Δεν φαίνεται να μετανοεί η Αρχιεπισκοπή για την κατεδάφιση των τεσσάρων διατηρητέων επί της οδού Ισοκράτους στο κέντρο της Λευκωσίας, αφού χθες ο εκπρόσωπός της μιλώντας στη Βουλή χαρακτήρισε το συμβάν ως μία αστοχία. Φαίνεται όμως ότι το πλάνο του Αρχιεπισκόπου για την ανέγερση του καθεδρικού ναού ήταν εξαρχής ξεκάθαρο, αφού, όπως αποκαλύφθηκε χθες, από το 2013 ήθελε να γίνει κυκλικός κόμβος στη θέση των διατηρητέων.
Ο σύμβουλος του Αρχιεπίσκοπου Χρυσόστομου (πρώην διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας Χριστόδουλος Κτωρίδης) επανέλαβε χθες ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών, όπου συζητήθηκε το θέμα, τα περί κατάρρευσης των κτηρίων λόγω των βροχοπτώσεων και μίλησε για κακή συνεννόηση. Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Κτωρίδης, απαντώντας σε επίμονες ερωτήσεις της προέδρου της επιτροπής Ελένης Μαύρου, επιβεβαίωσε τη θέση ότι η μπουλντόζα πήγε να καθαρίσει τον δρόμο από μπάζα που μαζεύτηκαν λόγω της βροχόπτωσης και από λάθος ακούμπησε σε κτήριο, με αποτέλεσμα να κατεδαφιστεί, αφήνοντας άπαντες άφωνους. Σημείωσε ότι τα υπολείμματα των υλικών των κατεστραμμένων κτηρίων φυλάσσονται σε ειδικό χώρο για να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση.
Γνώριζαν από το 2013;
Ακόμα πιο αποκαλυπτική είναι η καταγγελία της κ. Αντωνίας Θεοδοσίου (αρχιτέκτονας – μηχανικός περιβάλλοντος) η οποία εκπροσωπεί το – ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών - σύμβουλος της UNESCO για θέματα κληρονομιάς). «Ήμουν μάρτυρας όταν το 2013 ως αρχιτέκτονας έκανα αποκατάσταση άλλης οικοδομής και θέλησα να αγοράσω ένα από τα τέσσερα διατηρητέα στην Ισοκράτους, το οποίο ήταν ακόμα διαθέσιμο. Μάλιστα είχα κάνει συμφωνία και την επόμενη μέρα οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών με πληροφόρησαν ότι η Αρχιεπισκοπή το βράδυ τα είχε αγοράσει, γιατί ήθελε να τα κατεδαφίσει για να κάνει roundabout», ανέφερε η κ. Θεοδοσίου. Σημείωσε δε ότι ενημέρωσε τον Δήμο Λευκωσίας από το 2013 για την πρόθεση της Αρχιεπισκοπής.
Απρίλη η αποκατάσταση
Ο δήμαρχος Λευκωσίας Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης ανέφερε ότι έχει επιλεγεί η πιο αποτελεσματική οδός για αποκατάσταση των υποστατικών, στη βάση του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου. Αντί της αναστολής των εργασιών μέσω της ανάκλησης άδειας και της προσφυγής στα δικαστήρια, όπως είπε, κρίθηκε πιο ορθό να ακολουθηθεί διαδικασία για άμεση επαναφορά των κτηρίων.
Ανέφερε ότι θα γίνουν μελέτες για αποκατάσταση των κτηρίων υπό την επίβλεψη της Αθηνάς Αριστοτέλους (αρχιτέκτονας - πολεοδόμος). Συμφωνήθηκε, είπε, με την Αρχιεπισκοπή ένα χρονοδιάγραμμα αποκατάστασης, το οποίο συνδέεται με διοικητικά πρόστιμα και τη λήψη εγγυητικής ύψους 500 χιλιάδων ευρώ σε περίπτωση αθέτησης των συμφωνηθέντων. Σύμφωνα με τον δήμαρχο, μέχρι τον Απρίλη θα κατατεθούν τα αρχιτεκτονικά σχέδια για να αρχίσουν τα κατασκευαστικά έργα.
Ερωτηθείς από τον βουλευτή των Οικολόγων Γιώργο Περδίκη για το κατά πόσο το ύψος της εγγυητικής καλύπτει την ανοικοδόμηση των κτηρίων, ο δήμαρχος Λευκωσίας απάντησε αρνητικά, σημειώνοντας ότι το εκτιμώμενο από τον δήμο κόστος ανέρχεται στο ένα εκατ. ευρώ. Στόχος της εγγυητικής ήταν να αρχίσει άμεσα αποκατάσταση των κτηρίων, πρόσθεσε.
Πρόταση ΔΗΣΥ
Την πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ, που προβλέπει αυστηρότερες ποινές σε περιπτώσεις κατεδάφισης διατηρητέων, παρουσίασε ο πρόεδρος του κόμματος Αβέρωφ Νεοφύτου. Παρατήρησε ότι ο υφιστάμενος νόμος προβλέπει πρόστιμο μόλις χιλίων λιρών (δηλαδή 1.710 ευρώ) για κατεδάφιση διατηρητέων, το οποίο, όπως είπε, θα μπορούσε να είναι και κίνητρο. Η πρόταση νόμου προβλέπει ότι:
- Σε περίπτωση κατεδάφισης διατηρητέας οικοδομής, να επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο που δεν υπερβαίνει την εκτιμημένη αξία του Κτηματολογίου ή τις 50 χιλ. ευρώ για κάθε οικοδομή (οποιαδήποτε των δύο ποινών είναι η μεγαλύτερη).
- Επιβολή διοικητικού προστίμου 20 χιλ. ευρώ και επιπλέον 200 ευρώ την ημέρα μέχρι την αποκατάσταση του κτηρίου.
- Δυνατότητα στην πολεοδομική αρχή να προχωρεί αυτόβουλα στην αποκατάσταση του διατηρητέου κτηρίου και ακολούθως να λάβει δικαστικά μέτρα προς είσπραξη του κόστους ως αστικό χρέος.
«Κατά συρροή παραβάτης»
Η πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών κ. Ελένη Μαύρου παρατήρησε ότι το πρόβλημα δεν είναι η νομοθεσία, αλλά η μη εφαρμογή της. Αναφερόμενη στον Αρχιεπίσκοπο, έκανε λόγο για έναν κατά συρροή παραβάτη και διερωτήθηκε γιατί δεν ζητήθηκε δικαστικό διάταγμα για αποκατάσταση των κτηρίων. Ανέφερε, ακόμα, ότι ο Αρχιεπίσκοπος δεν αποκατάστησε ανάλογο διατηρητέο κτήριο στην οδό Ασκληπιού (κληροδότημα της Ευγενίας Θεοδότου) το οποίο κατεδαφίστηκε από την Αρχιεπισκοπή πριν από δύο χρόνια.
Εισηγήσεις ΕΤΕΚ
«Θα ανέμενα ένα συγγνώμη από την Αρχιεπισκοπή για την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς», τόνισε ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ Κωνσταντίνος Κωνσταντή. Απευθυνόμενος στον δήμαρχο Λευκωσίας, είπε ότι θα μπορούσε ο δήμος με σωστή τεκμηρίωση να εξασφαλίσει διάταγμα για αναστολή εργασιών. Το μήνυμα που εξάγεται, είπε, είναι ότι η Κύπρος είναι ξέφραγο αμπέλι και ο καθένας μπορεί να κατεδαφίζει ό,τι θέλει. Σε υπόμνημα του ΕΤΕΚ προς τη Βουλή αναφέρεται ότι πρέπει άμεσα να καταγραφεί η αρχιτεκτονική κληρονομιά και να δημιουργηθεί ηλεκτρονική ταυτότητα για κάθε κτήριο ή μνημείο ώστε να αρχίσει αξιοποίησή τους και η συντήρηση όσων είναι επικίνδυνα.
