Αρκετά στελέχη στην κορυφή της κεντροδεξιάς κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη παραιτήθηκαν την Παρασκευή, αφού τα ονόματά τους εμφανίστηκαν σε φάκελο του Ευρωπαίου Εισαγγελέα που τους εμπλέκει σε ένα τεράστιο σχέδιο εξαπάτησης του πλούσιου προϋπολογισμού της ΕΕ για τα αγροτικά προϊόντα. Το σκάνδαλο έχει προκαλέσει εκνευρισμό στο Μέγαρο Μαξίμου, αφού η ογκώδης δικογραφία που έχει φτάσει στη Βουλή για τον μηχανισμό επιδοτήσεων μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) περιλαμβάνει «γαλάζιους» υπουργούς και βουλευτές. Την Παρασκευή το μεσημέρι, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου και πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκης Βορίδης, υπέβαλε την παραίτησή του καθώς το όνομα του εμπλέκεται στην υπόθεση, ενώ ακολούθησαν οι παραιτήσεις των υφυπουργών Εξωτερικών Τάσου Χατζηβασιλείου, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Διονύση Σταμενίτη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Χρήστου Μπουκώρου, οι οποίες έγιναν δεκτές από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ασχολείται με δεκάδες υποθέσεις στις οποίες Έλληνες έλαβαν γεωργικά κονδύλια της ΕΕ για βοσκοτόπια που δεν είχαν στην ιδιοκτησία τους ή δεν είχαν μισθώσει, ή για γεωργικές εργασίες που δεν είχαν εκτελέσει, στερώντας έτσι από τους νόμιμους αγρότες τα κονδύλια που τους άξιζαν. Αυτή η πολυετής απάτη πολλών εκατομμυρίων ευρώ αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας του POLITICO νωρίτερα φέτος.
Το χρονικό
Τον Ιανουάριο του 2024, η επικεφαλής του Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Παρασκευή Τυχεροπούλου, εντόπισε σοβαρές παρατυπίες στη διαχείριση των επιδοτήσεων, όπως για παράδειγμα εικονικές δηλώσεις βοσκοτόπων, υπερβολικές δηλώσεις ζωικού κεφαλαίου κ.λπ. Αντί αυτό να αποτελέσει την απαρχή της έρευνας, η ίδια απομακρύνθηκε από τη θέση της και αποκλείστηκε από το σύστημα. Τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης Απάτης OLAF ενημέρωσε τις ελληνικές Αρχές για τις πιθανές παρατυπίες στον οργανισμό. Ένα μήνα μετά, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία προχώρησε σε προκαταρκτική έρευνα για την υπόθεση με έμφαση στις παράνομες δηλώσεις εκτάσεων για βοσκή και στη διανομή επιδοτήσεων σε μη δικαιούχους. Τον ίδιο χρόνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε στον ΟΠΕΚΕΠΕ πρόστιμο ύψους 281 εκατομμυρίων για τις επιδοτήσεις των ετών 2020-2022, ειδικά για το Σχέδιο Νέων Αγροτών (OSD). Στις αρχές του 2025 υπήρξε απαγγελία κατηγοριών σε περίπου 100 αγρότες για παράνομες δηλώσεις- εικονικές ή υπερβολικές- καθώς αποκαλύφθηκε ένα οργανωμένο κύκλωμα χρηματοδοτήσεων. Τον Μάιο του 2025, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία πραγματοποίησε εφόδους σε κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ ερευνώντας στελέχη και πιθανή οργάνωση της απάτης. Κατέσχεσαν δίσκους, κινητά, αρχεία. Μετά καρατομήθηκε ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τις εξελίξεις στην έρευνα να είναι καταιγιστικές από όπου και αναμένονται ποινικές διώξεις.
Πρόστιμο εκατομμυρίων
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει στα χέρια του μια «καυτή πατάτα», αφού στη δικογραφία περιλαμβάνονται παραιτηθέντες πια υπουργοί και βουλευτές της κυβέρνησής του. Πριν από ένα περίπου δεκαήμερο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε και νέα κύρωση, πρόστιμο 415 εκατομμυρίων προς την Ελλάδα λόγω συνεχούς αδυναμίας ελέγχου. Την προηγούμενη Πέμπτη, στάλθηκε στη Βουλή δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, στην οποία εμπλέκει, τόσο τον Μάκη Βορίδη όσο και τον Λευτέρη Αυγενάκη ως υπόπτους για δύο σοβαρά αδικήματα:
- Της συνέργειας σε απιστία κατά των συμφερόντων της ΕΕ.
- Ηθική αυτουργία σε απιστία, με απώλεια κρατικών κονδυλίων που ξεπερνά τα 120 χιλιάδες ευρώ.
Εδώ να σημειώσουμε ότι η δικογραφία- 3 χιλιάδων σελίδων- που περιλαμβάνουν νόμιμες τηλεφωνικές επισυνδέσεις-δηλαδή παρακολουθήσεις- κυρίως με βουλευτές που ζητούν διευθετήσεις οικονομικών σε ψηφοφόρους-κτηνοτρόφους διαβιβάστηκε για κοινοβουλευτική διερεύνηση. Στις συνομιλίες που εμπεριέχονται στη δικογραφία, συνομιλίες μεταξύ βουλευτών και στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ, αφορούν σε 10 βουλευτές, εκ των οποίων 4 είναι εν ενεργεία υφυπουργοί- Χρήστος Κέλας, Χρήστος Μπουκώρος, Τάσος Χατζηβασιλείου και Διονύσης Σταμενίτης. Οι βουλευτές που περιλαμβάνονται στη δικογραφία είναι από τους «γαλάζιους» : Φάνης Παπάς, Μάξιμος Σενετάκης, Θανάσης Σταυρόπουλος και Θεόφιλος Λεονταρίδης, ενώ από τον ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται ο Θανάσης Κόκκαλης και από το ΠΑΣΟΚ ο Φρέντυ Παρασύρης.
Οι θέσεις Βορίδη και Αυγενάκη
Πριν να υποβάλει την παραίτησή του ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και νυν υπουργός Μετανάστευσης Μάκης Βορίδης, σε δηλώσεις του είπε: «Όταν ανακοινώθηκε η υπόθεση από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, είχα πει ότι οι πολίτες δεν ξέρουν τι έχω κάνει και τι δεν έχω κάνει- και είναι λογικό να έχουν επιφυλάξεις. Εγώ όμως ξέρω. Και είχα δηλώσει από τότε, χωρίς να έχω δει τη δικογραφία, ότι δεν υπάρχει τίποτα επιλήψιμο. Εν προκειμένω πρόκειται για εκτέλεση μιας υπουργικής απόφασης. Το να θεωρηθεί ποινικό αδίκημα ξεπερνά κάθε λογική». Την ίδια ώρα ο Λευτέρης Αυγενάκης - ο οποίος περιλαμβάνεται στη δικογραφία, ελεγχόμενος για τα ίδια αδικήματα, είπε: «Ως υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων άσκησα τα καθήκοντά μου με διαφάνεια και ευσυνειδησία. Η Δικαιοσύνη κάνει ανεπηρέαστα τη δουλειά της. Όλοι είμαστε ίσοι απέναντι στον νόμο».
Η βόμβα
Άλλη μια βραδυφλεγή βόμβα έχει στα χέρια του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου να αναφέρουν στον «Πολίτη» ότι λόγω του όγκου της δικογραφίας θέλουν να έχουν πλήρη και καλή γνώση τού τι ακριβώς συμβαίνει πριν καταλήξουν σε συμπεράσματα. Μάλιστα, αυτό που ξεκαθαρίζουν είναι ότι «δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες-αφού κάποιες είναι διαχειρίσιμες και κάποιες άλλες δεν είναι». Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση επιμένει στο ότι «πρέπει να προσέχουμε πολύ, να διαβάζουμε τα στοιχεία, να μη βιαζόμαστε, να δούμε αν σ' αυτά τα στοιχεία υπάρχει κάτι το οποίο έχει μια ποινική απαξία, και τότε με πολύ μεγάλη προσοχή θα έχουμε ξεκάθαρη εικόνα». Ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, αφού υπογράμμισε την απόφαση της κυβέρνησης για τερματισμό αθέμιτων πρακτικών στην καταβολή επιδοτήσεων στους αγρότες, επεσήμανε ότι ‘βούληση της κυβέρνησης είναι ψηφιστούν σύντομα από τη Βουλή σχετικές νομοθετικές διατάξεις για να προχωρήσει η μετάβαση από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ με ταχύτητα και αξιοπιστία.»
Διάλογοι που «καίνε»
Ο επίσης παραιτηθείς υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης. Διονύσης Σταμενίτης, σε συζήτηση που είχε με τον πρώην πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Κυριάκο Μπαμπασίδη, φέρεται να «ήθελε να μάθει πώς μπορεί να μετατρέψει μια έκταση από γλυκό καλαμπόκι σε κανονικό», με τον πρώην πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ να του λέει μεν ότι «είναι παράτυπο» και θα δει «πώς μπορεί να το κάνει ο ίδιος στο υπουργείο», με τον νυν υπουργό να επιμένει λέγοντας ότι «του είπανε πως ένας τύπος μέσα στον ΟΠΕΚΕΠΕ το άνοιξε το σύστημα και το διόρθωσε»- με τον πρώην πρόεδρο να αντιδράει σχολιάζοντας το γεγονός «ως σοβαρό».
Η τεράστια δικογραφία
Η δικογραφία περιλαμβάνει σωρεία αδικημάτων κακουργηματικού χαρακτήρα, όπως υπεξαίρεση και απάτη με μεγάλα ποσά. Ο φάκελος της έρευνας βρίσκεται στα χέρια της Ευρωπαίας Εισαγγελέως λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΠΟΛΙΤΗ, υπάρχουν κι άλλες δικογραφίες και σε Εισαγγελίες εκτός Αττικής. Στην πορεία θα έρθουν και αυτές στα χέρια της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας μαζί με άλλους εμπλεκόμενους.
Πάντως, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας βρίσκεται εκτεθειμένη μπροστά σε ένα κύκλωμα διασπάθισης χρήματος. Για να αποδοθούν συγκεκριμένες κατηγορίες σε συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα θα πρεέπει να συσταθεί προανακριτική στα πρότυπα της υπόθεσης των Τεμπών. Η άλλη επιλογή είναι η εξεταστική επιτροπή την οποία δεν μπορεί να εμποδίσει η κυβέρνηση. Οι επόμενες ημέρες είναι κρίσιμες.
