Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε στη χθεσινή του συνεδρία την εισήγηση του υπουργού Μεταφορών, Αλέξη Βαφεάδη, για τον διορισμό Ερευνητικής Επιτροπής με σκοπό τον καταλογισμό ευθυνών, ποινικών και πειθαρχικών, για την εγκληματική αμέλεια που επιδείχθηκε τα τελευταία 14 χρόνια όσον αφορά τους φονικούς αερόσακους Takata.
Εξαιτίας αυτής της εγκληματικής αμέλειας χάθηκαν δύο ανθρώπινες ζωές όταν ενεπλάκησαν σε τροχαία και τέθηκαν σε λειτουργία οι προβληματικοί αερόσακοι. Τόσο για τον θάνατο του 24χρονου Κυριάκου Όξινου όσο και για τον θάνατο της 19χρονης Στυλιανής Γιωργαλλή βρίσκονται σε εξέλιξη ξεχωριστές ποινικές έρευνες.
Ο διορισμός Ερευνητικής Επιτροπής αποτελεί συνέχεια της διοικητικής έρευνας που διατάχθηκε προ μηνών από τον υπουργό Μεταφορών, Αλέξη Βαφεάδη, για το χάος που προκλήθηκε με τις ανακλήσεις οχημάτων που φέρουν τους αερόσακους Takata.
Σύμφωνα με το πόρισμα της διοικητικής έρευνας, που παραδόθηκε στον κ. Βαφεάδη περί τα τέλη Ιανουαρίου, από το 2010 και εντεύθεν δεν υπήρχε καμία κρατική εποπτεία και έλεγχος όσον αφορά τις ανακλήσεις των οχημάτων που εισάγονταν στην Κύπρο ως μεταχειρισμένα από τρίτες χώρες και κυρίως από Ιαπωνία και Σιγκαπούρη. Κοντολογίς, για τα τελευταία 14 χρόνια δεν ενημερώθηκαν ποτέ οι εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες αυτών των μεταχειρισμένων οχημάτων για τις ανακλήσεις που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια από τις κατασκευάστριες εταιρείες και αφορούσαν ελαττωματικά ή και επικίνδυνα εξαρτήματα. Το ΤΟΜ, ως αρμόδια εποπτική Αρχή, δεν κάλεσε ποτέ τους εισαγωγείς μεταχειρισμένων οχημάτων από τρίτες χώρες να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Οι όροι εντολής
Στη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα, ο κ. Βαφεάδης θα καταθέσει προς έγκριση τα τρία ονόματα που προτείνει για διορισμό στην Ερευνητική Επιτροπή. Η επιλογή των τριών επιτρόπων θα γίνει σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία, όπως και η ετοιμασία των όρων εντολής.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», η Ερευνητική Επιτροπή θα κληθεί, μεταξύ άλλων, να ερευνήσει τα παρακάτω και να προσωποποιήσει τις ευθύνες σε έκθεσή της:
1 Τον βαθμό ευθύνης του ΤΟΜ, της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Εμπορίου, καθώς και άλλων κρατικών υπηρεσιών.
2 Πώς προέκυψε η εγκύκλιος του ΤΟΜ, τον Μάρτιο του 2017, με την οποία εξαιρέθηκαν και πολύ ορθά οι γενικοί διανομείς των κατασκευαστών, δηλαδή, οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, από την υποχρέωση ενημέρωσης των ιδιοκτητών μεταχειρισμένων οχημάτων από τρίτες χώρες για τυχόν ανακλήσεις αλλά δεν καθορίστηκε η ευθύνη της ενημέρωσης αυτής στους εισαγωγείς αυτών των μεταχειρισμένων οχημάτων που τα εισήγαγαν και τα πώλησαν στην Κύπρο. Ευθύνες φέρουν και αντιπροσωπείες οχημάτων που επέδειξαν ολιγωρία όσον αφορά τις ανακλήσεις των αερόσακων Takata.
3 Ποιοι φέρουν ευθύνες για το γεγονός ότι δεν εφαρμόστηκε ο ευρωπαϊκός κανονισμός του 2018, ο οποίος δίδει την εξουσία στα κράτη-μέλη να προχωρούν με ανακλήσεις, ακόμη και ακινητοποιήσεις οχημάτων, όταν πρόκειται περί σοβαρού κινδύνου.
4 Μετράμε δύο νεκρούς και έναν σοβαρά τραυματία στην Κύπρο από τους αερόσακους Takata. Θα πρέπει να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για τον άδικο χαμό των δυο νεαρών.
Νομομαθής ο ένας επίτροπος
Ο διορισμός Ερευνητικής Επιτροπής διέπεται από νομοθεσία. Με βάση τον περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμο, ως επίτροποι διορίζονται πρόσωπα επιλεγέντα μεταξύ προσώπων ανώτατου επαγγελματικού και ηθικού επιπέδου, εκ των οποίων τουλάχιστον ο ένας είναι νομομαθής που κατέχει τα προσόντα να διοριστεί ως δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου ή είναι πρώην δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Εξουσίες Ερευνητικής Επιτροπής
Με βάση την κείμενη νομοθεσία, η Ερευνητική Επιτροπή διαθέτει τις ακόλουθες εξουσίες:
- Συγκεντρώνει κάθε έγγραφο ή στοιχείο που θεωρεί αναγκαίο ή επιθυμητό να εξασφαλίσει ή εξετάσει και τα διατηρεί υπό την κατοχή και φύλαξή της.
- Εξασφαλίζει μαρτυρία, γραπτή ή προφορική, και εξετάζει μάρτυρες.
- Διενεργεί αυτοψία ή διατάσσει πραγματογνωμοσύνη με τους όρους και τις διατυπώσεις που προβλέπονται στις σχετικές διατάξεις του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου.
- Κλητεύει οποιοδήποτε πρόσωπο διαμένει στη Δημοκρατία ή στο εξωτερικό για να παρευρεθεί ενώπιόν της με σκοπό να δώσει μαρτυρία ή να παρουσιάσει οποιοδήποτε έγγραφο έχει στην κατοχή του.
- Εκδίδει ένταλμα που να εξαναγκάζει την παρουσία οποιουδήποτε προσώπου ενώπιόν της για να καταθέσει.
- Επιβάλλει πρόστιμα μέχρι €2.000 σε οποιοδήποτε πρόσωπο από το οποίο απαιτείται να δώσει μαρτυρία και αρνείται να το πράξει χωρίς ικανοποιητική δικαιολογία.
Αδικήματα και ποινές
Σύμφωνα με τον περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμο, πρόσωπο που παραλείπει να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε οδηγία της Ερευνητικής Επιτροπής ή παρεμποδίζει ή προσπαθεί να παρεμποδίσει οποιοδήποτε πρόσωπο να εμφανιστεί ενώπιόν της ή να εξεταστεί από την Ερευνητική Επιτροπή ή δείχνει έλλειψη σεβασμού προς ή σε σχέση με τις εργασίες της Επιτροπής είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης, υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τον έναν χρόνο ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €5.000 ή και στις δύο ποινές.
Ετοιμασία έκθεσης
Η Ερευνητική Επιτροπή οφείλει να συντάξει αιτιολογημένη έκθεση μετά από αξιολόγηση των στοιχείων και της μαρτυρίας που συνέλεξε στη βάση των όρων εντολής της. Στην έκθεση θα καταλογίζονται ευθύνες, εφόσον διαπιστωθούν, είτε σε δημόσιους λειτουργούς είτε σε πολιτειακούς ή πολιτικούς αξιωματούχους, οι οποίες προκύπτουν από πράξεις ή παραλείψεις τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Η εν λόγω έκθεση θα διαβιβαστεί και στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για τις δικές του ενέργειες.
Θα είναι ανοικτές οι συνεδρίες;
Η απόφαση για το κατά πόσο η Ερευνητική Επιτροπή για τους φονικούς αερόσακους Takata θα συνεδριάζει στην παρουσία κοινού και δημοσιογράφων θα ληφθεί από τα ίδια τα μέλη της. Πάντως, οι δυο τελευταίες Ερευνητικές Επιτροπές που διορίστηκαν για το Κεντρικό Σφαγείο Κοφίνου και τα «χρυσά« διαβατήρια συνεδρίαζαν στην παρουσία δημοσιογράφων.
Δέον να σημειωθεί ότι κάθε πρόσωπο του οποίου η συμπεριφορά αποτελεί το αντικείμενο έρευνας ή το οποίο με οποιονδήποτε τρόπο εμπλέκεται ή ενδιαφέρεται για το ζήτημα που ερευνάται δικαιούται να αντιπροσωπεύεται σε ολόκληρη την έρευνα από δικηγόρο ή άλλο τέτοιο πρόσωπο εφόσον δώσει σχετική άδεια η Ερευνητική Επιτροπή.
Ακινητοποιήσεις 900.000 Citroën λόγω Takata
Νέο κύμα ακινητοποιήσεων οχημάτων καταγράφεται στη Γαλλία λόγω των φονικών αερόσακων Takata.
Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα Liberation, η Citroën ζήτησε από 236.900 ιδιοκτήτες των μοντέλων C3 και DS 3, τα οποία ενεγράφησαν μεταξύ των ετών 2008 - 2013, να τα ακινητοποιήσουν αμέσως μέχρι να αντικατασταθούν οι αερόσακοί τους. Για τον σκοπό αυτόν, η Citroën επιστράτευσε οκτώ από τα εργοστάσιά της στη Γαλλία για να εξυπηρετήσει τους πελάτες της. Όπως έγραψε η Liberation, οι ανακλήσεις άρχισαν από τη νότια Γαλλία καθώς η ζέστη και η υγρασία είναι παράγοντες που καταστρέφουν τους αερόσακους.
Εξάλλου, σε δημοσίευμά της η Le Monde αποκαλύπτει ότι αρκετοί ιδιοκτήτες Citroën προχώρησαν σε μηνύσεις, αξιώνοντας χρηματικές αποζημιώσεις.
Πάντως, η κατασκευάστρια εταιρεία ανακοίνωσε χθες ότι οι ανακλήσεις οχημάτων Citroën, που άρχισαν τις τελευταίες μέρες από τη Γαλλία, θα επεκταθούν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αναμένεται να επηρεαστούν συνολικά 900.000 οχήματα, από τα οποία τα 400.000 βρίσκονται στη Γαλλία.
Οι αντιπροσωπείες στην Κύπρο ψάχνουν προσωπικό
Ο υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, δήλωσε χθες ότι ο ρυθμός αντικατάστασης των αερόσακων Takata αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μόλις φτάσει στην Κύπρο το νέο απόθεμα ανταλλακτικών. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι η Honda και η Toyota Κύπρου θα παραλάβουν, σύντομα, μερικές χιλιάδες αερόσακους.
Σύμφωνα με τον κ. Βαφεάδη, το κύριο μέλημα των αντιπροσωπειών οχημάτων στην Κύπρο είναι σήμερα η επίσπευση της διαδικασίας αντικατάστασης των προβληματικών αερόσακων από 80 χιλιάδες οχήματα περίπου. Προς την κατεύθυνση αυτή, όπως είπε, οι αντιπροσωπείες οχημάτων ψάχνουν πρόσθετο προσωπικό και κτηριακές εγκαταστάσεις.
