Μετά τις καταγγελίες για βοθρολύματα εντός της Αλυκής Ακρωτηρίου, το Τμήμα Περιβάλλοντος, ως αρμόδια Αρχή, ζήτησε από εξειδικευμένο ιδιωτικό εργαστήριο όπως προχωρήσει σε λήψη δειγμάτων και ανάλυσής του, προκειμένου να διαπιστωθεί τι ακριβώς συμβαίνει. Τα αποτελέσματα είναι άκρως απογοητευτικά και ανησυχητικά, καθώς όχι μόνο επιβεβαιώνουν την απόρριψη λυμάτων εντός του υγροβιότοπου, αλλά δείχνουν και την πολυπλοκότητα της περιβαλλοντικής καταστροφής της περιοχής, αφού εκ των πραγμάτων διαπιστώνεται πως η ρύπανση δεν αποδίδεται σε μόνο μία αιτία. Ο «Π» έχει στην κατοχή του τις εν λόγω αναλύσεις, τις οποίες φέρνει στο φως της δημοσιότητας σήμερα, μία μέρα πριν το θέμα της Αλυκής Ακρωτηρίου ξανασυζητηθεί στη αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος.
Αποστραγγίσεις και απορρίψεις
Οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2024, ακριβώς λίγες μέρες μετά που προέκυψαν οι καταγγελίες για λύματα εντός της αλυκής. Δείγματα έχουν ληφθεί από 9 ξεχωριστά σημεία που περιλαμβάνουν το σύνολο των δραστηριοτήτων της περιοχής. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα που καταγράφονται στην έκθεση του εργαστηρίου και λαμβάνοντας υπόψη τη γεωχημεία του υπόβαθρου της περιοχής, «υπάρχουν ενδείξεις οι οποίες επιβάλλουν περαιτέρω διερεύνηση σχετικά με την πιθανή εισροή λυμάτων σε συνδυασμό με σημαντικούς όγκους νερού από έργα αποστράγγισης στην περιοχή». Σημειώνει, δε, ότι «προκύπτουν στοιχεία που τεκμηριώνουν την είσοδο χημικών ρυπαντών».
Πιο αναλυτικά, αναφέρεται η «παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων αμμωνίας και κολοβακτηρίδιων (Escherichia coli), τα οποία αποδίδονται σε «επαφή με ακατέργαστα λύματα». Παράλληλα σημειώνεται ότι «η παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων κολοβακτηρίδιων είναι ένδειξη πρόσφατης ρύπανσης κοπρανώδους προέλευσης». Ακολούθως, υπάρχει ρητή αναφορά στα έργα αποστράγγισης, δηλαδή ότι «οι θεμελιώσεις υφιστάμενων κτηρίων ή και νέων αναπτύξεων στην περιοχή επιβεβαιώνονται από τις αυξημένες συγκεντρώσεις νιτρικών».
Στα επόμενα σημεία των συμπερασμάτων σχολιάζονται οι τιμές Ολικού Οργανικού Άνθρακα (Total Organic Carbon – TOC) που υπερβαίνουν τα 5ppm και θεωρούνται ενδεικτικές εξωγενούς ρύπανσης, κυρίως οργανικής προέλευσης. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το Χημικώς Απαιτούμενο Οξυγόνο (Chemical Oxygen Demand – COD) σε συγκεντρώσεις πάνω από 100ppm, επιβεβαιώνει και την παρουσία ρύπανσης αμιγούς χημικής προέλευσης. Αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο σε δειγματοληπτικά σημεία στάσιμων νερών αποστραγγιστικών έργων, στα οποία παρατηρείται και έντονη αύξηση της οξύτητας (pH). Τέλος, όπως αναγράφεται στα συμπεράσματα, οι τιμές της ηλεκτρικής αγωγιμότητας στα δείγματα νερού είναι ενδεικτικές της συνολικής αλατότητας (ιόντων) και στη συγκεκριμένη περιοχή αναμένεται υψηλού βαθμού συσχετισμός με τα χλωριούχα άλατα.
Γνωστό πρόβλημα, χωρίς λύση
Όλα τα πιο πάνω που καταγράφονται στις αναλύσεις δεν έπεσαν ως κεραυνός εν αιθρία. Οι αναφορές στα συμπεράσματα είναι όλα αυτά που υποπτεύονται όλοι όσοι ασχολούνται με την περιοχή Ακρωτηρίου, ενώ έχουν καταγραφεί πολλάκις σε πλειάδα ανακοινώσεων περιβαλλοντικών οργανώσεων και φορέων, καθώς και στις περιβαλλοντικές γνωματεύσεις και μελέτες για διάφορα έργα.
Με δεδομένο πλέον ότι καταγράφονται και με επιστημονικό-εργαστηριακό τρόπο, έχουν κινητοποιήσει άπαντες για λήψη μέτρων, πριν να είναι ακόμα πιο αργά. Το Τμήμα Περιβάλλοντος έχει ήδη επιβάλει εξώδικο πρόστιμο σε μία εταιρεία που προχωρούσε σε έργα αποστράγγισης στην περιοχή, επιβάλλοντας την ανώτατη ποινή, ύψους 20.000 ευρώ, ενώ σε συνεργασία με τις Βρετανικές Βάσεις, αφού μέρος του υγροβιότοπου είναι έδαφός τους, υπάρχει πιο στενή παρακολούθηση του θέματος.
Το ότι η περιοχή έχει τεράστιες ποσότητες νερού στο υπέδαφος είναι γνωστό, αλλά δεν υπάρχει χαρτογράφηση ως οδικός χάρτης. Η απότομη αλλαγή των τελευταιών χρόνων με τη σφράγιση του εδάφους δημιούργησε τεράστια θέματα, αφού η αλυκή είναι γεμάτη νερό όλο τον χρόνο και δεν στεγνώνει το καλοκαίρι, ενώ τον χειμώνα καταλήγει με βίαιο τρόπο εντός αυτής. Μάλιστα, με τη σημερινή κατάσταση στο υδατικό, υπάρχουν και φωνές που λένε ότι θα πρέπει να εξεταστούν σενάρια για αξιοποίηση του νερού αυτού, είτε με λίμνες κατακράτησης ή ακόμα και μεταφορά για αφαλάτωση, αφού αυτή τη στιγμή καταλήγει στη θάλασσα διά μέσου της Μακριάς, την οποία μέρα με τη μέρα καταστρέφει.
Εκείνο που άπαντες βάζουν πλέον επί τάπητος είναι η ανάγκη για εκπόνηση μίας ολιστικής μελέτης διαχείρισης της περιοχής με επίκεντρο τα όμβρια ύδατα και τα αστικά λύματα. Το Σεπτέμβριο του 2022, έγινε στη Λεμεσό μία μεγάλη σύσκεψη με συμμετοχή όλων των δρώντων που έχουν ευθύνη για τη χερσόνησο Ακρωτηρίου. Η ανάγκη για εκπόνηση μίας τέτοιας μελέτης είχε διαφανεί από τότε, αλλά κανείς δεν ήταν πρόθυμος να αναλάβει την ευθύνη υλοποίησής της. Σημειώνεται, δε, πως δεν πρόκειται για μελέτη εκτέλεσης κάποιου έργου, αλλά για μελέτη που θα δείξει τι παρεμβάσεις θα πρέπει να γίνουν ή τι αποφάσεις θα παρθούν, και από ποιους. Τότε, ως σολομώντεια λύση, ο αρμόδιος για τα Δημόσια Έργα Υπουργός, Γιάννης Καρούσος, είπε ότι θα απευθυνόταν στον Γενικό Εισαγγελέα για να ζητήσει νομική γνωμάτευση για το ποιος έχει την ευθύνη εκπόνησης της μελέτης. Έκτοτε, δεν υπάρχει κανένα νεότερο, με όσους γνωρίζουν καλά την περιοχή να συμφωνούν ότι κάθε μέρα που περνά, τα προβλήματα επιδεινώνονται και περισσότερο.
Οι αναλύσεις:
