Της Εσρά Αϊγκίν
Παρά τους ισχυρισμούς του Ερσίν Τατάρ, στην απόφασή του το ΕΔΔΑ διαπίστωσε σοβαρές καθυστερήσεις και παρατυπίες στη λειτουργία της Επιτροπής Ακίνητης Περιουσίας, ενώ επιβεβαιώθηκε εκ νέου η ευθύνη της Τουρκίας για παραβιάσεις δικαιωμάτων.
Ισχυρισμός: Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ δήλωσε ότι μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τον Ιούνιο «επιβεβαίωσε ότι η Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας (ΕΑΠ) αποτελεί ένα αποτελεσματικό εσωτερικό ένδικο μέσο που πρέπει να εξαντληθεί σε σχέση με αξιώσεις που αφορούν ακίνητες περιουσίες που εγκαταλείφθηκαν από Ελληνοκύπριους στην Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου».
«Το δικαστήριο σημείωσε ότι υπήρξαν κάποιες καθυστερήσεις στις διαδικασίες ενώπιον της ΕΑΠ, εν μέρει λόγω του προσφεύγοντος», υποστήριξε, και πρόσθεσε ότι «θα ήταν επωφελές για τις αρχές της ΤΔΒΚ να ανταποκρίνονται στις διαδικασίες της ΕΑΠ εγκαίρως και να εφαρμόσουν διορθωτικά μέτρα για την καθυστερημένη εκδίκαση της υπόθεσης», και πρόσθεσε: «Για τους λόγους αυτούς, το δικαστήριο έκρινε ότι το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου παραβιάστηκε για διαδικαστικούς λόγους στην εν λόγω προσφυγή».
«Η απόφαση αυτή του ΕΔΔΑ αποτελεί απάντηση στην ελληνοκυπριακή πλευρά, η οποία ακολουθεί επιθετική πολιτική κατά των πολιτών μας, αγνοώντας το ιδιοκτησιακό μας καθεστώς και το αναπόσπαστο συστατικό του, τη ΧΑΠ».
«Η ΕΑΠ υπάρχει και συνεχίζει να λειτουργεί αποτελεσματικά»
Το Κυπριακό Δίκτυο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (CIReN) εξέτασε τα αποσπάσματα των δηλώσεων του Τατάρ, πραγματοποίησε έλεγχο των γεγονότων και εκδίδει την ετυμηγορία του.
Τα γεγονότα
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, το ΕΔΔΑ έχει λάβει τεράστιο αριθμό αιτήσεων από Ελληνοκυπρίους για διεκδίκηση της ιδιοκτησίας τους, οι οποίοι εκτοπίστηκαν το 1974 μετά την κατάληψη του ενός τρίτου του νησιού στον βορρά από την Τουρκία κατόπιν πραξικοπήματος με στόχο την προσάρτηση της Κύπρου στην Ελλάδα.
Σε μια απόφαση-ορόσημο (Λοϊζίδου κατά Τουρκίας) το 1996, το ΕΔΔΑ έκρινε την Τουρκία υπεύθυνη για παραβιάσεις των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στο βόρειο τμήμα της Κύπρου και δήλωσε ότι τα δικαιώματα ιδιοκτησίας των Ελληνοκυπρίων παραμένουν σε ισχύ.
Το 2004, οι προσπάθειες του ΟΗΕ για επανένωση του νησιού απέτυχαν όταν η ελληνοκυπριακή κοινότητα απέρριψε το προτεινόμενο σχέδιο συνολικής λύσης, ενώ η τουρκοκυπριακή κοινότητα ψήφισε «ναι» σε ξεχωριστά δημοψηφίσματα.
Το 2005 το ΕΔΔΑ σε άλλη απόφαση (Ξενίδης-Αρέστης κατά Τουρκίας) απαίτησε από την Τουρκία να εισαγάγει ένα μέσο που να εξασφαλίζει γνήσια αποτελεσματική επανόρθωση για τις παραβιάσεις της ιδιοκτησίας.
Ύστερα από αυτή την απόφαση, το 2006, ιδρύθηκε η ΕΑΠ στο βόρειο τμήμα της Κύπρου για να δημιουργήσει έναν τοπικό μηχανισμό που θα ασχολείται με τις περιουσιακές διεκδικήσεις των Ελληνοκυπρίων και θα αποφασίζει για την επιστροφή, την ανταλλαγή περιουσιών ή την καταβολή αποζημίωσης.
Σε μεταγενέστερη απόφαση το 2010 ( Δημόπουλος κατά Τουρκίας) το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η ΕΑΣ αποτελούσε αποτελεσματικό και προσβάσιμο εγχώριο ένδικο μέσο για τις αξιώσεις των Ελληνοκυπρίων για περιουσίες. Αυτό απελευθέρωσε το ΕΔΔΑ από τον χειρισμό χιλιάδων αξιώσεων για ακίνητα.
Η K.V. Mediterranean Tours Limited, ιδιοκτήτρια κτηριακού συγκροτήματος που βρίσκεται στην περιφραγμένη πόλη των Βαρωσίων στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, υπέβαλε αίτηση στην ΕΑΠ τον Ιούλιο του 2010, ζητώντας αποζημίωση για την απώλεια χρήσης και την επιστροφή του ακινήτου. Η διαδικασία ενώπιον της ΕΑΠ εκκρεμούσε επί δεκαπέντε σχεδόν χρόνια.
Η εταιρεία προσέφυγε στο ΕΔΔΑ ισχυριζόμενη έλλειψη αποτελεσματικότητας της διαδικασίας ενώπιον της ΕΑΠ.
Τι είπε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο:
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι «η παρατεταμένη διάρκεια της διαδικασίας οφειλόταν κυρίως στην παθητική στάση της ΕΑΠ» καθώς και των τουρκοκυπριακών αρχών και πρόσθεσε: «Στην παρούσα υπόθεση, η ΕΑΠ δεν ενήργησε με συνέπεια, επιμέλεια και την απαιτούμενη ταχύτητα κατά την εξέταση της αίτησης της ενάγουσας εταιρείας».
Το δικαστήριο υπογράμμισε επίσης ότι «η παρούσα υπόθεση κατέδειξε σαφώς ότι πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλονται συνεπείς και μακροπρόθεσμες προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Σύμβασης (Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων), ιδίως όσον αφορά την επιτάχυνση των διαδικασιών και τη διαμόρφωση θεραπείας που να εξασφαλίζει γνήσια και αποτελεσματική επανόρθωση σε σχέση με τις καθυστερήσεις ενώπιον της ΕΑΠ».
Στην αποτίμησή του, το δικαστήριο σημείωσε ότι η υπερβολική διάρκεια των διαδικασιών ενώπιον της ΕΑΠ δεν αποτελεί νέο ζήτημα. «Σε προηγούμενες παρόμοιες υποθέσεις, το δικαστήριο έχει επικρίνει τη μακροχρόνια φύση των διαδικασιών και, ειδικότερα, έχει αναφερθεί στην αδυναμία των αρχών της «ΤΔΒΚ» να ανταποκριθούν εγκαίρως στις αξιώσεις των προσφευγόντων ενώπιον της ΕΑΠ», υπογράμμισε. Επίσης, κατέστησε σαφές ότι παραμένει προσεκτικό ως προς τις εξελίξεις στη λειτουργία της ΕΑΠ ως μηχανισμού αποκατάστασης και την ικανότητά του να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις αξιώσεις των Ελληνοκυπρίων για την ιδιοκτησία τους.
Ετυμηγορία: Παραπλανητική
Αν και ο Τατάρ παραδέχεται ότι το δικαστήριο διαπίστωσε παραβιάσεις των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας λόγω καθυστερήσεων, το γενικό μήνυμα που προωθεί είναι παραπλανητικό.
Graphic Misleading
Στη δήλωσή του αποφεύγει να αναφερθεί στις καθυστερήσεις που προκάλεσε η ΕΑΠ, υπογραμμίζοντας μόνο τις καθυστερήσεις που προκάλεσε ο αιτών.
Ωστόσο, το ΕΔΔΑ, στην απόφασή του, διαπίστωσε σαφώς σοβαρά σφάλματα και καθυστερήσεις εκ μέρους της ΕΑΠ και ζήτησε από την Τουρκία να καταβάλει αποζημίωση.
Παρ' όλο που το δικαστήριο εξακολουθεί να θεωρεί την ΕΑΠ ως αποτελεσματικό εσωτερικό ένδικο μέσο, σημείωσε επίσης ότι οι υπερβολικές καθυστερήσεις δεν αποτελούν νέο ζήτημα και υπογράμμισε ότι παρακολουθεί και αξιολογεί συνεχώς την αποτελεσματική λειτουργία της ΕΑΠ.
Το CIREN υλοποιεί το πρόγραμμα «Αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων και της προπαγάνδας σε νησιωτικά κράτη» με την υποστήριξη του European Media and Information Fund (EMIF). Την αποκλειστική ευθύνη για οποιοδήποτε περιεχόμενό του φέρουν οι συντάκτες του προγράμματος και αυτό ενδέχεται να μην αντανακλά κατ’ ανάγκην τις θέσεις του EMIF και των εταίρων του Ταμείου, του Ιδρύματος Calouste Gulbenkian και του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου.
