Οι αστυνομικοί βιώνουν μια πραγματικότητα που δεν τους αφήνει καθόλου ευχαριστημένους: Από τη μία, βρίσκονται καθημερινά στην πρώτη γραμμή, σε ένα επάγγελμα με αυξημένους κινδύνους, απρόβλεπτες συνθήκες και διαρκή πίεση. Από την άλλη, βλέπουν τα αιτήματά τους να αραχνιάζουν στα συρτάρια του Υπουργείου Δικαιοσύνης, τις υποσχέσεις να χάνονται στον χρόνο και την Πολιτεία να επιδεικνύει αδράνεια απέναντι στα προβλήματα ενός από τους πιο κρίσιμους πυλώνες της δημόσιας ασφάλειας του τόπου. Ζητήματα που αγγίζουν τον πυρήνα της επαγγελματικής τους καθημερινότητας όπως οι βάρδιες, η έλλειψη προσωπικού, οι ελλιπείς υποδομές και η μηδενική μέριμνα για τη σωματική και ψυχική τους υγεία αντιμετωπίζονται με αδιαφορία. Πολλά από αυτά τα αιτήματα που άπτονται εργασιακών δικαιωμάτων, όπως δήλωσε στον «Π» ο πρόεδρος του Κλάδου Αστυνομικών της Παγκύπριας Συντεχνίας Ισότητας, Νίκος Λοϊζίδης, εκκρεμούν για χρόνια και εξακολουθούν να παραμένουν χωρίς απάντηση, παρά τη σοβαρότητα και τον επείγοντα χαρακτήρα τους.
«Οι αστυνομικοί δεν ζητούν προνόμια, ζητούν δίκαιη αντιμετώπιση και να εργάζονται με αξιοπρέπεια και ασφάλεια», διαμηνύει ο κ. Λοϊζίδης. Υποδεικνύοντας, παράλληλα, πως παρά τις υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα, οι αστυνομικοί συνεχίζουν να βρίσκονται καθημερινά στην πρώτη γραμμή, στο καθήκον, δίνοντας τον καλύτερό τους εαυτό για την προστασία των πολιτών και τη διατήρηση της δημόσιας τάξης.
Τι ζητούν οι αστυνομικοί
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Κλάδου Αστυνομικών της Παγκύπριας Συντεχνίας Ισότητας, Νίκο Λοϊζίδη, παραμένουν σε εκκρεμότητα μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα που αφορούν εργασιακά δικαιώματα και τις συνθήκες εργασίας των αστυνομικών, τα οποία συνοψίζονται στα παρακάτω:
*Πρόωρη εθελούσια αφυπηρέτηση: Να εφαρμόζεται σε ετήσια βάση σχέδιο πρόωρης εθελούσιας αφυπηρέτησης μετά τα 55 έτη για Ειδικούς Αστυνομικούς, Αστυνομικούς και Λοχίες, των οποίων το όριο αφυπηρέτησης είναι το 62ο έτος, και μετά τα 56 έτη για όλους τους βαθμούς από Υπαστυνόμους και άνω, των οποίων το όριο αφυπηρέτησης είναι το 63ο έτος.
Σύμφωνα με τον κ. Λοϊζίδη, σήμερα, ο μέσος όρος ηλικίας στην Αστυνομία είναι τα 47 έτη ενώ σε πέντε χρόνια θα ξεπεράσει τα 52. «Οι βάρδιες και τα πολλά χρόνια υπηρεσίας φθείρουν το προσωπικό, μαζί με την επικινδυνότητα και την ψυχική επιβάρυνση του επαγγέλματος. Ένας φυσιολογικός άνθρωπος αντιμετωπίζει στη ζωή του τρία περιστατικά μετατραυματικού στρες. Ένας αστυνομικός πρώτης γραμμής, σύμφωνα με μελέτη, έρχεται αντιμέτωπος με 400 έως 500 τέτοια περιστατικά. Η Αστυνομία χρειάζεται ανανέωση. Μισθολογικά, στη θέση ενός παλιού αστυνομικού μπορείς να προσλάβεις τουλάχιστον δύο νέους», υπέδειξε.
*Επίδομα Επικινδυνότητας: Αφού γίνει ο διαχωρισμός των τμημάτων της Αστυνομίας, όπως έχει γίνει προ πολλού σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα πρέπει αναλόγως της επικινδυνότητας να υπάρξει και η αντίστοιχη ανταμοιβή στις απολαβές, μέσω της καταβολής επιδόματος επικινδυνότητας. Στην Ελλάδα, το συγκεκριμένο επίδομα καταβάλλεται ήδη σε όλα τα Σώματα Ασφαλείας.
*Ασφάλεια εν ώρα καθήκοντος: Οι αστυνομικοί παραμένουν ανασφάλιστοι, παρότι έχουν σημειωθεί εκατοντάδες τραυματισμοί αλλά και θάνατοι εν ώρα καθήκοντος. Η μελέτη που ετοίμασε ο Κλάδος και παραδόθηκε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και στο Αρχηγείο Αστυνομίας προβλέπει την καταβολή αποζημιώσεων για θάνατο, ολική ή μερική ανικανότητα, καθώς και επίδομα για άδεια ασθενείας.
*Επιδόματα: Ζητείται η επαναφορά των επιδομάτων που καταργήθηκαν το 2013 και η καταβολή της ΑΤΑ στο 100%. Τα επιδόματα που καταργήθηκαν λόγω της οικονομικής κρίσης και δεν έχουν επανέλθει μέχρι σήμερα είναι: επίδομα καλής διαγωγής, επίδομα πολιτικής περιβολής, επίδομα ενοικίου, επίδομα βάρδιας για απογευματινή εργασία και επίδομα οδοιπορικών.
*Κατάργηση της απλήρωτης εργασίας: Να καταβάλλεται επίδομα επιφυλακής (on call) και να πληρώνονται όλες οι υπερωρίες και οι εκμισθώσεις εντός διμήνου.
*Μεταθέσεις: Να θεσπιστεί μοριοδότηση της υπηρεσίας σε τμήματα πρώτης γραμμής και υποχρεωτική υπηρεσία σε συγκεκριμένα τμήματα για τους νέους αστυνομικούς.
*Προαγωγές: Να μοριοδοτούνται διαφορετικά οι κάτοχοι πτυχίων, μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων, καθώς και όσοι υπηρετούν για πολλά χρόνια σε τμήματα πρώτης γραμμής. Επίσης, να εισαχθούν ψυχομετρικές εξετάσεις για τις ανώτατες βαθμίδες της Αστυνομίας, ώστε να διαπιστώνεται, μεταξύ άλλων, η ικανότητα των υποψηφίων στη διοίκηση.
*Πειθαρχικές έρευνες: Να καθοριστούν σαφείς ποινές για κάθε αδίκημα, να καταργηθεί η μονομελής επιτροπή και να αποσυνδεθεί η πειθαρχική ποινή για ορισμένα αδικήματα από τις προαγωγές.
*Προσλήψεις: Να μειωθεί ο βαθμός δυσκολίας των ψυχομετρικών εξετάσεων και να αναθεωρηθεί ο τρόπος αξιολόγησής τους. Επίσης, να θεσπιστεί μοριοδότηση για στρατιώτες που υπηρετούν στις ειδικές δυνάμεις της ΕΦ, ώστε να έχουν προτεραιότητα στην πρόσληψη ως Ειδικοί Αστυνομικοί.
*Άδειες ασθενείας – απουσίας: Να επανέλθει το δικαίωμα οκτώ ημερών ετήσιας άδειας χωρίς ιατρική πιστοποίηση (uncertified), όπως ισχύει για τους υπόλοιπους κρατικούς υπαλλήλους. Το δικαίωμα αυτό καταργήθηκε για τους αστυνομικούς. Από τη στιγμή που εναρμονίστηκε το ωράριο εργασίας της Αστυνομίας με εκείνο του Δημοσίου, θα πρέπει να υπάρξει και αντίστοιχη εναρμόνιση στις άδειες ασθενείας.
*Αύξηση των οργανικών θέσεων: Η Αστυνομία δεν διαθέτει σήμερα πολιτικό προσωπικό, με αποτέλεσμα σημαντικός αριθμός αστυνομικών να απασχολείται σε γραφειακά καθήκοντα αντί σε αμιγώς αστυνομικά. Το Αρχηγείο Αστυνομίας ολοκλήρωσε στα τέλη του 2023 μελέτη για την πρόσληψη σχεδόν 400 πολιτών που θα στελεχώσουν διοικητικές θέσεις, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχουν προκηρυχθεί.
Επιπλέον, θα πρέπει να καταργηθούν οι μη αστυνομικής φύσεως εργασίες, όπως η επίδοση ΦΑΠ σε εφέδρους, η επίδοση ενταλμάτων δικαστηρίων και καθήκοντα Δημοτικής Αστυνόμευσης.
*Τροποποίηση νομοθεσιών: Με στόχο την αυστηροποίηση των ποινών για επιθέσεις σε αστυνομικούς, την ένταξη του επαγγέλματος του αστυνομικού στα επικίνδυνα επαγγέλματα, την τοποθέτηση καμερών σε πολυσύχναστους δρόμους για τη διερεύνηση σοβαρών ποινικών αδικημάτων και τη μη υποχρέωση του Αρχηγού Αστυνομίας να υπακούει στις οδηγίες της Ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας για διενέργεια πειθαρχικής έρευνας εναντίον αστυνομικών.
*Ενίσχυση της πρώτης γραμμής: Επιβάλλεται αλλαγή του οργανογράμματος, με σαφή καθορισμό των καθηκόντων και των υπηρεσιών υψηλής επικινδυνότητας. Να μειωθούν και να ενοποιηθούν διάφορα τμήματα, ώστε να επιτυγχάνεται ταχύτερη ανταπόκριση στα επεισόδια και αποτελεσματικότερη διερεύνηση. Σήμερα, η έλλειψη διαχωρισμού των τμημάτων σε κατηγορίες καθιστά αδύνατο τον διαχωρισμό της παραγωγικότητας του αστυνομικού της πρώτης γραμμής από εκείνον της γραμμής υποστήριξης. Πρόκειται για το πρώτο βήμα προς μια ουσιαστική αναδιοργάνωση του Σώματος.
*Εξοπλισμός: Τα μέλη που υπηρετούν σε μονάδες και υπηρεσίες πρώτης γραμμής θα πρέπει να διαθέτουν, χωρίς εξαίρεση, αλεξίσφαιρα γιλέκα, σύγχρονα όπλα, ειδικά αντικείμενα κρότου-λάμψης και συσκευές τέιζερ (taser), που προκαλούν ηλεκτροσόκ και χρησιμοποιούνται από δυνάμεις ασφαλείας πολλών χωρών για την ακινητοποίηση υπόπτων. Επίσης, τα αστυνομικά οχήματα θα πρέπει να είναι αλεξίσφαιρα, ενώ τα αστυνομικά κτήρια να διαθέτουν ενισχυμένη εξωτερική ασφάλεια και περιορισμένη οπτική επαφή από τον εξωτερικό χώρο.
*Τεχνολογία: Επιβάλλεται η δημιουργία ειδικής εφαρμογής (application) για τους αστυνομικούς, με πρόσβαση στο σύστημα της Αστυνομίας αναλόγως του τμήματος που υπηρετούν, για ελέγχους, πρόληψη και επικοινωνία σε απόρρητες επιχειρησιακές πληροφορίες. Παράλληλα, να επιδιωχθεί συνεργασία με το δορυφορικό πρόγραμμα «Κοπέρνικος», το οποίο παρέχει αξιόπιστα δεδομένα παρατήρησης της Γης, ώστε να αξιοποιούνται σε σκηνές εγκλήματος. Απαραίτητη θεωρείται και η αναβάθμιση της τεχνολογίας για τον εντοπισμό κινητών τηλεφώνων.
*Αλλαγή κανονισμών εμφάνισης και στολής: Η σημερινή στολή θεωρείται απαρχαιωμένη και καθόλου λειτουργική. Για την εμφάνιση υπάρχει απόφαση της επιτρόπου Διοικήσεως από το 2014, που επιτρέπει περιποιημένο γένι και μαλλιά στους αστυνομικούς με επιχειρησιακή στολή.
