Του Θανάση Αθανασίου
Ανησυχητικές διαστάσεις προσλαμβάνει το περιουσιακό ζήτημα, στον απόηχο της σύλληψης πέντε Ελληνοκυπρίων από τις κατοχικές αρχές στο κατεχόμενο Τρίκωμο, με την κατηγορία της «παράνομης εισόδου» σε ιδιωτική περιουσία. Ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι συλληφθέντες είχαν στην κατοχή τους νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας για τις κατεχόμενες περιουσίες τους, γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τα πραγματικά κίνητρα πίσω από τις συλλήψεις.
«Εύκολη πρόσβαση» σε ε/κ γη στα κατεχόμενα
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και με στόχο να διαπιστώσουμε εμπειρικά, από πρώτο χέρι τις διαδικασίες που εφαρμόζουν οι εργολάβοι και ευρύτερα οι πωλητές περιουσιών στα κατεχόμενα, ήλθαμε σε επαφή με εταιρείες που διαφημίζουν μεγάλες αναπτύξεις και οικιστικά συγκροτήματα στο κατεχόμενο Τρίκωμο. Τα αποτελέσματα της δημοσιογραφικής έρευνας σε σχέση με την προοπτική αγοράς κατοικίας στο κατεχόμενο Τρίκωμο, αποκαλύπτουν με τον πιο ωμό τρόπο το όργιο παρανομίας που έχει στηθεί γύρω από την εκμετάλλευση ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Την ίδια ώρα, η επικοινωνία με μεσίτες και εκπροσώπους εργολάβων κατέδειξε το θολό και αβέβαιο τοπίο. Πιο συγκεκριμένα, οι πωλητές εμφανίζονται πρόθυμοι να παρέχουν φωτογραφίες, λίστες τιμών και διευκολύνσεις για αγοραστές που ζουν στο εξωτερικό, αλλά αποφεύγουν να απαντήσουν με σαφήνεια σε οποιαδήποτε ερώτηση αφορά τη νομιμότητα της πράξης. Πιο συγκεκριμένα, όταν θέσαμε στον εκπρόσωπο της εταιρείας το ερώτημα αν η αγορά της συγκεκριμένης περιουσίας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα λόγω του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, η αποκαλυπτικά αόριστη απάντηση ήταν «Μην ανησυχείτε, θα σας εξηγήσουμε αργότερα, θα σας δώσουμε λεπτομέρειες για την κατάσταση». Μεταξύ άλλων, οι εκπρόσωποι των εταιρειών ενδιαφέρονταν να μάθουν την υπηκοότητα του ενδιαφερόμενου «αγοραστή» και τη χώρα διαμονής του.
Καμία διαβεβαίωση ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι, καμία αναφορά σε τίτλους ιδιοκτησίας, καμία εξήγηση για το αν οι νόμιμοι ιδιοκτήτες, οι εκτοπισμένοι Ελληνοκύπριοι, μπορούν να διεκδικήσουν την περιουσία τους. Αντίθετα, οι απαντήσεις περιορίζονταν σε επαναλαμβανόμενες διαβεβαιώσεις τύπου «μην ανησυχείτε, όλα τα χαρτιά είναι έτοιμα από εδώ. Θα σας στείλω φωτογραφίες και τιμές. Μπορείτε να μου στείλετε και γραπτώς τον προϋπολογισμό σας;»
Οι αγοραπωλησίες σε κατεχόμενα εδάφη γίνονται με «τίτλους» που εκδίδονται από το ψευδοκράτος, χωρίς καμία διεθνή αναγνώριση.
Ελληνοκυπριακές οι περιουσίες στο Τρίκωμο
Το μέγεθος του προβλήματος επιβεβαιώνει και ο κοινοτάρχης Τρικώμου, ο οποίος μιλώντας στο ραδιόφωνο του «Π» και την εκπομπή «Δεύτερη Ματιά» ανέφερε ότι η γη στο Τρίκωμο είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου ελληνοκυπριακή. «Από το 1900 υπήρχε μια μικρή τουρκοκυπριακή κοινότητα περίπου 100 ατόμων στα Περβόλια Τρικώμου, 1-2 χιλιόμετρα έξω από το χωριό, η οποία μειωνόταν σταδιακά μέχρι το 1964, όταν και έφυγαν όλοι», είπε ο κοινοτάρχης. Κατέστησε παράλληλα σαφές ότι οι περισσότερες σημερινές αναπτύξεις πραγματοποιούνται πάνω σε ελληνοκυπριακές περιουσίες. «Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε επακριβώς την κατάσταση των περιουσιών, γιατί κάποιοι συγχωριανοί πιθανόν να έχουν πωλήσει ή να βρίσκονται σε διαδικασία με την Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας, αλλά η πλειοψηφία παραμένει καταπατημένη», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Οι «ευκαιρίες»
Πίσω όμως από τις «ευκαιρίες» που προβάλλονται σε ξένους αγοραστές, κρύβεται μια ακόμη πιο σκοτεινή διάσταση που αφορά την εμπλοκή τουρκικών επιχειρηματικών κολοσσών και κυκλωμάτων ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες από τα κατεχόμενα, «μεγάλες εταιρείες τουρκικών, ρωσικών, ευρωπαϊκών και ιρανικών συμφερόντων αγοράζουν τέτοιες περιουσίες», αξιοποιώντας την αδυναμία ελέγχου και το χαλαρό καθεστώς στα κατεχόμενα. Μια κατάσταση που φαίνεται να συνδέεται άμεσα με το ήδη ανθηρό κύκλωμα ξεπλύματος που λειτουργεί στα κατεχόμενα. Σύμφωνα με πηγές από τα κατεχόμενα, μέχρι σήμερα, οι κύριες πηγές μαύρου χρήματος σχετίζονται με τον παράνομο διαδικτυακό τζόγο και το εμπόριο ναρκωτικών. Όμως, η αγοραπωλησία ελληνοκυπριακής γης μπορεί να μετατραπεί σύντομα σε βασικό εργαλείο για το ξέπλυμα, επιτρέποντας σε τουρκικές εταιρείες να «νομιμοποιήσουν» κεφάλαια μέσω ακινήτων.
Προειδοποιήσεις
Η εικόνα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από μαρτυρίες Τουρκοκυπρίων πολιτικών, οι οποίοι έχουν προειδοποιήσει για την «εισχώρηση της μαφίας» και την καταστρατήγηση του ήδη χαλαρού «νομικού» πλαισίου στον βορρά. Σύμφωνα με μαρτυρίες από τα κατεχόμενα, αν και υπάρχει «νόμος» που υποτίθεται ότι περιορίζει τον αριθμό περιουσιών που μπορούν να αγοράσουν οι ξένοι, ωστόσο υπάρχει «τρύπα» στο σύστημα που επιτρέπει σε ξένους αγοραστές να αποκτούν απεριόριστες περιουσίες μέσω ενδιάμεσων, συνήθως δικηγόρων, που λειτουργούν ως διαμεσολαβητές. Με αυτόν τον τρόπο, τα ακίνητα καταλήγουν σε εταιρείες-βιτρίνες, χωρίς δυνατότητα ελέγχου για την προέλευση των χρημάτων. Ουσιαστικά, σύμφωνα με τις καταγγελίες, καταφέρνουν μέσω αγοραπωλησιών να «ξεπλένουν» μαύρο χρήμα.
Στο πλαίσιο αυτό, ακόμη και η τεχνητή νοημοσύνη (AI), σε αυτοματοποιημένες προειδοποιήσεις προς αγοραστές, επισημαίνει την ανάγκη για εξονυχιστικό νομικό έλεγχο, επαλήθευση τίτλων και εξειδικευμένη νομική συμβουλή, προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα που αφορούν την κυριότητα και πιθανές διεκδικήσεις από τους νόμιμους ιδιοκτήτες.
Ο τρόπος διαχείρισης του περιουσιακού από το κατοχικό καθεστώς λειτουργεί ως βιτρίνα ενός συστήματος που συνδυάζει την καταπάτηση ελληνοκυπριακών περιουσιών, την παράνομη εμπορία γης και τη διακίνηση μαύρου χρήματος, με την ανοχή, αλλά και τη συμμετοχή του ψευδοκράτους. Για τους επίδοξους αγοραστές, το ερώτημα δεν είναι αν θα βρουν «καλή τιμή», αλλά αν είναι διατεθειμένοι να γίνουν μέρος μιας παράνομης διαδικασίας που κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει σε δικαστικές περιπέτειες και σε εμπλοκή με κυκλώματα παρανομίας.
