Πέντε μήνες μετά την εξαγγελία του Προέδρου της Δημοκρατίας για την εθελοντική κατάταξη των γυναικών στην Εθνική Φρουρά, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το σχετικό νομοσχέδιο. Πρόκειται για τροποποιητικό νομοσχέδιο ώστε να καταστεί εφικτή η εθελοντική στράτευση των γυναικών στην Εθνική Φρουρά.
Πόσο εφικτή είναι μια τέτοια ρύθμιση και σε ποιον βαθμό θα προκύψει ενδιαφέρον από τις 18χρονες που πληρούν τις προϋποθέσεις να υπηρετήσουν την πατρίδα;
Το εγχείρημα με τις γυναίκες ΣΥΟΠ (Συμβασιούχοι Οπλίτες) απέδειξε ότι οι γυναίκες έχουν πολλά να προσφέρουν στις τάξεις της Εθνικής Φρουράς, από πολλά πόστα και διαφορετικούς ρόλους. Επομένως, ουδείς αμφισβητεί τη μαχητικότητα και τη θέλησή τους.
Ωστόσο, μια τέτοια ριζική αλλαγή σε ό,τι αφορά το προσωπικό και τη λειτουργία της Εθνικής Φρουράς απαιτούσε καλύτερη προετοιμασία, όχι μόνο εντός του στρατεύματος, αλλά κυρίως από τη σχολική ηλικία για να εξεταστεί το ενδιαφέρον που υπάρχει από τις γυναίκες για να ενταχθούν εθελοντικά για κάποιους μήνες στον στρατό. Παράλληλα, η σχετική ενημέρωση των γυναικών στα σχολεία θα έπρεπε να είχε ήδη ξεκινήσει. Σε αυτή τη βάση, εστιάζονται οι ενδοιασμοί, απόστρατων αξιωματικών της Εθνικής Φρουράς, αναφορικά με την επιτυχή κατάληξη της εξαγγελίας της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη. Δηλαδή το χρονικό περιθώριο που τέθηκε, μέχρι τον ερχόμενο Οκτώβριο, για να δούμε την πρώτη σειρά εθελοντικής κατάταξης γυναικών στις τάξεις της Εθνικής Φρουράς, αρκεί ώστε να ενημερωθούν και να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους όσες προτίθενται το πράξουν;
Μιλώντας στον «Π», πρόσωπα που υπηρέτησαν για χρόνια στην Εθνική Φρουρά και από διάφορα πόστα χαρακτήρισαν βεβιασμένη την απόφαση για εφαρμογή της εθελοντικής θητείας από τις γυναίκες. Θεωρούν δύσκολο εγχείρημα, αλλά όχι ακατόρθωτο, την υλοποίηση του χρονοδιαγράμματος για να έχουμε την πρώτη κατάταξη τον ερχόμενο Οκτώβριο. Τονίζουν παράλληλα ότι σαφή και πλήρη εικόνα για όλες τις παραμέτρους του συγκεκριμένου κεφαλαίου θα μπορούν να έχουν μετά την ψήφιση της νομοθεσίας και των σχετικών κανονισμών από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και την έκδοση των σχετικών διαταγμάτων κατάταξης των γυναικών στην Εθνική Φρουρά.
Σημαντικοί περιορισμοί
Από την εξαγγελία του Προέδρου της Δημοκρατίας, καθώς και μετά την έγκριση του νομοσχεδίου από το Υπουργικό Συμβούλιο, ένα θέμα που αποτελεί αντικείμενο συζήτησης είναι οι περιορισμοί που εκ των πραγμάτων τίθενται σε ό,τι αφορά τις μονάδες που θα υπάρχει η δυνατότητα να υπηρετούν οι γυναίκες.
Με τα υφιστάμενα δεδομένα, δεν υπάρχει η δυνατότητα να μπορούν να υπηρετήσουν παντού. Και αυτό έχει να κάνει με τις εγκαταστάσεις των μονάδων της Εθνικής Φρουράς. Όπως για παράδειγμα, κοιτώνες, τουαλέτες, μπάνια κ.λπ. Για παράδειγμα, στις σχετικά πιο νέες στρατιωτικές εγκαταστάσεις, οι οποίες εντός του στρατεύματος χαρακτηρίζονται ως συγκεντρωτικές μονάδες, υπάρχουν τέτοιες εγκαταστάσεις. Πρόκειται ουσιαστικά για πιο νέα στρατόπεδα, με νέες εγκαταστάσεις, τα οποία διαθέτουν τις αναγκαίες υποδομές για τη διαβίωση αντρών και γυναικών, χωρίς να δημιουργούνται οποιαδήποτε ζητήματα. Ουδείς βέβαια αναφέρεται σε συμβίωση στους ίδιους χώρους. Ναι μεν εντός του ίδιου στρατοπέδου, αλλά σε σαφώς διαφορετικούς χώρους. Τέτοιες δυνατότητες, πάντως, δεν παρέχουν, για παράδειγμα, τα φυλάκια κατά μήκος της γραμμής κατάπαυσης του πυρός. Όπως και άλλες, μικρότερες εγκαταστάσεις. Συνήθως πρόκειται για υποδομές που διαθέτουν μόνον έναν θάλαμο για τη διαβίωση των στρατιωτών και πολύ μικρό αριθμό τουαλετών-μπάνιων.
Από τις εθελόντριες το 1990
Η πρώτη μαζική ένταξη γυναικών σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα έγινε το 1990 με τον θεσμό των εθελοντριών. Η πρώτη σειρά εθελοντριών που εντάχθηκε στις τάξεις της Εθνικής Φρουράς, μετά από περίπου έναν μήνα εκπαίδευσης στην Ελλάδα, παρακολούθησαν δεύτερη εκπαίδευση στην Κύπρο, σε κέντρο που δημιουργήθηκε σε στρατόπεδο στην περιοχή Αθαλάσσας. Έκτοτε ακολούθησαν και άλλες σειρές εθελοντριών, αρκετές από τις οποίες υπηρετούν ακόμη στην Εθνική Φρουρά. Βεβαίως όλα αυτά τα χρόνια, ως στρατιωτικοί, εντάχθηκαν και αρκετές γυναίκες αξιωματικοί και υπαξιωματικοί-απόφοιτοι των στρατιωτικών σχολών της Ελλάδας.
Η επόμενη μαζική είσοδος γυναικών στον στρατό ήταν με τον θεσμό των ΣΥΟΠ. Τον Δεκέμβριο του 2017, ορκίστηκαν σε ειδική τελετή οι πρώτες 282 γυναίκες ΣΥΟΠ, ανοίγοντας τον δρόμο για να ακολουθήσουν και άλλες εκπαιδευτικές σειρές.
Θητεία 6-14 μηνών
Παρά το γεγονός ότι ακόμη και μετά τις σχετικές ανακοινώσεις που ακολούθησαν την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου υπάρχουν αρκετά ερωτήματα, η διάρκεια της εθελοντικής θητείας των γυναικών στον στρατό θα είναι η ελάχιστη έξι μήνες και η μέγιστη 14 μήνες. Θα τίθεται επίσης όριο ηλικίας από 18 μέχρι 26. Όλες οι λεπτομέρειες θα μπορούν να γίνουν γνωστές με την ψήφιση της νομοθεσίας από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη δημοσιοποίηση των σχετικών διαταγμάτων από τον υπουργό Άμυνας. Σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας, πρόθεση του υπουργείου είναι να δοθούν κίνητρα στις γυναίκες για καταταχθούν εθελοντικά στην Εθνική Φρουρά, σημειώνοντας ότι έχει γίνει και η απαιτούμενη προεργασία προς αυτή την κατεύθυνση. «Κάποια ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι πρόθυμα να δώσουν 50% υποτροφία για φοίτηση. Οι γυναίκες μετά τη θητεία τους θα έχουν τη δυνατότητα διεκδίκησης θέσης συμβασιούχων οπλιτών στην Εθνική Φρουρά. Επεξεργαζόμαστε κι άλλα κίνητρα, τα οποία πρέπει να κινούνται μέσα σε ένα πλαίσιο συνταγματικότητας και νομιμότητας, όπως, για παράδειγμα, κατά πόσο θα μπορούσε να υπάρχει μία μοριοδότηση αυτών των κοριτσιών για διεκδίκηση θέσης στην Πυροσβεστική και στην Αστυνομία. Όμως αυτό θέλει προσοχή και μελέτη, Ήδη απευθύνθηκα στη Γενική Εισαγγελία κατά πόσον μπορεί αυτό να γίνει», ανέφερε ο υπουργός.
Τι ισχύει σε άλλες χώρες
Σε ό,τι αφορά σε άλλες χώρες του κόσμου, στο Ισραήλ εφαρμόζεται εδώ και χρόνια υποχρεωτική κατάταξη των γυναικών στον στρατό. Στην Ευρώπη, και συγκεκριμένα στις σκανδιναβικές χώρες υιοθετείται η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Από το 2015, η Νορβηγία εισήγαγε τη στρατιωτική θητεία για όλες τις γυναίκες. Η Σουηδία επανέφερε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία το 2017 και αυτή εφαρμόζεται σε άνδρες και γυναίκες. Στη Δανία υπάρχει η δυνατότητα εθελοντικής κατάταξης στον στρατό της χώρας, ενώ η ίδια ρύθμιση εφαρμόζεται και στη Φινλανδία. Η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία συναντάται επίσης σε πολλές χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Πάντως, ο θεσμός της εθελοντικής στρατιωτικής θητείας είναι ευρέως διαδεδομένος σε πολλές χώρες, καθώς και σε προηγμένους στρατούς. Στην Ελλάδα, η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική μόνο για τους άνδρες. Όμως, οι γυναίκες έχουν τη δυνατότητα να καταταγούν εθελοντικά στις Ένοπλες Δυνάμεις, κάτι που τους επιτρέπει να υπηρετήσουν σε διάφορους τομείς, από διοικητικούς έως μάχιμους ρόλους.
