη αίθουσα του Συνεδριακού Κέντρου στην οποία συνεδριάζει εδώ και έναν χρόνο η ολομέλεια του Σώματος εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Της συνεδρίας θα προεδρεύσει ο πρεσβύτερος των παρόντων βουλευτών. Αμέσως μετά την τελετή διαβεβαίωσης των νέων βουλευτών θα λάβει χώρα η εκλογή του προέδρου της Βουλής. Ο νέος πρόεδρος της Βουλής θα αναδειχθεί μέσα από τις παρασκηνιακές διεργασίες των κοινοβουλευτικών κομμάτων, οι οποίες θα αρχίσουν ευθύς αμέσως μετά τις βουλευτικές εκλογές με στόχο την παγίωση συμμαχιών ενόψει των προεδρικών εκλογών του Φεβρουαρίου του 2023.

 

Τρεις ψηφοφορίες

 

Επί της διαδικασίας: Θα υποβληθούν οι υποψηφιότητες για το αξίωμα του προέδρου της Βουλής. Εφόσον υπάρξει πέραν του ενός υποψηφίου θα ακολουθήσει η ψηφοφορία. Ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει τον αμέσως επόμενο ακέραιο αριθμό του ημίσεος των παρόντων και ψηφιζόντων βουλευτών εκλέγεται πρόεδρος της Βουλής. Σημειώνεται ότι στους παρόντες και ψηφίζοντες βουλευτές περιλαμβάνονται όσοι είναι παρόντες και ψηφίζουν ή απέχουν και δεν περιλαμβάνονται όσοι δηλώνουν μη συμμετοχή στην ψηφοφορία.

Σε περίπτωση που οι υποψήφιοι δεν εξασφαλίσουν τον απαιτούμενο αριθμό ψήφων για εκλογή στην προεδρία της Βουλής, θα τεθεί σε εφαρμογή η απόφαση του 1985 η οποία προβλέπει τη διενέργεια δεύτερης ψηφοφορίας, κατά την οποία εκλέγεται πρόεδρος της Βουλής ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει τα 2/5 των ψήφων των παρόντων και ψηφιζόντων βουλευτών παραλειπομένου τυχόν κλάσματος.

Σε περίπτωση που και στη δεύτερη ψηφοφορία δεν εξασφαλίσει κανείς τις πιο πάνω πλειοψηφίες, ακολουθεί τρίτη ψηφοφορία κατά την οποία εκλέγεται πρόεδρος της Βουλής ο υποψήφιος που θα εξασφαλίσει τις περισσότερες ψήφους (απλή πλειοψηφία) των παρόντων και ψηφιζόντων βουλευτών.

Μετά την εκλογή του ο πρόεδρος της Βουλής διορίζει δύο βουλευτές ως γραμματείς και δύο ως κοσμήτορες της Βουλής. Επικουρούμενος από τους γραμματείς και τους κοσμήτορες διευθύνει και συντονίζει τις εργασίες της ολομέλειας της Βουλής και φροντίζει για την ομαλή διεξαγωγή των εργασιών της. Επιπλέον, προΐσταται των υπηρεσιών του Κοινοβουλίου και σε συνεργασία με τον γενικό διευθυντή της Βουλής συντονίζει και εποπτεύει τις εργασίες τους.

Ο πρόεδρος της Βουλής αντικαθιστά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε περίπτωση προσωρινής απουσίας ή προσωρινού κωλύματός του. Σε περίπτωση πρόσκαιρης απουσίας του ή όταν εκκρεμεί η πλήρωση του κενωθέντος αξιώματος του προέδρου της Βουλής, τα καθήκοντά του ασκεί ο πρεσβύτερος βουλευτής εκτός αν το Σώμα αποφασίσει διαφορετικά.

 

Οι θρησκευτικές ομάδες

 

Οι θρησκευτικές ομάδες των Αρμενίων, των Λατίνων και των Μαρωνιτών εκπροσωπούνται στη Βουλή από έναν αντιπρόσωπο. Οι τρεις αντιπρόσωποι των θρησκευτικών ομάδων εκλέγονται όπως και τα μέλη της Βουλής κάθε πενταετία, μετέχουν στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας, παρευρίσκονται στις συνεδριάσεις της ολομέλειας του Σώματος και εκφράζουν τις απόψεις τους σε θέματα που αφορούν την ομάδα τους χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου. Απολαύουν, επίσης, των ίδιων δικαιωμάτων με τα υπόλοιπα μέλη της Βουλής. Παρόλο που δικαιούνται, πολύ σπάνια οι τρεις αντιπρόσωποι των θρησκευτικών ομάδων συμμετέχουν στις συνεδρίες της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής και ακόμη πολύ πιο σπάνια ζητούν τον λόγο στην ολομέλεια της Βουλής.

 

Κοινοβουλευτικές ομάδες

 

Κάθε πολιτικό κόμμα που εκπροσωπείται στη Βουλή με αριθμό βουλευτών ίσο τουλάχιστον με το 12% του συνολικού αριθμού των βουλευτών, δηλαδή με πέντε βουλευτές και άνω, μπορεί να σχηματίσει κοινοβουλευτική ομάδα. Κάθε κοινοβουλευτική ομάδα ορίζει και ανακοινώνει στον πρόεδρο της Βουλής τον κοινοβουλευτικό της εκπρόσωπο, ο οποίος μεταξύ άλλων εκπροσωπεί την κοινοβουλευτική του ομάδα στις άτυπες συσκέψεις που συγκαλεί ο πρόεδρος της Βουλής πριν από κάθε συνεδρία της ολομέλειας του Σώματος για σκοπούς συντονισμού, και όχι μόνο.

 

Προεδρίες επιτροπών

Η Επιτροπή Επιλογής, η σύσταση της οποίας προβλέπεται από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καταρτίζεται κατά την επόμενη της εκλογής του προέδρου της Βουλής συνεδρίαση και αποτελείται από τον πρόεδρο της Βουλής, ως πρόεδρο, και οκτώ άλλους βουλευτές που προέρχονται από τα μεγαλύτερα κόμματα. Η Επιτροπή Επιλογής καταρτίζει τις μόνιμες κοινοβουλευτικές επιτροπές όπως και οποιεσδήποτε άλλες προσωρινές, συνιστώμενες για ορισμένο σκοπό (ad hoc), ή ειδικές κοινοβουλευτικές επιτροπές και διορίζει βουλευτές ως προέδρους και μέλη των επιτροπών αυτών. Επιπροσθέτως, η Επιτροπή Επιλογής επιλαμβάνεται τυχόν ανακατατάξεων βουλευτών στις κοινοβουλευτικές επιτροπές κατά τη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου.

 

Ο κώδικας δεοντολογίας

Οι νέοι βουλευτές θα εκλέξουν σε διαδικασία που θα λάβει χώρα στην ολομέλεια της Βουλής και τα μέλη που θα αποτελούν την Επιτροπή Δεοντολογίας, η οποία θα έχει την αρμοδιότητα εφαρμογής του κώδικα δεοντολογίας των βουλευτών που ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας, σε περίπτωση που η Επιτροπή Δεοντολογίας αποφανθεί ότι βουλευτής ενήργησε αντιδεοντολογικά, ανάλογα με τη φύση της παράβασης, τη βαρύτητα και την τυχόν επανάληψή της δύναται να επιβάλει μία εκ των ακόλουθων κυρώσεων: Προφορική επίπληξη, γραπτή επίπληξη, μομφή για παρατηρηθείσα αντιδεοντολογική και ανάρμοστη συμπεριφορά, κλήση του βουλευτή προς δημόσια απολογία από του βήματος της ολομέλειας της Βουλής ή και κλήση του προς έγγραφη απολογία, η οποία θα αναγιγνώσκεται από του βήματος της ολομέλειας της Βουλής. Τα πορίσματα της Επιτροπής Δεοντολογίας θα δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα της Βουλής, με τους υπό κατηγορία βουλευτές να είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν με την πειθαρχική ποινή που τους επιβάλλεται.

 

Έλεγχος για ασυμβίβαστο

Πριν την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων τους οι νέοι βουλευτές θα ελεγχθούν για ασυμβίβαστο. Η ιδιότητα του βουλευτή είναι ασυμβίβαστη με το αξίωμα του υπουργού, του δημάρχου, του δημοτικού συμβούλου, του μέλους των ενόπλων δυνάμεων ή των σωμάτων ασφαλείας καθώς και με οποιοδήποτε άλλο δημόσιο αξίωμα ή θέση. Συνεπώς, οι υποψήφιοι και υποψήφιες που θα καταφέρουν σήμερα να εκλεγούν και ανήκουν σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ της βουλευτικής έδρας και του δημόσιου αξιώματος ή και θέσης που κατέχουν. Αρκετοί ήταν οι βουλευτές και στην απελθούσα Βουλή που λόγω ασυμβίβαστου υποχρεώθηκαν να παραιτηθούν από τη δημόσια υπηρεσία στην οποία κατείχαν υψηλόβαθμες θέσεις.

 

Αυτόματα και ασυλία

Με τη νενομισμένη διαβεβαίωση που θα δώσουν στις 10 Ιουνίου οι νέοι βουλευτές θα απολαύουν των προνομίων που συνδέονται με το λειτούργημά τους. Αυτά είναι:

* Το ανεύθυνο των βουλευτών για γνώμη που θα εκφράζουν ή για ψήφο που θα δίνουν στη Βουλή.

* Η ασυλία. Χωρίς άδεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν μπορεί να διωχθεί, να συλληφθεί ή να φυλακιστεί βουλευτής για όσο χρόνο εξακολουθεί να είναι μέλος του Κοινοβουλίου. Σημειώνεται ότι τέτοια άδεια δεν απαιτείται για αδικήματα που επισύρουν ποινή φυλάκισης πέντε ετών και άνω εφόσον ο αδικοπραγήσας κατελήφθη επ' αυτοφώρω.