Η φονική πυρκαγιά της 3ης Ιουλίου 2021, που ξεκίνησε από την κοινότητα Αρακαπά και άφησε πίσω της τέσσερις νεκρούς και 55 km² καμένης γης, ανέδειξε ανάμεσα σε άλλες σημαντικές αδυναμίες και παθογένειες, την επιτακτική ανάγκη για νομοθετική κατοχύρωση του θεσμού των εθελοντών πυροσβεστών. Οι πλείστοι εξ αυτών, που είναι κάτοικοι κοινοτήτων, σπεύδουν στο μέτωπο των πυρκαγιών χωρίς βασική εκπαίδευση, χωρίς οργάνωση και ενεργώντας αυτοβούλως, θέτοντας έτσι σε άμεσο κίνδυνο τις ζωές τους.
Κοινοτάρχες της επαρχίας Λεμεσού, με επιστολές τους στα αρμόδια υπουργεία και στη Βουλή κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το πολύ σοβαρό ενδεχόμενο απώλειας ανθρώπινων ζωών και ζητούν την άμεση θέσπιση νομοθεσίας για τους εθελοντές πυροσβέστες, στην οποία να καθορίζονται οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντά τους, τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν για να αποκτήσουν την ιδιότητα του εθελοντή πυροσβέστη, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Διερευνώντας το θέμα, διαπιστώσαμε ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθεσε στη Βουλή για ψήφιση από την 1/2/2019 (!) νομοσχέδιο που ρυθμίζει νομοθετικά όλα τα πιο πάνω ζητήματα, ακόμη και το ποιοι μπορούν να αποκτήσουν την ιδιότητα του εθελοντή πυροσβέστη. Ωστόσο, το πολύ σημαντικό αυτό νομοσχέδιο παραμένει στα συρτάρια της Βουλής. Με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, το νομοσχέδιο τίθεται επί τάπητος με οδηγίες της προέδρου της Βουλής κ. Αννίτας Δημητρίου.
Τα ερωτήματα
Αρκούντως αποκαλυπτική είναι η επιστολή που απέστειλε στους αρμόδιους υπουργούς Εσωτερικών και Γεωργίας, με κοινοποίηση στη Βουλή, ο κοινοτάρχης Πραστειού Κελλακίου κ. Ευριπίδης Μολυβάς, ο οποίοςθέτει μια σειρά από ερωτήματα, μέσα από τα οποία αποκαλύπτεται ακριβώς η αδήριτη ανάγκη για άμεση ψήφιση νομοθεσίας που να διέπει τον θεσμό του εθελοντή πυροσβέστη. Στην επιστολή του, ο κ. Μολυβάς αναφέρει επί λέξει:
- Είναι γνωστό ότι αρκετά, ίσως όλα, κοινοτικά συμβούλια στην προσπάθειά τους να συμμετέχουν στην εθελοντική προσπάθεια αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων καταρτίζουν καταλόγους με ονόματα, τηλέφωνα και διευθύνσεις ατόμων που είναι πρόθυμα να βοηθήσουν. Αυτή η προσπάθεια γίνεται και με απαίτηση - παρότρυνση των οικείων Επαρχιακών Διοικήσεων. Κάποια κοινοτικά συμβούλια προχωρούν σε συνεργασία με το Τμήμα Δασών και ή την Πυροσβεστική Υπηρεσία σε κάποια εκπαίδευση των ενδιαφερομένων. Υπάρχουν, όμως, πολλά και σοβαρά αναπάντητα ερωτήματα για το τι γίνεται και πώς συμμετέχουν οι εθελοντές πυροσβέστες στην όποια έκτακτη περίπτωση. Υπάρχουν κάποιοι κανονισμοί ή κανόνες καταγεγραμμένοι που διέπουν τη λειτουργία και δράση αυτών των εθελοντικών ομάδων;
- Αν η έκτακτη περίπτωση είναι γεωγραφικά στα όρια της κοινότητας που διαμένουν, είναι αυτονόητο ότι θα τρέξουν να βοηθήσουν εκεί και όπως μπορεί ο καθένας μέχρι να έλθει η Πυροσβεστική, το Τμήμα Δασών, η Πολιτική Άμυνα κ.λπ. Είναι, όμως, ασφαλισμένοι σε περίπτωση ατυχήματος; Ποιος τίθεται επικεφαλής κατά συντεταγμένο τρόπο μέχρι να αναλάβουν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι;
- Τι γίνεται σε ακόμη ποιο σοβαρά περιστατικά, όπως αυτά που έχουμε ζήσει στις 3 Ιουλίου; Η κάθε ομάδα εθελοντών από μόνη της κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει ή υπάγεται στον τοπικό υπεύθυνο της έκτακτης κατάστασης; Αν μια τοπική αρχή διαθέτει ένα μικρό όχημα, το οποίο έχουμε όλοι βαφτίσει πυροσβεστικό, ανεβαίνουν πάνω 10 άτομα και τρέχουν να βοηθήσουν εκεί και όπου μπορούν ή περιμένουν από κάποιον οδηγίες;
«Είναι σεβαστή και αξιέπαινη η προσπάθεια δημιουργίας των εθελοντικών ομάδων δασοπυρόσβεσης, όπως σεβαστή και αξιέπαινη είναι και η προσπάθεια των μελών αυτών των ομάδων. Πλην, όμως, αν δεν «μπει τάξη» στη διαδικασία, πολύ φοβάμαι ότι μια μέρα θα διερωτόμαστε όλοι τι πήγε λάθος και έγινε κάποιο ατύχημα. Μόνο και μόνο γιατί δεν υπήρχαν σαφείς εντολές και διαδικασίες» τονίζει, μεταξύ άλλων, στην επιστολή του ο κοινοτάρχης Πραστειού Κελλακίου κ. Ευριπίδης Μολυβάς.
Το νομοσχέδιο
Όλα τα παραπάνω, που πολύ ορθά θίγει ο κ. Μολυβάς, καθώς και αρκετά άλλα εξίσου σοβαρά ζητήματα που αφορούν τους εθελοντές πυροσβέστες, ρυθμίζονται μέσα από το νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή για ψήφιση το Υπουργείο Δικαιοσύνης, σύμφωνα με το οποίο οι εθελοντές πυροσβέστες θα υπάγονται διοικητικά και επιχειρησιακά στον πυροσβεστικό σταθμό της περιοχής όπου διαμένουν ή που θα κατατάσσονται. Το επίμαχο νομοσχέδιο τιτλοφορείται ως «ο περί Εθελοντών Πυροσβεστών Νόμος του 2019» και σκοπό έχει, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική του έκθεση, τη συνολική διαχείριση του θέματος των εθελοντών πυροσβεστών σε οργανωμένη βάση.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, αναγνωρίζοντας τη σημαντική συνεισφορά των εθελοντών στο δύσκολο έργο της κατάσβεσης πυρκαγιών και επιθυμώντας τη συνέχιση και την ενίσχυση της συνεργασίας αυτής, αλλά και την προστασία των ίδιων των εθελοντών, ετοίμασε το υπό αναφορά νομοσχέδιο. Στο νομοσχέδιο καθορίζονται οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα των εθελοντών πυροσβεστών, τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν για να αποκτήσουν την ιδιότητα του εθελοντή πυροσβέστη, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους. Το νομοσχέδιο προβλέπει, επίσης, για τη βασική εκπαίδευση όλων των υποψηφίων, η οποία είναι απαραίτητη για την απόκτηση της ιδιότητας του εθελοντή πυροσβέστη, αλλά και για τη συνεχή εκπαίδευσή τους με σκοπό την εξοικείωσή τους με το αντικείμενο του πυροσβεστικού και διασωστικού έργου και τα καθήκοντά τους.
Και προτάσεις νόμου
Η πρόεδρος της Βουλής κ. Αννίτα Δημητρίου κοινοποίησε προχθές γραπτώς στον υπουργό Γεωργίας Κώστα Καδή, τόσο τις πρόνοιες του επίμαχου νομοσχεδίου για τους εθελοντές πυροσβέστες όσο και άλλες τέσσερις συναφείς προτάσεις νόμου που κατέθεσαν βουλευτές και εκκρεμούν στη Βουλή, ώστε να λάβει γνώση για το περιεχόμενό τους. Στόχος «η θέσπιση ενός πλήρους και αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου προστασίας των δασών, αλλά και λήψης μέτρων πρόληψης και αποτροπής πυρκαγιών στην ύπαιθρο», αναφέρει στην επιστολή της η κ. Δημητρίου. Διαβεβαιώνοντας, παράλληλα, τον κ. Κώστα Καδή ότι όλες οι προτεινόμενες νομοθεσίες θα τεθούν επί τάπητος με την έναρξη των εργασιών της Βουλής τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
