Μαζικά είναι αυτήν την περίοδο τα αιτήματα κοινοτήτων προς το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για ανόρυξη πρόσθετων γεωτρήσεων για την κάλυψη των αναγκών τους για σκοπούς ύδρευσης και άρδευσης, ενόψει ενός δύσκολου υδατικά καλοκαιριού. Αντιμέτωπη με τη συγκεκριμένη τάση, βρέθηκε για ακόμη μία φορά η αρμόδια υπουργός Μαρία Παναγιώτου, σε περιοδεία που έκανε την περασμένη Πέμπτη σε κοινότητες της Εθνικής Στρατηγικής Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων (ΕΣΑΟΚ), την ίδια ώρα που στην επαρχία Πάφου, λόγω της κατεστραμμένης μονάδας αφαλάτωσης και της μη έγκαιρης αποκατάστασης και εγκατάστασης νέας κινητής, γίνεται αγώνας δρόμου, ώστε είτε ενεργοποιώντας παλιές είτε εκτελώντας πρόσθετες γεωτρήσεις, να αποφευχθούν οι περικοπές νερού ύδρευσης.
Είναι όμως οι πολλαπλές γεωτρήσεις η λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Κύπρος, λόγω των συνεχών ετών ανομβρίας και των υδατικών έργων που δεν υλοποιήθηκαν μέχρι σήμερα; Είναι εφικτό το να ικανοποιηθούν όλα αυτά τα αιτήματα και ποιες είναι οι αντοχές του υδροφορέα; Το βέβαιο είναι ότι το όλο ζήτημα απασχολεί έντονα τους κατοίκους των κοινοτήτων, οι οποίοι αναζητούν διεξόδους σε μία προσπάθεια να μη γίνουν περικοπές στην ύδρευση και να σωθούν οι φυτείες τους.
Οι γεωτρήσεις είναι επικουρικές, δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα συνολικά, αναφέρει στον «Π» ο αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) Γιώργος Καζαντζής, επιβεβαιώνοντας την αυξημένη ζήτηση σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. «Πάντα υπάρχουν ανάγκες για γεωτρήσεις, αλλά τώρα είμαστε σε τρίτη συνεχόμενη χρονιά έντονης λειψυδρίας. Κατά συνέπεια οι ανάγκες για νερό είναι πολύ μεγαλύτερες από άλλες αντίστοιχες χρονιές, οπότε είναι λογικό να υπάρχει αυξημένη ζήτηση», σχολίασε.
«Έχουν κατεβεί οι στάθμες»
Για τις προαναφερθέντα παραδείγματα των ορεινών κοινοτήτων και της επαρχίας Πάφου, που έχουν ως κοινό στοιχείο τη στροφή στη λύση των γεωτρήσεων, είπε ότι πρόκειται για δύο διαφορετικά ζητήματα. «Η ορεινή Κύπρος υδροδοτείται αποκλειστικά από τις γεωτρήσεις και δεν καλύπτεται από τα κυβερνητικά υδατικά έργα. Εκεί, λόγω της ξηρασίας έχουν κατεβεί οι στάθμες των γεωτρήσεων και κατά συνέπεια σε αρκετές περιπτώσεις δεν επαρκούν, ώστε να χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν πρόσθετες γεωτρήσεις, όπου αυτό είναι εφικτό. Η Πάφος είναι διαφορετική περίπτωση και το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι έχει καταστραφεί η μονάδα αφαλάτωσης και δεδομένου ότι μέχρι να αποκατασταθεί το πρόβλημά της και να εγκατασταθεί η πρόσθετη κινητή μονάδα στην Κισσόνεργα, θα πρέπει να καλύψουμε το κενό για κάποιο χρονικό διάστημα, γι’ αυτό και προσπαθούμε να βρούμε πρόσθετες γεωτρήσεις», εξήγησε ο κ. Καζαντζής. Παράλληλα, η πληρότητα των φραγμάτων είναι πάρα πολύ χαμηλή, που σημαίνει, τόνισε, ότι ακόμη και η διύλιση του νερού από τα φράγματα, σε κάποια στιγμή δεν θα μπορεί να συνεχιστεί, εάν δεν υπάρχουν επιπλέον ποσότητες. Συνεπώς και για αυτόν τον λόγο το ΤΑΥ αναζητά πρόσθετη ενίσχυση από γεωτρήσεις.
Αντέχει ο υδροφορέας;
Ποια είναι όμως η εικόνα στον υδροφορέα από άποψη αποθεμάτων; Το ΤΑΥ μπορεί να ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα για νέες γεωτρήσεις; Η απάντηση που έχει να δώσε το ΤΑΥ είναι ότι υπάρχουν υδροφορείς σε καλή κατάσταση και άλλοι, οι οποίοι είναι σε λιγότερο καλή κατάσταση. Σε γενικές γραμμές τα αποθέματα στον κυπριακό υδροφορέα είναι σε καλή κατάσταση και μπορεί να αναπεξέλθει στα αιτήματα, όπως διαβεβαίωσε ο κ. Καζαντζής, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι το θέμα είναι εάν υπάρχουν τα αποθέματα εκεί που τα χρειαζόμαστε. Και δεν είναι μόνο θέμα του υδροφορέα, πρόσθεσε, είναι και θέμα του πόσο κοντά βρίσκονται οι «υποψήφιες» γεωτρήσεις σε υφιστάμενες γεωτρήσεις, τι επηρεάζουν στη συγκεκριμένη περιοχή και κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα στον συγκεκριμένο χώρο και στα συγκεκριμένα πετρώματα να γίνει εύκολα η άντληση του νερού. «Άρα είναι ένας συνδυασμός παραγόντων, δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης προσπαθούμε να βρούμε τις κατάλληλες γεωτρήσεις, όπου είναι εφικτό, να τις αξιοποιήσουμε για επιπλέον ποσότητες», είπε.
Κληθείς να αναφερθεί στον αριθμό των νέων γεωτρήσεων που έχουν γίνει αιτήσεις, περιορίστηκε να αναφερθεί στο ότι βρίσκονται σε πολλές και διαφορετικές περιοχές της Κύπρου, σημειώνοντας ότι δεν είναι και θέμα αριθμού, αλλά θέμα παραγωγής των γεωτρήσεων, καθώς μία γεώτρηση με πολύ μεγάλη παραγωγή είναι πολύ πιο σημαντική από πολλές μικρές. Σε σχέση με τις ποσότητες νερού που μπορούν να καλύψουν οι νέες γεωτρήσεις, είπε ότι ακόμη είναι στο στάδιο της διερεύνησης, επιπρόσθετα ακόμη και να βρεθεί μία γεώτρηση, που καλύπτει μία συγκεκριμένη ποσότητα σήμερα, δεν θα μπορούν να γνωρίζουν σε βάθος χρόνου εάν θα μπορεί να συνεχίσει να προσφέρει αρκετές ποσότητες, ώστε οι ίδιοι να είναι σε θέση να αναφερθούν σε ποσότητες που θα παρέχονται διαχρονικά.
Αναφερόμενος στο κενό που έχει δημιουργήσει η κατεστραμμένη μονάδα αφαλάτωσης στην ικανοποίηση των αναγκών της Πάφου, εξήγησε ότι η Πάφος καλύπτεται από το διυλιστήριο του Ασπρόκρεμμου, το οποίο με δυναμικότητα, γύρω στις 30.000 κυβικά μέτρα νερού την ημέρα, καλύπτει περίπου το 40 – 45% των αναγκών της Πάφου. «Κατά συνέπεια η υπόλοιπη ποσότητα θα πρέπει να καλυφθεί από γεωτρήσεις, μέχρι να αποκατασταθεί η λειτουργία της μονάδας αφαλάτωσης της Πάφου», τόνισε.
«Σώζεται» η Λεμεσός, επίφοβη η Πάφος
Στο κρίσιμο ερώτημα, εάν θα γίνουν περικοπές νερού το προσεχές καλοκαίρι, ο κ. Καζαντζής απάντησε: «Η προσπάθεια που γίνεται επικεντρώνεται στο να μην υπάρξουν περικοπές. Αυτήν τη στιγμή, για τη Λεμεσό θεωρώ ότι το πιθανότερο είναι να μην υπάρχουν περικοπές, χωρίς να υπάρχει βεβαιότητα. Για την Πάφο, όμως, αυτήν τη στιγμή δεν είναι εξασφαλισμένο ότι δεν θα υπάρξουν περικοπές. Δουλεύουμε όλοι σκληρά, για να μην υπάρξουν».
Αργούν οι μονάδες
Η μονάδα αφαλάτωσης αναμένεται ότι θα παραδοθεί προς τα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου 2025. Σύμφωνα με τον κ. Καζαντζή, από τις τέσσερις κινητές μονάδες νερού θα προηγηθεί η κινητή μονάδα στην επαρχία Πάφου, συγκεκριμένα στην περιοχή της Κισσόνεργας, η οποία ωστόσο δεν αναμένεται να είναι έτοιμη πριν από το Δεκέμβριο, ενώ οι άλλες τρεις προγραμματίζονται για το 2026.
Ακόμη πιο δύσκολη χρονιά για τους γεωργούς
Ακόμη δυσκολότερη θα είναι η χρονιά για τους γεωργούς, ανέφερε ο κ. Καζαντζής, λέγοντας ότι έχουν ήδη ενημερωθεί ότι όσον αφορά τις εποχικές φυτείες θα παραχωρηθούν πολύ πιο περιορισμένες ποσότητες νερού και από πέρυσι. Όσον αφορά τις μόνιμες φυτείες, είπε ότι θα δοθούν οριακές ποσότητες νερού, ώστε να μην καταστραφούν.
